Na ‘How to Change your Mind’ geloof ik rotsvast in psychedelische therapie

In tijdschriften en weekendbijlagen verschijnen er vandaag zoveel artikels over de weldadige kracht van psychedelica dat smartshops in Nederlandse grensgemeenten ongetwijfeld gouden zaken doen. Een van de mensen waaraan we die rage te danken hebben is de Amerikaanse wetenschapsjournalist Michael Pollan, wiens boek How to Change your Mind de therapeutische kracht van psychedelica identificeert. Een Netflix-adaptatie kon moeilijk uitblijven.

Ik dring erop aan om dit onder geen beding thuis te proberen, maar twee van de vier goedjes waarrond een aflevering van Pollans docureeks draait gierden ooit al eens door m’n lijf. Ik had slechte vrienden toen ik jong was, dus ooit heb ik weleens een bolletje xtc geslikt. En een keer of twee knabbelde ik gedroogde magic truffles weg, waarin psilocybine zit, een stof die een epische zintuiglijke trip veroorzaakt.

Over het eerste kan ik kort zijn: je wordt er een uur of vijf lang zeer gelukkig van. En van de truffeltrip herinner ik me alleen nog vage flarden. Ik weet nog dat ik me voelde wegvlieden in een stroom van piepkleine, veelkleurige veelhoeken, en op een bepaald moment zag ik mezelf kuieren door schilderijen van Jheronimus Bosch en David Hockney. Toen ik even mijn ogen opendeed leek een maat – die in dezelfde tuin onder dezelfde invloed was – een pestsnavel op zijn snuit te hebben, zoals een dokter in de renaissance.

Maar kan ik het een spirituele ervaring noemen, zoals zoveel ervaringsdeskundigen in How to Change Your Mind het betitelen? Bewustzijnsverruimend? Mystiek? Het kan aan mij liggen, maar neen: ik kan niet zeggen dat de ervaringen me Grote Inzichten hebben opgeleverd. De invloed van de goedjes bleef beperkt tot de duurtijd van de effecten zelf. Dat maakte me sceptisch over wat sommige nogal zweverige sujets verkondigden in de reeks.

Maar waar ik na How to Change Your Mind wèl rotsvast in geloof, is de therapeutische invloed van psychedelische substanties. Wanneer een jongeman die aan ondraaglijke clusterhoofdpijn lijdt vertelt dat hij dankzij een experimentele psychedelische behandeling zijn vraag om euthanasie heeft opgeschort, kun je niet anders dan besluiten dat dit het verdient om ernstiger te worden bekeken.

Ook snijdt het hout met mijn summiere recreatieve ervaringen. De effecten die ik me herinner waren niet gewoon prettig, maar intens prettig. En bij dat ‘loslaten’, een term die ik meerdere malen hoorde vallen in How to Change Your Mind, kan ik me eveneens wel wat voorstellen. Ik ben gezegend met weinig aanleg voor somberte, maar ik haal me nog voor de geest dat ik al trippend ook mijn allerminste, alledaagse kopzorgen op het aardoppervlak had achtergelaten. Ver, ver weg van waar ik op dat ogenblik door het universum kliefde.