"Vlaming betaalde in 4 jaar 350 miljoen te veel voor leidingwater"
De voorbije 10 jaar zijn de kosten voor drinkwater verdubbeld. Onze factuur valt uiteen in drie grote componenten: ruim een derde van het geld gaat naar levering en verbruik, een derde naar de afvoer en iets minder dan een derde naar waterzuivering.
Wanneer we kijken naar stijgende kosten, springt vooral het onderdeel "afvoer" in het oog. Dat steeg sinds 2005 volgens schattingen met bijna 800 procent. Ter vergelijking: er kwam een kwart bij voor het drinkwater zelf en zowat 80 procent extra voor waterzuivering.
"We betalen te veel voor onze waterfactuur"
We betalen veel meer voor water, maar waar vloeit al dat geld naartoe? Volgens een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gaat niet al het geld voor de saneringsbijdrage die we met z'n allen betalen ook effectief naar rioleringswerken. Een deel wordt door de intercommunales opgepot, maar een deel zou ook terugvloeien naar de gemeenten.
Over een deel van dat geld bestaat onduidelijkheid, en Vlario, het overlegplatform voor rioleringswerken, vraagt meer duidelijkheid. "Ik denk dat geen enkele burger problemen heeft om te betalen voor proper water, als hij maar weet waarvoor hij betaalt", zegt Wendy Francken van het platform.
In totaal is er sprake van 83 miljoen euro te veel betaald geld voor het jaar 2015. Geëxtrapoleerd naar de voorbije vier jaar, gaat het over 350 miljoen euro, berekende de universiteit van Hasselt. Van dat geld dat niet meteen in rioleringswerken is geïnvesteerd, wordt het grootste deel opgespaard voor later. Vlario vraagt daar dringend investeringen, ook al omdat België de Europese normen niet dreigt te halen.
Infrax: "Wij spelen zeker niet vals"
Björn Verdoodt, woordvoerder van Infrax (een van de grootste rioolbeheerders in Vlaanderen) reageert op de aantijging van de VMM als zou er te veel geld worden opgepot of terugvloeien naar de gemeenten, terwijl het eigenlijk volledig naar rioleringswerken moet gaan: "Wij spelen zeker niet vals. Alle geld bestemd voor rioleringswerken in onze 83 gemeentes, zal ook voor rioleringswerken gebruikt worden. Die afspraak is in 2014 zelfs scherper gesteld door de Vlaamse regering. We huldigen dit principe voor de volledige 100 procent."
Verdoodt ontkent niet dat er geld apart staat: "Er staat geld klaar, maar dat zal geen andere doelen dienen. Er vloeit niets terug naar de gemeenten." Verdoodt kan enkel in naam van Infrax spreken, terwijl er nog andere intercommunales in het spel zijn.
Wat betreft de kritiek over vertragingen in investeringen, verwijst Verdoodt naar de lange procedures en regels die grote projecten vertragen.
Schauvliege: "Nood aan meer transparantie over de saneringsbijdrage"
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en de rioleringssector moeten met elkaar rond de tafel gaan zitten over het toenemende boekhoudkundig overschot van de rioolbeheerders. Dat stelt Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V). "Er is vooral nood aan meer transparantie", klinkt het.
Zowel de VMM als professor Lode Vereeck van de Universiteit Hasselt, die specifiek onderzocht waaraan het geld van de saneringsbijdrage besteed wordt, benadrukten tijdens de jaarlijkse Vlario-dag in Antwerp Expo dat het vermelde overschot geen berg cash geld is die zo maar kan worden uitgegeven en eigenlijk ook alleen maar kan en mag worden besteed aan investeringen in rioolinfrastructuur - en dus niet kan 'wegstromen' naar andere projecten.
"Het gaat hier ook maar om een tussentijdse situatie in een lang traject dat moet worden afgelegd om de Vlaamse rioleringsgraad naar 97 procent te brengen", zegt Vereeck. "Mogelijk is er dus de volgende keer geen overschot meer, dat hangt van de investeringen af. We bevelen in ieder geval wel aan om meer transparantie te bieden, onder meer over niet-rioleringsuitgaven, het nut van bepaalde leningen en vergoedingen voor bestuurders." Vereeck wees tussendoor ook op de relatief hoge overheadkosten bij de rioolbeheerders.
Ook minister Schauvliege vindt dus dat de Vlaming meer transparantie verdient over de saneringsbijdrage. "Het is belangrijk dat de burger weet hoe zo'n tarief tot stand komt en welke dienstverlening en investeringen ertegenover staan", zegt haar kabinetsmedewerker Kor Van Hoof. "We gaan dit verder opvolgen en indien nodig stappen ondernemen om meer transparantie te garanderen."