Groot datalek legt duistere praktijken van taxidienst Uber bloot, ook in België
Uit duizenden gelekte bestanden blijkt dat Uber op de allerhoogste niveaus van de politiek heeft gelobbyd om de grote weerstand tegen de alternatieve taxidienst weg te nemen. In de “Uber Files” vallen de namen van de huidige Franse president Emmanuel Macron en de voormalige, Nederlandse eurocommissaris Neelie Kroes. Zij zouden Uber geholpen hebben bij het lobbywerk, zo moet blijken uit onderzoek van internationale media naar de “Uber Files”. In België werkten Knack, De Tijd en Le Soir mee aan het onderzoek.
Wat is Uber?
Uber is een Amerikaans bedrijf, dat intussen in 72 landen actief is. Het bedrijf is een alternatief voor traditionele taxi’s. Daarvoor werkt Uber met een app, waarmee gebruikers eenvoudig een rit kunnen boeken en betalen via een app op je smartphone.
Bekijk hier in één minuut hoe Uber werkt:
Uber Files
Na o.a. de Panama Papers en de Pandora Papers zijn er nu de “Uber Files”: een groot datalek van 124.000 interne documenten (o.a. e-mails, sms’jes en WhatsApp-berichtjes) van Uber.
Die bestanden werden doorgespeeld aan de Britse krant The Guardian, die ze op zijn beurt heeft gedeeld met 42 internationale media, om uit te pluizen wat er precies allemaal in die bestanden staat.
Deze internationale media zijn nu begonnen met hun eerste bevindingen te publiceren en daaruit moet blijken dat Uber er in de periode 2013-2017 onfrisse praktijken op nahield om de weerstand tegen de nieuwkomer op de taximarkt te breken.
Macron en Kroes
Uber zette heel zwaar in op lobbywerk, tot op de allerhoogste niveaus: in Frankrijk lobbyde Uber bijvoorbeeld bij de huidige president Emmanuel Macron, toen nog minister van Economie, die daarin meeging.
Op Europees niveau zou Uber dan weer de medewerking gekregen hebben van oud-eurocommissaris Neelie Kroes. De Nederlandse politica zou in 2015 en 2016 voor Uber gelobbyd hebben, hoewel de Europese Commissie haar expliciet had verboden om een functie bij het techbedrijf aan te nemen.
In een reactie zegt Kroes dat er geen sprake was van een formele of informele rol bij Uber voor haar officiële aanstelling in 2016.
Brussel
Nadat Uber in februari 2014 naar Brussel kwam, kreeg het bedrijf het in ons land al snel aan de stok met de overheid en de taxisector.
De gelekte documenten uit de "Uber Files" onthullen dat Uber ook bij ons voor niets leek terug te deinzen: van het inzetten van privédetectives tegen Brusselse concurrenten, het infiltreren van mysteryshoppers die voor de overheid werkten, tot het saboteren van een huiszoeking door het gerecht.
“Kill switch”
De documenten onthullen onder meer hoe Uber bij zijn komst naar België meteen een internationaal inlichtingenbedrijf afstuurde op zijn belangrijkste twee concurrenten in de Brusselse taxisector, Taxis Bleus en Taxis Verts.
Het was cruciaal voor Uber te voorkomen dat de overheid bij een inval in het Brusselse kantoor belastende (fiscale en sociale, red.) data zou vinden. "Daarvoor was bij Uber de 'kill switch' ontwikkeld, om met een druk op de knop alle data af te schermen", schrijft De Tijd.
Juridische problemen
In juni 2022 keurde het Brusselse parlement de hervorming van de Brusselse taxisector goed. Naast klassieke taxibedrijven krijgen ook platformen zoals Uber een statuut en wettelijk kader. In Vlaanderen zijn de taxiregels twee jaar geleden hervormd voor diensten zoals Uber. Daarmee zijn nog niet alle juridische problemen van de baan.
De oude strafdossiers tegen Uber zijn nog niet behandeld. "De raadkamer heeft twee dossiers samengevoegd waarin een klacht met burgerlijkepartijstelling was ingediend tegen Uber - door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en door een aantal taxibedrijven", wordt Willemien Baert, de woordvoerster van het Brusselse parket, geciteerd. "Die dossiers zijn samen doorverwezen naar de Franstalige politierechtbank in Brussel, waar ze hangende zijn. In september 2022 komt de zaak voor."
Bij het Brusselse arbeidsauditoraat loopt een opsporingsonderzoek over Uber-koeriers die maaltijden leveren. Bij controles zijn meerdere inbreuken vastgesteld. Het gaat om illegale tewerkstelling en het niet onderworpen zijn aan een sociaal statuut.