Kamer keurt omstreden verdrag goed over gevangenenruil met Iran

Nadat eerder de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen groen licht gaf voor het verdrag dat een wettelijk kader schept voor uitwisselingen met Iran, volgde nu ook de plenaire Kamer. De hele kwestie zorgt al maanden voor ophef. Als het goedgekeurde verdrag toegepast wordt, zou de in België veroordeelde terrorist Asadollah Assadi overgebracht kunnen worden naar Iran, waar hij meteen gratie kan krijgen, en dus straffeloosheid geniet. De man werd in ons land veroordeeld tot 20 jaar cel na een verijdelde aanslag. Zijn plan was om een bomaanslag te plegen op een congres van de Iraanse oppositie nabij Parijs. 

Bovendien wordt er nog steeds gehoopt dat de in Iran gevangen genomen en ter dood veroordeelde Ahmadreza Djalali, de Zweeds-Iraanse gastprofessor aan de VUB, wordt vrijgelaten.  Ook de familie van de pas opgepakte Belgische Olivier Vandecasteele, die jaren voor ngo’s werkte in Iran, hoopt op een ruil en dus vrijlating van de hulpverlener.

Dreiging

Het plan om een veroordeeld terrorist terug te sturen naar Iran, stuit verschillende parlementsleden tegen de borst. N-VA Kamerlid Darya Safai zegt dat ze de situatie “schandalig” vindt. “Dit verdrag maakt België enkel fragieler omdat we Iran de boodschap geven dat we zwak zijn. Het is een uitnodiging voor het Iraanse regime om in ons land te doen en laten wat ze willen, ondanks onze democratie en de onafhankelijkheid van ons justitiesysteem. Iraanse terroristen kunnen straks vrij rondlopen in Iran, als we maar meedoen met het ruilen van onschuldige landgenoten en burgers. Dat is onaanvaardbaar.”

Ook Kamerlid Denis Ducarme (MR) schreef op Twitter  dat het vrijlaten van een terrorist in strijd is met zijn principes en waarden. Ducarme stemde daarom afgelopen nacht niet mee. Zijn liberale collega en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) liet dinsdag in de Kamer al verstaan dat het verdrag “voldoet aan alle standaarden van internationaal recht en het de mensenrechten beschermt.” Van Quickenborne verwees ook naar de toegenomen terreurdreiging die België al jaren bezighoudt en stelde dat als dit verdrag niet zou doorgaan, de dreiging enkel maar zal toenemen.

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen, heeft gemengde gevoelens. “Wij zijn zeker voor oplossingen van individuele dossiers, en voor de vrijlating van mensen die onterecht vastzitten. We willen wel waarschuwen voor het gevaar van straffeloosheid voor mensen die effectief aanslagen plegen.” Amnesty pleit daarom voor garanties die straffeloosheid tegengaan. “We zouden flankerende maatregelen kunnen nemen zodat dit verdrag niet tot mensenrechtenproblemen leidt. Dat is in dit verdrag niet het geval.”

Opmerkelijk: het verdrag zou in theorie en op korte termijn geen oplossing zijn voor Djalali of Vandecasteele. Djalali is geen Belg, waardoor het verdrag niet voor hem geldt. Vandecasteele, die wel Belg is, is nog niet veroordeeld waardoor het verdrag - in principe - eveneens  zijn situatie niet zou verbeteren. Alle hoop ligt bij de diplomatische contacten van België met Iran.

Olivier Van Steirtegem, een goede vriend die optreedt als de woordvoerder van de familie van Vandecasteele, ziet wél een opportuniteit. “Dit is de enige kans om hem de komende maanden vrij te krijgen. Anders zit hij met zekerheid de komende tien jaar in de Iraanse gevangenis en zou zijn situatie enkel verslechteren. We moeten alles doen om onschuldige mensen terug te halen uit de Iraanse gevangenis. Nu hebben we een betere onderhandelingspositie.”

Iraanse oppositie: ‘Schandelijke deal’

De Nationale Raad voor het Verzet in Iran (NCRI) veroordeelt met klem de gevangenendeal met Iran. “We blijven alle politieke en juridische wegen onderzoeken om de uitlevering van de terrorist-diplomaat aan Iran te voorkomen”, klinkt het donderdag in een persbericht.

De NCRI spreekt van een “schandelijke deal die het religieuze fascisme in Iran stimuleert om het terrorisme op te voeren”. “De wereldwijde campagne van het Iraanse verzet, geholpen en gesteund door internationale juristen, oppositiepartijen en afgevaardigden in het Belgische parlement, zal worden voortgezet door alle politieke en juridische opties te onderzoeken om de repatriëring van Assadi en zijn medeplichtigen te voorkomen.”