Veel extra duidelijkheid over het persbericht konden of wensten premier Alexander De Croo (Open VLD) noch minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) niet te geven. Vaststaat dat er een akkoord bereikt is met Engie om de kerncentrales Tihange 3 en Doel 4 vanaf het najaar van 2026 na een grondige inspectie opnieuw op te starten en tien jaar uit te baten. De Belgische Staat participeert voor de helft in de centrales, terwijl Engie de exploitatie voor zijn rekening neemt. ‘Wij gaan niet aan de knoppen van de centrale draaien’, zei Van der Straeten.

Over de financiële details bleven De Croo en Van der Straeten vaag. Ze gaven weliswaar mee dat de ‘opbrengsten en voordelen in die tien jaar fiftyfifty gedeeld zullen worden’, maar over de ontmantelings- en bergingskosten van het nucleaire afval gaven ze weinig details. Er wordt dit jaar door de overheid een raming gemaakt over de kosten van de ontmanteling van alle kerncentrales en de kosten voor de berging van het nucleaire afval. Van der Straeten beklemtoonde dat dit twee aparte zaken zijn. ‘De ontmanteling en de sloop van een kerncentrale zijn industriële activiteiten. Het bergen van nucleaire activiteit houdt kosten in die over honderden jaren gespreid worden omdat sommige nucleaire afvalstoffen tot 100.000 jaar gestockeerd moet worden’.

Meerkosten

Volgens De Croo is degene die de centrale gebouwd en geëxploiteerd heeft verantwoordelijk voor de kosten van de ontmanteling van de centrale en het beheer: Electrabel/Engie dus. De regering wil Engie tegen het einde van het jaar een ontmantelingsfactuur voorleggen. De grote vraag die De Croo nog niet wou of kon beantwoorden is wie voor de meerkosten opdraait indien de ontmantelings- en bergingsfactuur groter uitvalt dan begroot – zoals vaker het geval was in het buitenland. Is de factuur dan voor Engie of de Belgische belastingbetaler? Het zijn de kleine lettertjes in het akkoord waar weinig uitleg over werd gegeven. Ook is onduidelijk of de Staat meebetaalt aan de ontmanteling van de twee kerncentrales.

Van der Straeten gaf wel aan dat nog een reeks procedures nodig zijn voor een verlenging, zoals een milieu-effectenrapport en bevraging in het buitenland. De regering startte die procedures al op. Ze probeerde voor de bocht van haar partij – Groen en Ecolo bleven zich lang verzetten tegen een verlenging van de nucleaire centrales – als argument de oorlog in Oekraïne. ‘Energie is nu een kwestie van nationale veiligheid’, klonk het. ‘Energie is een levensader van de economie. Als je als overheid meer grip wilt hebben op energie, dan heb je partnerships nodig’.

Ze beklemtoonde ook dat we van ver komen. ‘Nog niet zo lang geleden stuurde de exploitant brieven dat hij niet aan een verlenging wilde beginnen, dat het nucleaire voor hem een afgesloten hoofdstuk was.’

Bouchez wil meer centrales openhouden

Op Radio 1 reageert CD&V-voorzitter Sammy Mahdi al enthousiast op het feit dat er een akkoord is. Egbert Lachaert, voorzitter van Open VLD, is erg tevreden over het werk van de regering, meldt hij op Twitter. Voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) is tevreden, maar blijft nog op zijn honger zitten. ‘Nu kijken of we meer dan twee centrales kunnen verlengen’, zegt hij.

Uit extreemlinkse hoek klinkt dan weer kritiek op het akkoord. PVDA’er Peter Mertens zegt dat de staat via een omweg toch exploitant zal worden en het gros van de kosten van nieuw kernafval op zich zal moeten nemen.

Engie laat via een persbericht weten dat het een ‘niet-bindende intentieverklaring’ heeft ondertekend.