De ‘militaire programmatiewet’ zelf - die voortvloeit uit de strategische visie van de regering tegen 2030 - omvat slechts acht artikels. Concreter is de reeds gekende tabel in bijlage met de uitgesplitste militaire investeringen zoals defensieminister Steven Vandeput (N-VA) en de federale regering die de komende jaren doorgevoerd zouden willen zien. Inclusief dus 3,5 miljard euro voor nieuwe gevechtsvliegtuigen, zowat 2 miljard euro voor nieuwe fregatten en mijnenjagers en zowat een half miljard voor zes drones.

De Raad van State heeft echter forse kritiek op het wetsontwerp van Vandeput, aangezien dergelijke investeringsplannen op lange termijn helemaal niet thuis horen in een wet. De grondwet bepaalt immers dat begrotingen slechts een jaar geldig zijn. “Begrotingsnormen voor meerdere jaren kunnen bijgevolg niet in een wet worden geregeld”, klinkt het.

Het wetsontwerp bindt ook in geen geval het toekomstige begrotingswerk, beklemtoont de Raad van State. De bepalingen uit de tekst moeten dus “als de uitdrukking van een politieke verbintenis worden beschouwd”. “Zo’n verbintenis hoort echter niet thuis in het dispositief van een wet met normatieve strekking. Ze kan beter in de algemene toelichting bij de begroting worden vermeld.”

De oppositie is het roerend eens met die kritiek. “Bovendien zijn dit investeringen op zeer lange termijn. Waarom heeft men er dan niet - zoals in Scandinavische landen - voor gekozen om ook de oppositie te betrekken?”, hekelt Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt, die liever duidelijkere keuzes en meer specialisatie gezien had in de strategische visie. “De meerderheid grijpt terug naar een zeer oubollige en ouderwetse methode. Dat is jammer, want Defensie verdient een groot draagvlak.”

Sp.a-collega Alain Top is evenmin onder de indruk. Hij verwacht naast dit ontwerp weliswaar ook snel groen licht voor een volgende fase in de opvolging van de F-16’s en eventueel nog enkele investeringsaankondigingen. “Maar de concrete uitvoering van de strategische visie op het terrein, inclusief de sluiting van bepaalde kazernes en de toekomst van het militair hospitaal, laat op zich wachten.”

De programmatiewet zelf vindt Top niet alleen overbodig, maar zelfs contraproductief. “De minister noemt het een opportuniteit voor Europese samenwerking, maar dan is het toch gek dat men dit nu al in een wet giet? Je kan toch beter eerst met de partners bepalen wat de noodzaken zijn, in plaats van al voorafnames te doen?”

Voorlopig zijn in de Kamercommissie Landsverdediging slechts de artikels van het wetsontwerp goedgekeurd, aangezien er nog een tweede lezing komt. Pas nadien verhuist de tekst voor finaal groen licht naar de plenaire vergadering.