“Wit-Rusland dwong vliegtuig met dissident aan boord onder valse voorwendselen tot landen”

Het Ryanair-vliegtuig, dat met 171 passagiers onderweg was van Athene naar Vilnius in Litouwen, werd onderschept door de luchtmacht in het luchtruim van Wit-Rusland. De piloten kregen van de luchtverkeersleiding de opdracht een tussenstop te maken op de luchthaven van Minsk, omdat er een bom aan boord zou zijn. Die werd nooit gevonden en uren na de landing mocht het vliegtuig weer vertrekken, zonder Protasevitsj en zijn vriendin aan boord.

Al langer wordt Wit-Rusland verweten dat het regime het vliegtuig dwong te landen, al heeft de regering van president Aleksandr Loekasjenko dat altijd ontkend. Begin 2022 werden vier hooggeplaatste Wit-Russische ambtenaren aangeklaagd in de Verenigde Staten voor luchtpiraterij. Maar het International Civil Aviation Organization (ICAO), het luchtvaartagentschap van de VN, zei indertijd niet zeker te weten wie er achter de bommelding zat.

Nu komt het agentschap daarop terug. “ICAO erkent dat de bommelding opzettelijk vals was en de veiligheid in gevaar bracht. Ook erkent ICAO dat de melding naar de bemanning van het vliegtuig gecommuniceerd werd door hooggeplaatste ambtenaren in Wit-Rusland”, aldus het agentschap in een verklaring.

Na de arrestatie van Protasevitsj was onduidelijk waar hij zich bevond en hoe het met hem ging. Zijn ouders, die in Polen in ballingschap zijn, zeiden dat hun zoon door de veiligheidsdiensten werd toegetakeld. In een video die door de Wit-Russische staatsmedia werd verspreid, vertelde de dissident vervolgens dat hij gezond was en dat het goed met hem ging. Ook verscheen hij op een persconferentie en prees hij de regering. Zo'n maand na zijn arrestatie werd hij onder huisarrest geplaatst. Hem wordt het medeorganiseren van massaprotesten verweten.

Internationaal klonk veel kritiek op de arrestatie en de Wit-Russische schending van internationale luchtvaartverdragen. De Europese Unie kondigde naar aanleiding van de arrestatie van Protasevitsj nieuwe sancties aan tegen het regime van dictator Aleksandr Loekasjenko en Wit-Rusland.