“Wie wil er twee dagen lang ondergedompeld worden in de circuswereld?”, vraagt men op de redactie. In mijn hoofd maak ik een driedubbele salto door een brandende hoepel in een zwierig glitterpak. Ik doe alsof mijn overvolle agenda niet bestaat en gil “kies mij!” door een ingebeelde circusmegafoon.

Enkele weken later word ik naar de Brabantweide van Haspengouw in het Openluchtmuseum gestuurd, de plek waar Circus Barones zes weken lang haar tenten opslaat. De zomer van Bokrijk staat helemaal in het teken van het nomadisch circus, een eeuwenoude kunstvorm. De aanblik van de geel-rood gestreepte tent doet het historische decor geen oneer aan. Het circusbloed stroomt sinds 1848 door de aderen van de familie Korittnig, bezielers van Circus Barones. Circusdirecteur Richard reist al twintig jaar door Vlaanderen en brengt elk jaar een nieuwe show met internationaal circusgeweld. De crew van Bokrijk gidst me naar mijn compacte mobilhome, midden in het geïmproviseerde circusdorp. De kamelen hebben de tijd van hun leven op de zomergroene Brabantweide, maar heffen behoedzaam hun kop. Als ook de honden onophoudelijk beginnen te blaffen wanneer ik me tussen de caravans en luxewoonwagens begeef, stuitert de luchtbel in mijn hoofd alle kanten op. Zal het me lukken om twee dagen lang deel uit te maken van deze droomwereld?

Circusdirecteur Richard

“Het circus is geen romantiek”, brengt directeur Richard Korittnig me meteen bij de les. Hij leidt me voor in zijn weelderige camper, die in tegenstelling tot mijn compacte woonwagen minstens drie kamers telt. Mijn ogen sporen elke hoek in de ruimte af. “Waar staat het rek met glimmende circuskostuums?”, werp ik op. Richard schudt zijn hoofd op een manier waarop hij dat duidelijk al vaker heeft gedaan. “Elke artiest zorgt voor zijn of haar eigen garderobe. De samenstelling van een circus wisselt elk jaar af, zodat de shows niet in herhaling vallen.”

“Hoezo, het circus is geen romantiek?”, laat ik niet los. “Op de piste draait alles om verwondering en magie”, antwoordt Richard. “Maar Circus Barones is een echt bedrijf. Mijn familie werkt keihard en blijft niet gespaard van facturen en belastingen. Mijn vader kreeg in de jaren zestig al de vraag van de pers of het circus niet dood was. Ik geef het u op een briefje: hoewel het circus blijft veranderen, zal het altijd bestaan.”

Toen zijn vader ongeveer twintig jaar geleden de handdoek in de (brandende) ring wierp en zijn groot circus opdoekte, stampte Richard er samen met zijn vrouw Ewa zelf een uit de grond. “We bouwden Circus Barones uit tot een succes en blijven onszelf voortdurend verbeteren. Er heerst veel jaloezie in de circuswereld, zeker in het buitenland. Maar in welke sector is dat niet zo? Journalisten zullen elkaar ook niet altijd het licht in de ogen gunnen.”

“Absoluut”, knik ik terwijl ik aan mijn collega’s denk die vast groen zullen zien door mijn circusavontuur.

Daniël, clown Patat

Daniël, de jongste zoon van Richard, neemt me mee op sleeptouw door de grote circustent. “Mijn broer en ik houden ons vandaag bezig met de verlichting van de piste. De juiste spots en muziek maken vijftig procent van de act.” Zelf heeft Daniël, die amper 21 jaar is, al een stuk of 30 acts op de teller staan. “Zo was ik bijvoorbeeld eenwielerartiest, koorddanser en luchtacrobaat. Intussen ben ik weer clown, een rol die me als gegoten zit. Wil je me morgenvoormiddag zien als clown Patat?”

We lopen rond in het circusdorp, richting de kamelen die intussen op stal zitten. “Dit zijn Caspar, Mechior & Balthazar, onze drie koningskamelen. We zijn er bijzonder fier op het dierlijkste circus van Vlaanderen te zijn. Tot het verbod op wilde dieren in 2013 werd ingevoerd in dit land, hadden we ook een heleboel katachtigen. Mijn grootvader was gek op wilde beesten en had ook beren, poema’s en jaguars. Hij sliep zelfs met een leeuw in bed.”

Daniël praat vlekkeloos Nederlands, maar spreekt ook Duits, Pools, Engels, Frans, Tsjechisch, Roemeens en Italiaans. “En nee, die talen heb ik niet op school geleerd. Mijn vader heeft aan ons alledrie gevraagd of we wilden gaan studeren, maar we kozen resoluut voor het circusleven. Toen we klein waren veranderden we om de haverklap van school en werden we af en toe gepest. ‘Zigeuners’, noemden ze ons dan. Dat we door al dat harde werk dubbel zoveel kracht hadden als zij, hadden de pesters toen nog niet begrepen. Als circusfamilie gaan we voor elkaar door het vuur.” Na een eenvoudige maaltijd - ik heb de groepsbarbecue op een avond na gemist - trek ik me terug in mijn woonwagen. Ik droom van een driedubbele salto door een brandende hoepel in een zwierig glitterpak.

“Goedemorgen”, begroet clown Patat me ’s anderendaags op een toon waarop het lijkt dat de show gaat beginnen. “Heb je zin om te gaan kijken naar de repetitie van een luchtartieste?”

Veronica, luchtacrobate

In het midden van de piste, waarrond nog ijverig wordt opgebouwd, beklimt Veronica Navas een verticale koord. “Ik kom uit Peru”, zegt de acrobate met familie in elke hoek van de circuswereld. “Mijn vader demonstreerde me op zijn zestigste nog evenwichtskunsten aan de washington-trapeze en al mijn broers en zussen werken in een of ander circus. Een van mijn broers maakt zelfs deel uit van Cirque du Soleil. Ik heb momenteel geen partner, maar zou graag iemand vinden die ook een act beoefent. Op die manier kunnen we samen van circus tot circus reizen.”

Voor ik het goed en wel besef, floep ik het eruit: “Vroeger wilde ik ook circusacrobaat worden.” “Het is nooit te laat om te leren”, glimlacht Veronica terwijl ze me het koord aanreikt. “Naast soepele ledematen heb je vooral armkracht nodig voor deze act. Daarom klim ik regelmatig gewoon een paar keer naar boven. Probeer maar eens.”

Ik zet mijn voet in de lus en span al - ja echt al - mijn armspieren op. Nadat ik anderhalve meter hoog ben, beslis ik mijn spectaculaire luchtspagaat maar voor een volgende keer te bewaren. Zo heb ik meteen een reden om snel naar deze warme (droom)wereld - vol harde werkers - terug te keren.

Je kan het Zomercircus in Bokrijk bezoeken van 16 juli t.e.m. 31 augustus. Er zijn drie voorstellingen per dag om 12.30 uur, 14 uur en 15.30 uur. De circusvoorstellingen zitten inbegrepen in de toegangsprijs (15 euro voor volwassenen en 3 euro voor kinderen onder 13 jaar). Wie maar niet genoeg kan krijgen van het thema, kan in het circusdorp zelf deelnemen aan ateliers, oude circuswagens bewonderen of naar oude beelden kijken.

Meer info op https://bokrijk.be/nl/zomercircus