Libanon werkt aan plan om maar liefst 1,5 miljoen vluchtelingen naar Syrië terug te sturen
Libanon werkt aan een plan om 1,5 miljoen Syrische vluchtelingen gedwongen te laten terugkeren naar hun geboorteland. Ongeveer een kwart van de Libanese bevolking is een Syrische vluchteling, wat geen enkel ander land ter wereld kan zeggen. De ontslagnemende regering noemt het een noodzakelijk plan, want het land zit economische helemaal aan de grond, maar de VN is tegen zulke gedwongen repatriëringen.
Binnen enkele maanden hoopt Libanon tienduizenden Syrische vluchtelingen terug te sturen naar hun geboorteland, dat liet de ontslagnemende regering eerder deze week weten. Naar schatting 1,5 miljoen Syriërs zijn sinds het uitbreken van de Syrische burgeroorlog in 2011 naar Libanon gevlucht. Daardoor is de bevolking in het piepkleine land aan de Middellandse Zee met een vijfde toegenomen. Geen enkel land ter wereld telt in verhouding tot zijn bevolking zoveel vluchtelingen, zo blijkt uit recente cijfers van de NGO Norwegian Refugee Council.
Dat grote aantal legt een zware druk op het land zegt de regering, die al langer op zulke plannen broedt. Intussen kampt Libanon al jaren met een enorme economische crisis, die de eigen bevolking in de armoede duwt. Een crisis die de Syrische vluchtelingen trouwens ook niet spaart. 90 procent van hen leefde volgens de Verenigde Naties al in extreme armoede en die situatie is er de voorbije tijd alleen maar op verslechterd.
De plannen van de regering noemde de bevoegde Libanese minister Issam Charafeddine in een interview met het Amerikaanse persbureau AP dan ook "een humaan, eerbaar en economisch plan dat noodzakelijk is voor Libanon." 15.000 vluchtelingen wil hij per maand terugsturen, al moet hij met de betrokken partijen het plan nog concreet uitwerken. Daarvoor kijkt hij in eerste instantie naar Syrië en naar de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN.
Kritiek van de VN en ngo's
De UNHCR ziet de plannen helemaal niet zitten. In een verklaring liet de organisatie weten dat ze niet betrokken is, waarbij ze de regering meteen opriep om de fundamentele rechten van alle vluchtelingen op een vrijwillige terugkeer te respecteren. Zo’n gedwongen terugkeer brengt de vluchtelingen volgens de VN in gevaar. Sinds 2016 zouden er naar schatting al bijna 70.000 Syriërs “vrijwillig” zijn teruggekeerd en dat was lang niet altijd veilig.
Mensenrechtenorganisaties hebben melding gemaakt van willekeurige opsluiting, ontvoeringen en schendingen van de mensenrechten. Los daarvan is het maar de vraag of het compleet stukgeschoten en armlastige Syrië de vluchtelingen weer kan opvangen. In een reactie op de aankondiging van de Libanese regering noemde Human Rights Watch de plannen "onveilig en onwettelijk".
Die kritiek veegt minister Charafeddine van tafel. "Bangmakerij" zegt hij in het interview met AP. Hij maakt zich sterk dat Syrië de vluchtelingen tijdelijk onderdak kan bieden in gebieden die compleet veilig zijn. Syriërs die in de politieke oppositie actief waren of zelfs de wapens opnamen tegen president Assad, zouden met rust gelaten worden. Een concrete timing hoopt Charafeddine met Damascus af te spreken tijdens een bezoek volgende week.