Na de coronavarianten alfa, beta, gamma, delta, omikron, BA.2 en BA.5 is het nu de beurt aan centaurus. Waarom? Omdat een twitteraar dat beslist heeft. En vervolgens de hele wereld die naam overnam.

De nieuwe subvariant van omikron, BA.2.75, maakt opgang in India. Onder meer viroloog Tom Peacock (Imperial College London), die in november 2021 als een van de eersten waarschuwde voor de nieuwe omikronvariant, stipte al snel de potentieel gevaarlijke mutaties aan van die subvariant.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voegde de variant toe aan het lijstje van subvarianten van omikron die ze nauw opvolgt. Maar de variant kreeg voorlopig geen eigen Griekse letter, zoals alfa, delta of omikron. Dat gebeurt enkel als een subvariant zich heel anders gedraagt en een bijkomende bedreiging vormt voor de wereldwijde volksgezondheid.

“Ik beslis”

Maar dat was niet naar de zin van een twitteraar. “Ik heb zojuist de BA.2.75 variant genoemd naar een sterrenstelsel. Haar nieuwe naam is centaurus”, tweette Xavier Ostale op 1 juli. “Raak er maar aan gewoon. Vandaag beslis ik over al wat pandemisch is.”

Veel volgers heeft Ostale niet, maar toch raakte de naam in zwang. Verschillende media pikten het op, en sindsdien gaat BA.2.75 als centaurus door het leven.

Volgens internetmagazine Vice lijkt het er inderdaad op dat Ostale de naam bedacht heeft. Centaurus is een mythologische figuur – half mens, half paard – maar Ostale vernoemde het naar het sterrenstelsel met dezelfde naam. “De WHO doet niet wat het moet doen: een naam geven aan varianten en subvarianten die zich meer verspreiden”, tweette Ostale later. “Ze willen niet dat mensen het snappen.”

Dat een onbekende Twitteraar de naam van een coronavariant bedenkt, wekt verbazing op. “Ik kan er niet bij dat een random guy op Twitter beslist dat BA.2.75 voortaan bekend staat als ‘centaurus’ en dat het nog werkt ook”, schrijft wetenschapsjournalist en Pulitzerwinnaar Ed Yong op Twitter.

Dubbele namen

Virologe Emma Hodcroft heeft begrip. “Als wij of de WHO geen bruikbare namen verstrekken, dan verschijnen er alternatieve namen. Met centaurus hebben we nog geluk.” Bio-informaticus Cornelius Roemer is er zelfs voor gewonnen. “BA.2.75 is nog altijd omikron, maar beduidend anders. Waarom geven we geen dubbele namen, zoals voor soorten.” Als het aan hem ligt, benoemen we BA.2.75 voortaan als ‘Omicron Centaurus’, en BA.5 als ‘Omicron Capricorn’.

De WHO kan de nieuwe naam maar matig waarderen. “Boodschap van een lid van de virusevolutiegroep (van de WHO, red.)”, schrijft virologe Marion Koopmans op Twitter. “Laten we ons leiden bij elke krantenkop of tweet? Of wachten we op echte data? Ik denk ernstig dat we de hype over wie het snelst een naam geeft de kop moeten indrukken.”

Dat een variant genoemd wordt naar een sterrenstelsel is geen gek idee. De WHO noemde dat zelf als een mogelijkheid, voor als de Griekse letters op zijn.

Bio-informaticus Tom Wenseleers concludeert op basis van de Indiase data dat BA.2.75 – of dus centaurus – zich sneller verspreidt dan BA.2 en BA.5. Dat maakt de variant een valabele kandidaat om bij ons in de herfst BA.5 op te volgen. Maar buiten India zijn nog te weinig gevallen om nu al een nauwkeurige schatting te kunnen maken, stipt Wenseleers aan.