‘Deze zomer krijgen we eindelijk onze vrijheid terug, na meer dan twee jaar strijd tegen het coronavirus’, zo ving koning Filip vanmiddag om 13 uur zijn traditionele speech aan ter gelegenheid van de Belgische nationale feestdag, die donderdag plaatsvindt.

Hij waarschuwde ervoor dat ‘sommigen van onze medeburgers, vooral bij de jongeren’ verzwakt uit de pandemie komen maar prees ‘ons samenlevingsmodel’, de steunmaatregelen van de overheid en de ‘maatschappelijke samenhang’ als redenen waarom ‘we hebben standgehouden’. Die ‘sociale cohesie’ zag Filip ook bij de hulpacties voor de slachtoffers van de overstromingen in Wallonië vorig jaar.

Armoede en ongelijkheid

Koning Filip wijdde een lang hoofdstuk aan de oorlog in Oekraïne. ‘De geschiedenis is een nieuw tijdperk ingetreden. Wij zullen ons niet uit elkaar laten spelen door de chantage van een kernmacht die zo onze solidariteit met Oekraïne wil breken. Wij zullen het Oekraïense volk blijven steunen.’

Filip wees op de toenemende inflatie als gevolg van het conflict. ‘De sterke stijging van de levensduurte dreigt onze economie, maar ook onze samenleving, te ondergraven. Door de huidige prijsstijgingen hebben veel van onze medeburgers het moeilijk.’

Als voorbeelden gaf hij huishoudens met een laag inkomen, eenoudergezinnen en mensen die leven van een vervangingsinkomen. Er volgde een pleidooi tegen ongelijkheid. ‘We moeten absoluut voorkomen dat de kloof tussen de verschillende lagen van de bevolking groter wordt. Dat armoede aanhoudt of zelfs uitbreidt.’

Klimaatverandering

Daarna volgde een felle verdediging van de democratie. ‘Overal rondom ons horen we steeds vaker een agressief discours. We zien ook een opleving van autoritaire regimes en reflexen, waarin alleen het eigenbelang vooropstaat, ten nadele van de anderen. Laten we die uitdagingen beantwoorden met een onwankelbaar vertrouwen in de democratie.’

Filip riep op om te ‘gaan voor meer nuance en welwillendheid’, samenhang en inclusie, ‘door niet aan te wakkeren wat ons zou kunnen verdelen’. Ongelijkheid tussen de lidstaten van de Europese Unie wil de koning zo beperkt mogelijk houden.

Filip riep ook op om de strijd tegen de opwarming van de aarde ‘niet uit het oog te verliezen’. Opvallend was dat hij daarbij de hoop uitdrukte ‘dat de prijsstijging van de fossiele brandstoffen zal bijdragen tot een versnelling van de energietransitie’.

Gerechtigheid in Congo

Afsluiten deed Filip met een luik over Congo, de Belgische oud-kolonie die het koningspaar recent bezocht. ‘Tijdens onze reis hebben we een belangrijke bladzijde kunnen omslaan in onze gemeenschappelijke geschiedenis. De zaken zijn benoemd, er zijn sterke daden gesteld.’

‘Door op een serene manier naar ons gemeenschappelijke verleden te kijken, kunnen we samen aan de toekomst bouwen’, aldus Filip. ‘Laten we samenwerken om het te helpen vooruit te gaan naar meer veiligheid, gerechtigheid en democratie. Laten we, met de internationale gemeenschap, werken aan het oplossen van dat zo dodelijke conflict in het oosten van Congo.’

‘Als we op koers blijven, als we onze samenhang behouden, kunnen we onze toekomst veiligstellen’, klonk het slotwoord van de toespraak.