Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) is blij. Volgens haar stemt het akkoord overeen met de “rode lijnen” die PS de voorbije weken heeft verdedigd. Zo drongen de Franstalige socialisten aan op voldoende overgangsperioden rond de toepassing van de voorwaarde van 5.000 dagen effectieve tewerkstelling (strikt criterium) en 3.120 dagen (zacht criterium) voor de toegang tot het minimumpensioen.

Die perioden moeten de werknemers voldoende voorspelbaarheid bieden. Het feit dat wordt gerekend in dagen in plaats van jaren van effectief werk gedurende de hele loopbaan, biedt ze meer flexibiliteit om om te gaan met de nieuwe regels, legt de minister uit.

60 jaar

Geen enkele werknemer die op 1 januari 2024 ouder is dan 60 jaar hoeft volgens minister Lalieux dus aan deze effectieve arbeidsvoorwaarde te voldoen, om toegang te krijgen tot het minimumpensioen. Het aantal effectieve werkdagen voor toegang tot het minimumpensioen zal dan geleidelijk toenemen. De arbeidsvoorwaarde van 5.000 dagen (streng criterium) en 3.120 dagen (flexibel criterium) gaat dan alleen effectief gelden voor mensen die op 1 januari 2024 53 jaar of jonger zijn.

Lalieux benadrukt ook dat wie tijdens een loopbaan perioden van invaliditeit heeft meegemaakt, zijn voorwaarde voor toegang tot het minimumpensioen daardoor niet verminderd ziet. “We weten dat invaliditeit vaker voorkomt bij vrouwen. Wij beschermen hen zo tegen het risico van uitsluiting van het recht op het minimumpensioen. Ook zwangerschapsverlof, borstvoedingsverlof en palliatief zorgverlof worden als daadwerkelijke arbeid beschouwd.”

“Het akkoord stelt ons in staat om dankzij de pensioenbonus mensen op een positieve wijze aan de slag te houden. We corrigeren nu ook bepaalde ongelijkheden en flagrante onrechtvaardigheden die bestaan bij vrouwen met een kortere loopbaan”, besluit minister Lalieux

Vooruit “ontgoocheld”

Bij de Vlaamse socialisten weerklinkt dan weer een heel ander verhaal. “Het pensioenakkoord van de federale regering is geen grote hervorming”, zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. “Mijn generatie maakt zich zorgen om hun pensioen later. Om dat veilig te stellen, moeten we echt durven hervormen. Zowel fiscaal als op pensioenen. En dat is niet het geval. Ik ben ontgoocheld.”

Volgens Rousseau moet werken meer lonen. “Ook in onze pensioenen. Daarom hebben we met Vooruit hard gestreden om de pensioenen te verhogen. Het minimumpensioen wordt meer dan 1.500 euro netto. Wie langer werkt , krijgt meer pensioen”, benadrukt Rousseau.

De regering voert ook de pensioenbonus opnieuw in. “Nadat de vorige rechtse regering dit afschafte. En er komt beterschap voor vrouwen die gezin en werk combineerden. Dit akkoord is een verbetering voor meer loon naar werk.”

Maar toch verdienen de werkende mensen volgens Rousseau beter. “Met Vooruit zullen we blijven strijden voor een grote hervorming. Een hervorming die niet meer kijkt naar een pensioenleeftijd, maar wel naar de jaren op de teller. Vooruit wil dat mensen die op hun achttiende beginnen te werken op hun zestigste kunnen stoppen. Maar dat mensen ook effectief gewerkt hebben als ze vroeger op pensioen willen.”

Reacties Ecolo en MR

“Voor de groenen was het een prioriteit de vrouwen zo goed mogelijk te beschermen en nieuwe rechten voor hen in het leven te roepen”, reageert vicepremier Georges Gilkinet (Ecolo). “Dat staat in het akkoord. Ook wordt het specifiek regime voor de toegang tot het pensioen voor het NMBS-personeel beschermd. Het kan zijn essentiële rol blijven spelen in de evolutie van het spoor als ruggengraat van de mobiliteit.”

