Centrale banken wereldwijd zijn volop de rente aan het verhogen om zo de torenhoge inflatie een halt toe te roepen. Toch is niet iedereen ervan overtuigd dat dat de juiste manier is om op te treden tegen de stijgende prijzen.

Deze maand gaat de Europese Centrale Bank voor de eerste keer in elf jaar de rente verhogen. Daarmee sluit de ECB zich aan bij de zowat zestig andere centrale banken die al soortgelijke maatregelen hebben genomen. De Federal Reserve heeft vorige maand bijvoorbeeld uitgepakt met een renteverhoging met 75 basispunten.

Verstoringen aanbodzijde

De centrale banken proberen met dergelijke ingrepen de stijgende inflatie te bestrijden. In de eurozone is het leven in juni 8,6 procent duurder geworden. Door de rente te verhogen wordt het voor gezinnen en bedrijven minder interessant om geld te lenen, waardoor er minder kapitaal naar de economie stroomt. De bedoeling is dus om de vraag meer in evenwicht te brengen met het beperkte aanbod.

Paul Gambles, managing partner bij adviesbureau MBMG Group, merkt in een interview met de Amerikaanse nieuwssite CNBC op dat de renteverhogingen niet veel zoden aan de dijk zullen brengen. “De centrale banken proberen de vraag in te perken, terwijl de inflatie voornamelijk het gevolg is van verstoringen aan de aanbodzijde”, verduidelijkt hij. “Dat maakt het voor hen moeilijker om de geldontwaarding duurzaam onder controle te krijgen.”

Hij uit onder meer kritiek op de Federal Reserve. “De Fed heeft zelf erkend dat de hoge inflatie het gevolg is van problemen aan de aanbodzijde. Maar toch heeft ze beslist om de rente te verhogen”, klinkt het. “Het geldbeleid aanpassen is hoe dan ook een slechte oplossing voor dit probleem.”

Verschillende schokken

Andere “onconventionele economen” – die Gambles in het interview aanhaalt – zoals Stephen King, economisch adviseur bij HSBC, hebben eveneens analyses naar voren gebracht waarin wordt gesteld dat de inflatie niet alleen te wijten is aan een schok aan de vraag- of de aanbodzijde, maar aan een combinatie van die schokken.

Volgens economen als King hebben zowel de pandemieën, de onrust in de toeleveringsketen en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne als de stimuleringsmaatregelen die de regeringen hebben genomen en het soepele geldbeleid bijgedragen tot de stijgende inflatie.

Europese en Amerikaanse recessie

Tot slot maken verschillende experts zich zorgen over de impact van de renteverhogingen op de economische groei. Zo wordt er gevreesd voor een recessie als de centrale banken te hard aan de handrem trekken. In de VS was er bijvoorbeeld al sprake van een economische krimp in het eerste kwartaal. Ook in Europa vrezen sommige experts dat er een recessie aan de horizon lonkt.

“Europa worstelt met omstandigheden die zeer mondiaal zijn (stijgende energieprijzen en inflatie, toenemende geopolitieke risico’s en onzekerheid), wat ons doet geloven dat de Europese economieën hetzelfde lot – een recessie – zullen ondergaan als de VS”, zei George Buckley, Europees hoofdeconoom bij Nomura, onlangs.

(evb)