Demir oppert om ook Doel 3 langer open te houden om energiecrisis te counteren, Engie veegt idee van tafel

De energiebevoorrading voor deze winter baart Vlaams minister van Energie en Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zorgen, zegt ze in "De ochtend" op Radio 1. "We zitten in de grootste energiecrisis sinds WOII, Rusland heeft de gaskraan dichtgedraaid. We moeten er als land voor zorgen dat we voldoende energie hebben."

Ze kijkt daarvoor nu vooral in de richting van de federale regering. "Vlaanderen is bevoegd voor hernieuwbare energie. We doen er alles voor om genoeg windmolens en zonnepanelen neer te zetten en hebben de procedures daarvoor versoepeld. Maar binnen 80 dagen sluit Doel 3, iets later Tihange 2. Die 2 kerncentrales produceren meer energie dan alle windmolens en zonnepanelen die we in Vlaanderen hebben: dat is wel problematisch."

Ook is nog niet duidelijk wat er uit de onderhandelingen komt die de federale regering voert met Engie om de twee jongste kerncentrales, Doel 4 en Tihange 3, langer open te houden. Dat zorgt voor onbehagen bij Demir, omdat Vlaanderen veel impact zou ondervinden als er noodplannen moeten worden ingezet. 

"Er is een federaal noodplan. Dat zegt dat de grote energieverbruikers minder energie zullen verbruiken, dat er zal moeten worden afgeschakeld. 80 procent van de grote verbruikers zit in Vlaanderen, dus dat gaat over de Vlaamse economie en gezinnen. Ik hoop dat we dat noodplan nooit nodig hebben."

Doel 3 langer openhouden dus? "Nood breekt wet. In Duitsland zijn ze zelfs steenkolencentrales aan het heropenen, dat willen we natuurlijk niet. Ik zou alle opties bekijken. We zullen alles op alles moeten zetten om voldoende energie te hebben. Mijn oproep is: laten we vooral rationeel en nuchter naar die situatie kijken."

De hamvraag is dan natuurlijk: kan dat überhaupt nog? Bij uitbater Engie schudden ze nu al hevig van nee. Het is volgens het bedrijf in de eerste plaats onmogelijk om praktische en veiligheidsredenen, maar ook omdat de wet (op de kernuitstap) dat gewoon niet toelaat. 

Meer nog: de kernreactor van Doel 3 gaat zelfs een week eerder sluiten dan voorzien, laat Engie nog weten. Dat gebeurt al op 23 september in plaats van 30 september. De brandstoflading van de reactor mag wettelijk maar 365 dagen worden gebruikt. Doordat de reactor zo goed gedraaid heeft het voorbije jaar, valt de einddatum van die periode op 23 september.

Bij de nucleaire waakhond FANC houden ze de boot af over het ballonnetje van Demir: "Daarvoor moet er eerst een veiligheidsdossier van Engie op tafel liggen waarover wij kunnen oordelen." Dat is er uiteraard niet omdat de federale regering vooralsnog geen plannen heeft in die richting. Maar dat er "praktische en juridische" vraagtekens zijn, spreken ze ook bij het FANC niet tegen.

Waar Demir wel voor bevoegd is, is het Ventilus-project, de nieuwe geplande hoogspanningslijn in hartje West-Vlaanderen. Vooral het stuk van een dikke 20 kilometer aan bovengrondse lijnen oogst veel protest bij de inwoners en burgemeesters van de betrokken gemeenten . Zij willen een ondergronds tracé, uit vrees voor de gezondheidsimpact van de magnetische straling van bovengrondse lijnen.

Demir wil dat daar nu eindelijk een definitieve knoop over wordt doorgehakt. Maar ze wil dat doen "met respect voor de mensen die daar wonen". "Er is heel wat protest. We moeten kijken naar die zorgen en daaraan tegemoetkomen."

Dat dat dan ook betekent dat de leidingen ondergronds zullen worden gelegd, lijkt nog niet direct de juiste conclusie. Zo zijn de intendant, die het dossier moest lostrekken, en de experten ter zake redelijk categoriek: Ventilus in zijn huidige vorm kan enkel bovengronds. Demir concludeert dat ook: "Zeg je: 'ik wil Ventilus ondergronds', dan moet de oefening helemaal van bij het begin gemaakt worden."

Wat betekent dat "tegemoetkomen aan de zorgen" dan wel? Demir komt met een idee dat recht uit het rapport van de intendant geplukt is: "Het is belangrijk om stralingsnormen te hebben in Vlaanderen. Dat moet omgezet worden in regelgeving en dat moet transparant zijn, zodat iedereen weet wat dat betekent voor de gezondheid."

Demir hoopt nu snel binnen de Vlaamse regering "collegiaal" een beslissing te kunnen nemen over het dossier.