Van verpakkingsbedrijf tot kunstencentrum: Blikfabriek stond vroeger bekend als ‘Vingerendief’

Hoboken -

Vroeger was het de thuis van blikfabrikant Schuybroek en verpakkingsbedrijf Crown, sinds drie jaar kunnen skaters, kunstenaars en andere actievelingen er terecht. De Blikfabriek in Hoboken is een fenomeen en, naar mijn mening, het strafste verhaal van het district. “Wij kunnen er dromen waarmaken”, zegt Joris Goorden (42), artistiek leider van de Droom- excuseer, Blikfabriek.

Saar Van Olmen

Nieuws melden? Tip hier onze redactie

Saar Van Olmen (23)

Werkt sinds 2021 voor GVA 

saar.vanolmen@gazetvanantwerpen.be

gva.be/tip of sms gratis naar het nummer 8100

Meer nieuws over Hoboken? Volg onze Facebookpagina Gazet van ’t Stad

Mijn linken met Hoboken zijn als correspondente beduidend beperkt. Er is maar één belangrijke: mijn grootvader heeft er 21 jaar gewoond. Hij groeide op in de Dillestraat, vlakbij de Schuybroeksite. Toen mijn grootvader er woonde, in de jaren 40 en 50, was er volgens hem niet veel te beleven. Hij herinnert zich wel een café dat Het Schipperinneke heette, waar mannen met elkaar op de vuist gingen. De beruchte politieagent Klontjes, vraag me niet waarom hij die bijnaam kreeg, was de enige die er binnen durfde. Over het café en de agent hebben we helaas niets meer gevonden. Wél vonden we info over, uiteraard, de Blikfabriek.

Die gaat terug tot in de negentiende eeuw. Jan Schuybroek volgt zijn vader op in de kistenmakerij aan de Stadswaag in Antwerpen. Wanneer hij hoort dat er in de buurlanden sprake is van een nieuwe verpakkingsgrondstof, later bekend als blik, begint hij er mee te experimenteren. Zonder het te weten, wordt hij een van de pioniers van de blikindustrie. In de jaren 20 moet er worden uitgebreid en komt er een blikkendrukkerij in de Krugerstraat. Die werd later overgenomen door het Amerikaanse Crown. In 2013 verloren de laatste 102 mensen hun job toen de vestiging de deuren sloot. De vakbonden voerden nog een strijd om hun werk te behouden, maar tevergeefs.

LEES OOK. Crown wil fabriek in Hoboken sluiten

In de jaren 80 was hier de drukkerij gevestigd. ©  Blikfabriek

Vandaag staan er kunstwerken tentoongesteld. ©  Joris Herregods

“De vingerendief”

Wanneer je een Hobokenaar vraagt wat er zo speciaal was aan de fabriek, dan hoor je al snel de ‘vingerendief’. Dat was de bijnaam die de site kreeg vanwege de gevaarlijke machinerie die er stond. “De mensen die er werkten, werden niet per dag, maar per stuk betaald”, vertelt Goorden. “Dus hoe meer blikken ze konden afwerken hoe meer loon ze ervoor kregen. In plaats van de veiligheidsknoppen in te drukken, stopten ze er lucifers in, zodat de machine bleef lopen. Zo kwamen er al wel eens vingers tussen te zitten.”

Toen de site werd verkocht, kwam de ontwikkelaar in 2018 bij Joris Goorden en het Yellow Submarine-team terecht. Het waren allemaal mensen die ervaring hadden binnen de festivalwereld. Zo werkte Joris Goorden voor Zomer van Antwerpen. “De projectontwikkelaar wou het terrein een tijdelijke invulling geven tot er plannen waren om er iets anders mee te doen. We hadden opeens 30.000 leegstaande vierkante meter tot onze beschikking en die hebben we dan getransformeerd.”

Joris Goorden is de artistieke leider van de Blikfabriek.  ©  Joris Herregods.

Het leek even onbegonnen werk, maar met een klein team besloot Goorden eerst en vooral een kloppend hart in het centrum te plaatsen en dat is de Cantin geworden, een cafeetje tussen alle projecten in. “De buurt is daar welkom om tussen het groen een frisse pint of een lekkere koffie te komen drinken”, glimlacht hij. Wat de buurt er trouwens van vindt? “Het is moeilijk om het profiel van de wijk te definiëren”, zegt hij. “Want er wonen hier zo veel verschillende mensen van all walks of life. Toch vinden veel buurtbewoners hun weg naar hier, en ze zijn enthousiast.”

Na de Cantin kwamen nog heel wat andere projecten. Zo is er de Maakfabriek, een skatepark en Garrincha. Er is ook een sociaal gedeelte, iets wat voor Goorden enorm belangrijk is. “We werken bijvoorbeeld samen met Ekiepe, een groep die elke woensdag bij ons komt helpen bij schilder-, groen- of opruimwerk. Er is een huiswerkklas, Rechtop vzw werkt hier met jongeren in armoede.” Via Hobokense organisaties de Maanwandelaars en het Cockerillhof werken mensen met een beperking mee in de Cantin. “Er is zo veel te doen”, vertelt Goorden. “En het is geen makkelijk schip om te besturen. Maar het geeft energie om mensen te kunnen helpen bij hun dromen.”

LEES OOK. 72 creatievelingen vormen Blikfabriek om tot walhalla voor circulaire economie

Natuurgebied en de Lemmerzsite

De ontwikkelaar stelde het gebouw tijdelijk ter beschikking. Maar dat betekent niet dat de Blikfabriek er al snel mee zal moeten stoppen. “Tijdelijk betekent toch tien jaar denken we”, zegt Goorden. “We hopen in de toekomst ook met de verloederde Lemmerzsite aan de slag te gaan die vlak naast de fabriek ligt. Dan liggen er nog heel veel mogelijkheden voor ons open.” Ook de natuurgebieden rond de site worden aangepakt. De Blikfabriek en de wijk is aan een welverdiende glow-up begonnen, die hopelijk nog lang kan doorgaan.

LEES OOK. Miljoen euro om Hollebeek weer boven water te krijgen

Vroeger stond de fabriek vol met rommel.  ©  Blikfabriek

Nu kan je er van artistiek werk genieten. ©  Joris Herregods

Ben jij geïnteresseerd en wil jij vrijwilliger worden? Dan kan je de blikfabriek contacteren via deze link.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER