© BART DEWAELE
Vlaams Parlementsvoorzitter Liesbeth Homans: “Je ziet toch duidelijk dat de burgers in Franstalig België iets anders willen dan in Vlaanderen?”
Het wordt een speciale feestdag voor Vlaams Parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA). Voor het eerst mag ze haar speech geven op het traditionele orgelpunt van 11 juli, in het Brusselse stadhuis. Corona strooide twee jaar lang roet in het eten. Haar vizier blijft strak gericht op Vlaams zelfbestuur. “Wij zijn ook geen fan van een zoveelste staatshervorming die bric-à-brac aan elkaar hangt.”
Twee leeuwenvlaggen wapperen in het bureau van Liesbeth Homans (N-VA). Eentje binnen en een grote op haar balkon. Dat hoort erbij als Vlaams-nationalist en al zeker als voorzitter van het Vlaams Parlement. Voor het eerst mag ze de traditionele speech op de Vlaamse feestdag afsteken in het Brussels stadhuis. “Of het nu echt anders zal zijn dan vorig jaar weet ik niet. Ik vond de Plantentuin in Meise een goed alternatief in het licht van de coronamaatregelen. Maar het blijft wel een mooi signaal dat Vlaanderen Brussel niet loslaat.”
U staat nog eens in het middelpunt van de belangstelling. Mist u dat niet?
“Ik heb een totaal andere functie nu. Ik vind dat eigenlijk juist goed dat ik even op adem kan komen. Die vijf jaar ministerschap waren wel heel hectisch. Ik geef toe dat ik soms – regelmatig zelfs – de controverse opzocht. Maar ik stond ook altijd in de vuurlinie. Vroeger kwam ik altijd thuis, helemaal leeg van een hele dag discussiëren. Nu kom ik lachend thuis. Ik vind dat aangenamer dan minister zijn.”
De Vlaamse feestdag leeft wel niet echt bij de bevolking. Ik zie meer Vlaamse Leeuwen bij de koers dan op de feestdag.
“Dat zegt u. Die vlaggen zullen er wel zijn. Je hoeft de feestdag ook niet te beleven door een vlag uit te hangen. Je kunt ook gewoon samenzijn met familie en vrienden. Een vlag is mooi meegenomen, dat is per slot van rekening het symbool van Vlaanderen. Maar er is meer dan dat. In meer dan tweehonderd van de driehonderd Vlaamse steden en gemeenten zijn er festiviteiten in het kader van Vlaanderen Feest. Dat is een heel hoog aantal.”
© BART DEWAELE
Ook Vlaams Belang viert 11 juli. Dat strijkt sommige mensen wel tegen de haren?
“Ik spreek nu even als N-VA’er. Wij zijn gematigde nationalisten. Wij staan open voor debat, wij willen samenwerken. Maar wij hebben natuurlijk ook eisen voor het beleid. Vlaams Belang komt af met zaken die niet uitvoerbaar zijn. Eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen, dat gaat gewoon niet. Wat gaan ze doen? Hier aan mijn bureau aankloppen, vragen of ze op mijn balkon mogen staan en roepen: Vlaanderen is onafhankelijk? Dat levert mooie foto’s op voor de media en een filmpje op Instagram. Maar verder heb je niets gerealiseerd.”
Intussen komen er op de IJzerwake wel extreemrechtse bands optreden...
(Onderbreekt) “De IJzerwake is extreemrechts. Ik kan niet voor de totaliteit van mijn partij spreken, maar ik neem daar heel uitdrukkelijk afstand van. Ik heb daar niets mee. Dat sommige mensen daar wel heen trekken, is hun volste recht. Maar ik wil niet geassocieerd worden met extreemrechtse zogenaamde nationalisten.”
Feit blijft wel dat PS-voorzitter Paul Magnette nu al een volgende staatshervorming afschiet. Hoe moet dat dan verder?
“Er is een verschil tussen een staatshervorming en confederalisme. Je hebt grondwetswijzigingen nodig voor het confederalisme, dat klopt. Maar wij zijn ook geen fan van de zoveelste staatshervorming, die bric-à-brac aaneenhangt. Die Zesde Staatshervorming is echt ongelooflijk. Een voorbeeld: Vlaanderen is bevoegd voor enkelbanden. Federaal beslist nu dat gedetineerden vroeger vrijkomen. De opvolging is voor Vlaanderen. We kregen enkelbanden, waar er maar een paar van werkten, we hebben geen euro meegekregen, geen personeel. Sop het maar op, hé.”
“Confederalisme is een middel om iets te bereiken. Wij willen dat de deelstaten het beleid kunnen voeren dat ze zelf willen. Je ziet toch duidelijk dat de burgers in Franstalig België iets anders willen dan in Vlaanderen?”
Maar u heeft geen partners. Steeds meer partijen stellen zich belgicistisch op.
“Ja, en zetten dan campagnes op die ik weet niet hoeveel kosten. (Cynisch) De burgerbevraging, een zeer groot succes moet ik zeggen. Nog geen 0,1 procent van de bevolking heeft die ingevuld. Ik maak mij sterk dat onze werkgroep institutionele zaken veel meer resultaat heeft geleverd. Op anderhalf jaar hebben we 32 hoorzittingen gedaan, 96 experten gehoord over zeventien thema’s. Er ligt een conceptnota vol quick wins, dingen die je morgen kunt realiseren. En de kostprijs: we hebben één keer de overnachting van een buitenlandse expert betaald. Hoogstens 400 euro. De burgerbevraging kostte meer dan twee miljoen euro.”
U bent de eerste vrouwelijke minister-president geweest, hetzij in lopende zaken. U heeft echt geen ambitie meer om het eens echt te doen?
“Ik heb nooit de ambitie gehad om minister-president te worden. Ik wilde vakminister zijn. Ik ben niet de grootste feminist, in de zin dat het mij niet uitmaakt of het nu een man of een vrouw is. Zolang het maar goed gedaan is. Maar als historica doet het mij wel iets, dat ik de geschiedenisboeken inga als de eerste vrouw op die post. Dat geef ik toe.”
Tot slot, de vorige N-VA’er die mocht speechen in het Brusselse stadhuis was Kris Van Dijck. Die is daar moeten vluchten toen het schandaal rond hem losbarstte. We moeten ons geen zorgen maken?
“Ik ga ervan uit van niet. (Lacht) Ik heb bij mijn weten niets boven het hoofd hangen.”
