‘Geen uitvluchten: we moeten de liberale partij heruitvinden’: Open Vld’ers hekelen gebrek aan vernieuwing door partijtop

“We hebben nog een jaar om het tij te keren voor Open Vld”, zo schrijven achttien liberalen in een brandbrief die gericht is aan de partij. Daarmee willen ze hun frustratie over het gebrek aan vernieuwing binnen Open Vld kanaliseren. Ondanks de pogingen van partijvoorzitter Egbert Lachaert om het ‘liberale vuur’ aan te wakkeren, blijft de partij immers “vastgeroest”, menen ze. Dat dreigt haar zuur op te breken bij de verkiezingen in 2024.

Bij de ondertekenaars zitten vier liberale voorzitters: Philippe Nys (Jong VLD), Tineke Van Hooland (Open Vld Vrouwen), Lawrence Vanhove (denktank Liberales) en Thibault Viaene (Liberaal Vlaams Verbond). Ook de woordvoerder van Bart Somers, Arthur Orlians, doet mee, net zoals Somers’ zoon Jan-Klaas en een aantal andere jongeren. Voorts valt het oog op Vlaams fractiewoordvoerder Stella Vansummeren, columnist Vincent Stuer en enkele cabinetards.

De meesten behoren tot de sociaal-liberale ‘D66-flank’ binnen Open Vld, al zitten er ook een paar donkerblauwe figuren bij. “Wat ons samenbrengt, is onrust”, schrijven ze.

Nieuwe gezichten

Bij de verkiezingen in 2019 bleef Open Vld steken op 13 procent. Egbert Lachaert werd op het schild gehesen om het tij te keren, maar de partij blijft wegzakken in de peilingen. Ook is premier Alexander De Croo niet langer de populairste politicus van het land. Dat zorgt voor frustratie in de blauwe gelederen, want de partij hoopte in 2024 op een kanseliersbonus. In de praktijk draait de Vivaldi-regering vierkant en vragen critici zich af wat Open Vld nog in de regering(en) doet.

De partij moet dringend op zoek naar haar eigen verhaal, vinden de briefschrijvers. Begin dit jaar lanceerde Lachaert een vernieuwingstraject dat in 2023 moet uitmonden in een groot liberaal congres, maar het is allemaal te braaf, te voorzichtig, te traag. “De partijvoorzitter moet nú concrete plannen voorleggen”, klinkt het. “Geen cosmetica, geen betekenisloze profilering, maar een nieuwe manier van aan politiek doen. We moeten de liberale partij heruitvinden.”

Ze pleiten ook voor nieuwe gezichten. De huidige toppers van de partij draaien allemaal al jaren mee: De Croo, Lachaert, Vincent Van Quickenborne, Bart Somers. Zonder grondige verandering kan de partij geen geloofwaardige doorstart maken, meent de groep.

Niet populair

Op de vraag of hun brief een aanval is op Lachaert, zeggen de deelnemers van niet. Wel een duidelijke aansporing om sneller met resultaten te komen. Orlians: “We willen de lethargie doorbreken. Het is tijd voor een beetje opschudding.” Dat ze zich niet populair maken binnen de partijtop, pakken ze er dan maar bij. Vincent Stuer: “We weten dat dit iets is dat leeft in de partij, in alle rangen. Dit is onze manier om de forcing te voeren.”

Lachaert zelf kreeg de brief vrijdag te zien. Hij noemt hem “een goedbedoeld initiatief van mensen met een hart voor het liberalisme”, al zijn de uitdagingen complexer dan sommigen volgens hem vermoeden. “Natuurlijk moeten we voluntaristisch zijn. Maar we kunnen er niet omheen dat Open Vld vandaag het land bestuurt en daar op afgerekend zal worden. Zomaar standpunten lanceren die we niet kunnen waarmaken, is dus geen goed idee.”

Zo blijft Open Vld balanceren tussen de verantwoordelijkheid als bestuurspartij en de nood aan vernieuwing. Lachaert: “Tactisch gezien blijft dat voor ons de million dollar question.” 

Een jaar geleden maakte Lachaert werk van verjonging door een talentenprogramma op te zetten binnen Open Vld. Een aantal van de deelnemers hebben deze brief nu mee ondertekend.