Onderzoekscommissie noemt dossierbeheer Agentschap Opgroeien "puinhoop" en vraagt ingreep in management  

Twee jaar lang zijn er volgens de onderzoekscommissie kinderopvang veel alarmsignalen geweest die wezen op structurele problemen in het  handhavings‐ en inspectiebeleid van de kinderopvang. Volgens de commissie werden bepaalde procedures niet goed genoeg opgevolgd en heeft de top "onvoldoende adequaat en niet met het gepaste urgentiegevoel gereageerd".

"Daarenboven merkt de commissie op dat de bestaande procedures onvoldoende sluitend zijn. Op basis van de stukken die de commissie kreeg, komt de commissie tot de vaststelling dat het dossierbeheer kan omschreven worden als "een puinhoop"."

De concrete aanbeveling die daarop volgt, is dat er dringend moet ingegrepen worden in het organisatiebeleid en het management van het agentschap Opgroeien om het vertrouwen in Kind en Gezin te herstellen. De commissie wil dat het agentschap kritisch kijkt naar de eigen organisatie en zijn werking en processen bijstuurt. De positie van de topvrouw van het Agentschap Opgroeien, Katrien Verhegge, werd tijdens de hoorzittingen al door enkele parlementsleden in vraag gesteld. 

De ingreep in het management van het Agentschap Opgroeien is slechts één van de in totaal 75 aanbevelingen. Volgens commissievoorzitter Koen Daniëls gaat het om "objectieve, serene en gedragen vaststellingen". Een betere klachtenbehandeling met één centraal contactpunt (de Kind en Gezinlijn) is er nog zo een. 

Verder pleit de commissie ook voor een hervorming van de inspecties en een verlaging van het maximaal aantal kinderen per begeleider. Nu is dat 1 begeleider per 8 of 9 kinderen. Dat aantal moet volgens de commissie naar omlaag, maar een concreet getal wordt niet genoemd. 

Over de politieke verantwoordelijkheid zegt de commissie dat van een minister wordt verwacht dat hij zijn administratie bijstuurt als het echt fout loopt. "Op dit vlak bleef minister Beke in gebreke en greep hij pas in na  het drama in ‘t Sloeberhuisje vanwege zijn te lang en te groot vertrouwen in zijn administratie." De voormalige minister erkende dat ook tijdens de hoorzitting in de onderzoekscommissie en zei toen dat hij en het Agentschap Opgroeien korter op de bal hadden moeten spelen. 

"Het voorzorgsprincipe moet altijd primeren, zodat de veiligheid van kinderen in de kinderopvang maximaal wordt gegarandeerd", is nog een andere aanbeveling. Er moet dus sneller uit voorzorg ingrepen kunnen worden wanneer er vermoedens zijn dat er in bepaalde kinderopvanginitiatieven problemen of risico's zijn. Volgens de onderzoekscommissie werd er onvoldoende vanuit dat voorzorgsprincipe  gehandeld.

Volgens de commissieleden moet er ook dringend een betere informatiedoorstroming komen voor strafrechtelijke veroordelingen en  vervolgingen. Vanuit het agentschap werd tijdens de hoorzitting aangegeven dat het niet altijd tijdig op de hoogte  werd gebracht van strafrechtelijke dossiers. Daardoor kon het naar eigen zeggen ook niet altijd de gepaste maatregelen nemen. 

Verschillende instanties en actoren moesten de afgelopen maanden voor de commissie verschijnen. Onder meer voormalig Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V). Hij nam ontslag als minister, onder meer omdat het overlijden van de baby in 't Sloeberhuisje zwaar op hem woog en omdat hij naar eigen zeggen veel onterechte kritiek kreeg. Hilde Crevits nam in volle crisis het departement van Beke over. 

Daarnaast moest ook Katrien Verhegge, de topvrouw bij het Agentschap Opgroeien, antwoorden geven op de vele vragen van de parlementsleden, over onder meer de werking van haar administratie. Ook Karin Moykens, die aan het hoofd staat van de Zorginspectie, moest toelichting geven aan de onderzoekscommissie. 

Naast een onderzoek in de parlementaire commissie werden het agentschap Opgroeien en de Zorginspectie ook doorgelicht door Audit Vlaanderen. Die doorlichting werd begin deze maand afgerond en toonde onder meer aan dat de processen rond meldingen, klachten en handhaving onvoldoende onder controle zijn. 

De conclusie was onder meer dat kindercrèches waar er problemen zijn, beter opgevolgd moeten worden door de administratie. En dat het agentschap Opgroeien en de Zorginspectie meer moeten overleggen. Er moet ook betere software komen zodat de dossiers overzichtelijker worden en ze beter kunnen worden opgevolgd. Dat nieuwe computersysteem komt er, beloofde Crevits. 

Het is nu aan het Agentschap Opgroeien om met de aanbevelingen van de audit en de onderzoekscommissie aan de slag te gaan om de tekorten bij het Agentschap Opgroeien zo snel mogelijk weg te werken en grondig bij te sturen waar het fout loopt. 

De actiegroep "De eerste 1.000 dagen", die bestaat uit verschillende Brusselse en Gentse organisatoren van kinderopvangvoorzieningen, is voorzichtig tevreden over een groot aantal aanbevelingen uit de onderzoekscommissie. "De actiegroep is ook tevreden dat de sector zelf een stem krijgt in een aantal aanbevelingen", klinkt het in een eerste reactie.

Een aantal aanbevelingen blijft volgens de actiegroep nog wat vaag. "Zo is er wel sprake van het verlagen van het maximaal aantal kinderen per begeleider, maar worden daar geen cijfers op geplakt." Het aantal begeleiders op de werkvloer is volgens de actiegroep nochtans cruciaal. "De verlaging moet dan ook duidelijk gedefinieerd worden en een wezenlijk verschil betekenen."

Daarnaast zegt het rapport volgens de actiegroep niets over de
pedagogische en andere omkadering in de opvang. "Die zijn nochtans een belangrijke voorwaarde om een sterk kwaliteits- en preventiebeleid te kunnen voeren." "De eerste 1.000 dagen" hoopt dat er door het onderzoeksrapport ook echt iets verandert.