LEES OOK. Kamer zet licht op groen voor omstreden deal met Iran over gevangenenruil

De plenaire vergadering van de Kamer keurde woensdag een vervroegde voorwaardelijke invrijheidsstelling zes maanden voor het einde van de straf voor bepaalde gedetineerden goed. De maatregel maakt deel uit van een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). Dat kreeg 93 stemmen voor, 34 tegen en 4 onthoudingen.

Van Quickenborne kondigde een tijd geleden aan dat hij tot 2025 bepaalde gedetineerden zes maanden voor hun normale strafeinde vrij wil laten onder voorwaarden. De Open VLD-vicepremier wil zo de overbevolking in de gevangenissen aanpakken, maar de maatregel bestond eerder al om de verspreiding van het coronavirus in de penitentiaire instellingen onder controle te houden.

LEES OOK. Gevangenen krijgen 6 maanden ‘korting’ om mensonwaardige omstandigheden in gevangenis tegen te gaan (+)

Gedetineerden die meer dan tien jaar cel kregen, veroordeeld zijn voor zeden- of terreurfeiten of een terbeschikkingstelling opgelegd kregen, komen niet in aanmerking, net als vreemdelingen zonder verblijfsrecht of veroordeelden die door het orgaan voor de dreigingsanalyse OCAD worden opgevolgd. De maatregel maakt deel uit van een wetsontwerp “om justitie menselijker, sneller en straffer te maken”, een tweede verzamelwet met die titel al van Van Quickenborne.

Het ontwerp van Van Quickenborne omvatte nog een heel aantal andere wijzigingen. Een aanpassing aan het Burgerlijk Wetboek waardoor een burgerlijk huwelijk binnenkort niet meer per se in het gemeentehuis moet plaatsvinden, wordt echter pas vanaf september behandeld in de Kamer. Veel steden en gemeenten verplaatsten de huwelijken tijdens de coronapandemie al naar buiten, maar in principe kon dat nog niet volgens het Burgerlijk Wetboek. Daar komt dus normaal gezien verandering in.

Artsenquota

Woensdag heeft de plenaire Kamer ook het licht op groen gezet voor het wetsontwerp dat de artsen- en tandartsenquota voor respectievelijk 2028 en 2027 vastlegt. Dat gebeurde met 79 stemmen voor, 39 tegen en 13 onthoudingen.

De tekst is belangrijk. Het gaat om een van de bouwstenen van het akkoord dat de federale regering en de regering van de Franse Gemeenschap eind april sloten over de decennialange discussie over de Riziv-nummers.

In ruil voor een toename van de quota voor het zuiden van het land vanaf 2028, voert de Franse Gemeenschap vanaf 2023 een toelatingsproef in. Die moet ervoor zorgen dat het aantal afgestudeerden in lijn ligt van het aantal Riziv-nummers. In Vlaanderen bestaat die proef al veel langer.

De quota voor artsen en tandartsen veroorzaken al 25 jaar communautair gehakketak. In principe bepaalt de federale planningscommissie hoeveel studenten geneeskunde elk jaar kunnen afstuderen in Vlaanderen en Franstalig België, maar in het zuiden van het land studeren al jaren veel meer studenten af dan afgesproken. Vlaanderen besliste daarop vorig jaar om de quota zelf ook aan de laars te lappen.

N-VA en Vlaams Belang zijn tegen het wetsontwerp. Zij vinden onder meer dat de tekst de historische overtallen aan Franstalige zijde simpelweg pardonneert.

Vrijgave geclassificeerde stukken

Wel unaniem was de plenaire vergadering van de Kamer bij het goedkeuren van een wetsvoorstel dat een procedure invoert voor de vrijgave van geclassificeerde stukken. België is een van de weinige landen in West-Europa die nog niet over zo’n procedure beschikken, waardoor geclassificeerde stukken dat in principe voor altijd blijven.

Een wet van 1998 bepaalt dat informatie of gegevens in een classificatie kunnen worden ondergebracht, indien hun oneigenlijk gebruik bepaalde belangen kan schaden. Zoals de meeste landen kent België drie graden: vertrouwelijk, geheim en zeer geheim. De classificatie is gekoppeld aan een machtigingsregime en sancties.

Het ontbreekt echter aan een regeling om de classificatie na verloop van tijd op te heffen. Nochtans kan dat voor historisch onderzoek onontbeerlijk zijn. Momenteel zijn er nog belangrijke hiaten in de Belgische geschiedschrijving van periodes die al lang achter ons liggen, zoals, de ‘loden’ jaren 80, de Koude Oorlog, of ons koloniaal verleden.

De tekst werd ingediend door Stefaan Van Hecke (Groen) en werd bijgeschaafd door een amendement van de meerderheid, dat rekening hield met vragen van de inlichtingendiensten. In een eerste versie was sprake van een automatische declassificatie na 20, 30 of 50 jaar, afhankelijk van de graad. De definitieve tekst voorziet in een evaluatiesysteem aan het einde van de termijnen en een mogelijkheid tot verlenging. En na 100 jaar wordt elk stuk in regel gedeclassificeerd.

Zweden en Finland in NAVO

Tot slot heeft de plenaire Kamer woensdag ingestemd met de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. Er waren 121 stemmen voor. Enkel PVDA stemde tegen.

De NAVO-lidstaten zetten tijdens de top van eind juni in Madrid al het licht op groen voor de toetreding van Finland en Zweden tot het bondgenootschap. De twee Noord-Europese landen zijn historisch militair neutraal, maar zien zich door de Russische invasie van Oekraïne gedwongen in de richting van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie.

Elke NAVO-lidstaat moet de toetreding van Zweden en Finland nog ratificeren. In ons land zette de federale ministerraad eerder deze maand al het licht op groen.