Klimaatminister Zakia Khattabi: “Voor elke hervorming wil ik voortaan mee aan tafel zitten om de klimaatdoelstellingen te bewaken”

We maakten zopas de op één na warmste dag ooit in ons land mee. Er vallen over in Europa doden door ongeziene hittegolven. En de overstromingen in Wallonië hebben we nog maar net herdacht. Wat doet dat allemaal met u?

“Het maakt me boos. Ik heb gisteren gelezen dat het Spaanse ministerie van Volksgezondheid verwacht dat er 510 doden zullen vallen als gevolg van de hitte van de laatste zeven dagen. Een jaar geleden zijn er 39 mensen gestorven bij de overstromingen in Wallonië. Dat zijn doden die we hadden kunnen vermijden. De inactiviteit op het vlak van klimaat is crimineel. Ik ga niet gaan kijken of iemand quinoa op zijn bord heeft liggen, ik wil structurele maatregelen. De vorige regering heeft de accijnzen op brandstof verhoogd en tegelijkertijd de treinstations gesloten. Ik hoop dat het op een dag duidelijk wordt voor iedereen dat het klimaat het probleem is, niet het discours van de groenen.”

Door de oorlog in Oekraïne komt de focus te liggen op bevoorradingszekerheid van energie, de klimaattransitie verdwijnt naar de achtergrond.

“Ik ben overtuigd dat de energiecrisis voorkomen had kunnen worden door te investeren in groene energie. De schok die de Russische inval in Oekraïne met zich meebrengt was dan minder zwaar geweest. Als je de juiste lessen trekt, dan is een rechtvaardige overgang naar een groene samenleving de enige oplossing.”

Duitsland gaat net meer investeren in fossiele brandstoffen.

“In noodsituaties moet je soms dringende beslissingen nemen. Zulke maatregelen zijn niet bedoeld voor de lange termijn. Ze zijn een noodzakelijk stap om de overgang verder te zetten. We moeten er nu voor zorgen dat er geen energietekorten zijn.“

Is een gezamenlijk klimaatbeleid eigenlijk nog mogelijk in ons land?

“De N-VA speelt een spelletje om aan te tonen dat er geen akkoord mogelijk is met het federale niveau. Ik betwijfel echter of die partij finaal onze eigen ondernemingen in de moeilijkheden wil brengen. Steeds meer bedrijven houden rekening met de klimaatcrisis bij het opstellen van hun bedrijfsmodel. Enkel de N-VA durft nog te zeggen dat we de transitie niet moeten voorbereiden. Het debat moet eindelijk eens gaan over welke weg we samen moeten inslaan. Ik heb aan de collega’s uit de deelstaten voorgesteld om interfederaal een akkoord te sluiten. Ik heb nog geen antwoord gekregen.”

Wie moet daarbij de krijtlijnen uitzetten?

“Op een gegeven moment moet iemand het tempo vastleggen. Het is gemakkelijk voor de deelstaten om te zeggen ‘we doen het zelf’. Maar als er vanuit Europa met de vingers wordt gewezen, dan is het wel de federale regering die de verantwoordelijkheid toegeschoven krijgt. Er zijn grenzen. Ik pleit voor een model zoals we hebben gezien bij de coronacrisis. Ik ben ervan overtuigd dat we daar een discussie over moeten voeren.”

Nochtans is er ook federaal weinig urgentie te bespeuren. In het pensioenakkoord en bij de blauwdruk voor een fiscale hervorming wordt er bijvoorbeeld geen rekening gehouden het klimaat.

“Het pensioenakkoord is mager. Heel wat zaken zitten daar niet in. Ik ben niet aanwezig op de kern aangezien ik geen vicepremier ben. Thomas Dermine (PS) is ook geen vicepremier maar werd wel uitgenodigd als het over relance ging. Voor elke grote hervorming vind ik dat ik mee aan tafel moet zitten om de klimaatdoelstellingen te bewaken. Ik werk goed samen met Vincent Van Peteghem (CD&V), maar in het voorstel lees ik niets over desinvesteringen in fossiele brandstoffen. De federale regering investeert meer dan 12 miljard euro per jaar in fossiele brandstoffen. Ik hoop dat we verder kunnen gaan dan wat nu op tafel ligt en daarvan afstappen.”