Voor MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gaat de hervorming zeker niet ver genoeg als we de financiering van ons model willen verzekeren, maar is ze een belangrijke stap in de goede richting met een betere beloning van geleverde inspanningen. Hij doelt daarmee op de twintig jaar effectief werk om toegang te krijgen tot het minimumpensioen.

Groen “beperkt tevreden”

Jeremie Vaneeckhout, covoorzitter bij Groen, is “beperkt tevreden” over het bereikte pensioenakkoord. “Onze ambitie ligt hoger. Dit akkoord is niet het eindpunt van de pensioenhervorming, maar een redelijke eerste stap. Een akkoord mét een sociale blik. We hebben als groenen het verschil gemaakt. We hebben gevochten voor de pensioenrechten van vrouwen. Onder de vorige regering was er geen sprake van een hervorming met een sociale stempel. Nu zetten we wel stappen. Dit akkoord houdt rekening met mensen die een deeltijdse job hadden en gunt zo ook veel vrouwen een leefbaar minimumpensioen.”

Groen wil in een volgende fase van de pensioenhervorming ook het voorstel van de pensioensplit verder laten onderzoeken. “Dit is geen eindpunt. Petra De Sutter wil nog deze legislatuur onderzoeken hoe vrouwen, die binnen een koppel vaker de zorgtaken op zich nemen, bij een echtscheiding ook niet hoeven te scheiden van een rechtvaardig pensioen. We zijn voorstander om te bekijken of tijdens de jaren van een huwelijk of wettelijke samenwoonst de partners samen een pensioen kunnen opbouwen om daarna eerlijk te verdelen over de partners”, besluit Vaneeckhout.

CD&V: “De weg is nog lang”

Het pensioenakkoord is slechts “een eerste stap”. “De weg is nog lang”, zo reageert CD&V-voorzitter Sammy Mahdi dinsdagochtend.

“Grote pensioenhervorming blijft uit, heel wat absurde voorstellen die werk allesbehalve valoriseren gelukkig ook”, zo tweette Mahdi. Net als andere stemmen binnen de coalitiepartijen laat de CD&V-voorzitter verstaan dat hij op zijn honger blijft zitten. “Wanneer je dagen en nachten nodig hebt om sommigen te overtuigen dat twintig jaar werken een absolute minimumvoorwaarde is, weet je genoeg.”

Ook CD&V-vicepremier Vincent Van Peteghem liet dinsdag in het VRT-radioprogramma ‘De ochtend’ verstaan dat er op termijn veel meer nodig is om het pensioensysteem betaalbaar te houden. “Dit kan zeker en vast geen eindpunt zijn. We zullen de komende periode ook op dit vlak nog beslissingen moeten nemen”, zei de minister van Financiën.

Van Peteghem, die dinsdag ook een blauwdruk van een fiscale hervorming presenteerde, hoopt dat de Vivaldi-coalitie ondanks de moeizame onderhandelingen van de voorbije weken toch nog stappen kan zetten. “Laat ons hopen dat we daar niet mee wachten tot de volgende regering en zelf verantwoordelijkheid nemen om zaken te veranderen.”

Open VLD: “Het werk is niet af”

Net als de andere Vlaamse meerderheidspartijen in Vivaldi erkent ook Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert dat er meer stappen nodig zijn voor de houdbaarheid van het pensioensysteem. “Het werk is niet af”, zo stelde hij in een eerste reactie.

Lachaert toont zich wel tevreden dat de werkvoorwaarde voor toegang tot het minimumpensioen wordt opgetrokken naar twintig jaar. “Dit is een grote vooruitgang. Dat wou niet iedereen maar komt er wel”, zo tweette de voorzitter van de Vlaamse liberalen. Ook partijgenote en staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker zette dat in de verf. “De voorwaarde van effectieve tewerkstelling is een stap in de juiste richting. We maken komaf met systeemfout dat je zonder dag te werken ook minimumpensioen kon ontvangen.”