Zag jij ook een omgekeerde regenboog aan de hemel? Onze wetenschapsexpert legt uit hoe dat kan

We kennen allemaal de regenboog. Een optisch verschijnsel waarbij regendruppels het licht van de zon opsplitsen in de verschillende kleuren en er zich een boog aan de hemel vormt. Maar er zijn ook verschillende andere fenomenen waarbij regenboogachtige kleuren in de wolken verschijnen. Neem nu de circumhorizontale en -zenitale boog, of de iriserende wolk. Maar deze fenomenen herkennen is niet altijd even gemakkelijk. Maar geen nood, na het lezen van dit artikel hou jij ze moeiteloos uit elkaar.

De circumhorizontale en circumzenitale boog hebben het meest weg van een regenboog. Bij beide zijn de kleuren duidelijk van elkaar gescheiden. De circumhorizontale boog lijkt op een band die evenwijdig loopt aan de horizon met een rode bovenkant en indigo onderkant. De circumzenitale boog heeft dan weer meer weg van een omgekeerde regenboog. Men spreekt hier ook wel eens van een glimlach aan de hemel. Bij iriserende wolken is er echter geen sprake van een duidelijke kleurenpatroon. Hier lopen de kleuren van de regenboog willekeurig door elkaar, zoals bij een zeepbel. De naam irisatie vindt zijn oorsprong in de Griekse mythologie bij Iris, de boodschapper van de goden. Wanneer zij een boodschap van de hemel naar de aarde brengt, verschijnt er een regenboog als brug.

Ook de stand van de zon kan aangeven om welk verschijnsel het gaat. Een circumhorizontale boog verschijnt enkel wanneer die hoog genoeg aan de hemel staat. Hoger dan 58° om precies te zijn. Woon je in Europa ten noorden van Kopenhagen, dan zal je dit fenomeen nooit te zien krijgen. De zon klimt daar nooit hoog genoeg. Bij ons in België zijn circumhorizontale bogen vooral te zien in de zomermaanden. Voor een circumzenitale boog moet de zon dan weer net laag aan de hemel staan. Lager dan 32° om precies te zijn. Deze voorwaarden betekenen ook dat de circumhorizontale boog onder de zon te zien is en de circumzenitale boog erboven. Beide bevinden zich op ruime afstand van de zon. Dat is niet zo bij iriserende wolken die eerder dichtbij de zon vormen.

Tot slot kan je ze ook uit elkaar halen door te kijken naar de wolken waarin de regenboogkleuren zich tentoonspreiden. IJskristallen in hoge vederwolken (cirrus) veroorzaken voornamelijk de circumhorizontale en -zenitale boog. Irisatie treedt dan weer op bij zeer kleine waterdruppels of ijskristallen in hoge of middelhoge schaapjeswolken (cirro- en altocumulus). Of in de karakteristieke lenswolk en zeldzame parelmoerwolk. Die laatste bevindt zich op 80 kilometer hoogte.

Kijk in de komende weken dus zeker nog eens naar boven. Wie weet spot jij wel een regenboog in de wolken.

Lees ook: 

Worden er vannacht meer misdaden gepleegd? Wetenschapsexpert ontwart fabels en feiten over de volle maan  (+)

Verdwaald in de natuur en geen gsm? Met deze tips kan je je snel weer oriënteren  (+)

“Tenzij je specifieke hersenschade hebt opgelopen, droom je. Maar niet iedereen herinnert zich dat”: waar komen dromen vandaan en wat betekenen ze?  (+)