Met de prijs wil de Vlaamse overheid bijzondere erfgoedprojecten in de kijker zetten. Dit jaar ligt de focus op erfgoed dat publiek toegankelijk is. De laureaten tonen elk op hun manier hoe erfgoed op een duurzame manier een rol blijft spelen in onze samenleving. Dankzij dit soort initiatieven is onroerend erfgoed een absolute troef voor Vlaanderen”, zegt Matthias Diependaele (N-VA), Vlaams minister van Onroerend Erfgoed.

Een externe jury koos uit 38 inzendingen de drie laureaten.

Het Steen in Antwerpen is het oudste gebouw van de stad. Het was ooit deel van de voormalige ringwalburg aan de Schelde. Jarenlang was het een museum, maar dat sloot in 2008 de deuren. “De recente herbestemming tot toeristisch onthaalcentrum geeft een nieuw elan aan het gebouw en stelt het op laagdrempelige wijze weer open voor iedereen, ook voor de minder mobiele bezoeker”, vertelt Diependaele. “Het project biedt ruimte aan het verleden en aan de toekomst, zowel in haar nieuwe functies als in de architectuur.”

Een belevingsparcours neemt je mee door de historische gebouwen en door de gelaagde geschiedenis van de stad aan de stroom. In het nieuwe gedeelte is een cruiseterminal gevestigd. “Hoewel het project veel controverse heeft teweeggebracht, is het een toonvoorbeeld van de principes vastgelegd zoals in het Charter van Venetië, in die zin dat het onderscheid tussen oud en nieuw op een subtiele manier zichtbaar is en de meeste ingrepen omkeerbaar zijn.”

Mechelse stadscinema

De Oude Stadsfeestzaal in Mechelen dateert uit het einde van de negentiende eeuw. Sinds 2003 is ze beschermd als monument, maar door geluidsoverlast verloor ze haar functie en geraakte ze in verval. Acht jaar geleden ging de stad op zoek naar een nieuwe functie voor het monument. Samen met Lumière bouwde ze de voormalige feestzaal om tot een nieuwe ontmoetingsplaats: een stadscinema met ruimte voor tentoonstellingen en vergaderingen en een horecazaak, LUX28.

Om drie cinemazalen in de grote open ruimte te installeren, was slimme akoestiek cruciaal. De architecten ontwierpen een betonnen box met daarin drie boven elkaar gelegen zalen. “Lovenswaardig is hoe de grote open ruimte toch terug wordt opgeroepen”, zegt minister Diependaele. “De nauwkeurige plaatsing van deze compacte box en het slimme gebruik van spiegels op de box en langs de wanden, beperken de impact en leggen de nadruk op het erfgoed. De spiegels reflecteren de geprofileerde rondboogarcades en gecanneleerde Ionische zuilen. Het geeft een impressie van de oorspronkelijke beleving van de ruimte”, vertelt de minister.

Vrijdag 7 oktober wordt bekend wie de Onroerenderfgoedprijs wint en een bedrag van 12.500 euro wint. Iedereen kan via de website stemmen op zijn of haar favoriete laureaat. Op zondag 11 september staan de drie gebouwen ook open tijdens de Open Monumentendag. (svh)

www.onroerenderfgoed.be/onroerenderfgoedprijs