"Princiepsakkoord" tussen regering en Engie om kerncentrales te verlengen: "Heropstart in november 2026"

De federale regering heeft dus een princiepsakkoord bereikt met Engie over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3. "Dit akkoord is een eerste cruciale stap en een belangrijk teken van vertrouwen tussen beide partijen", zo meldt premier Alexander De Croo (Open VLD) op Twitter. "Bedoeling is een finaal akkoord tegen eind dit jaar zodat ons land in woelige geopolitieke tijden verzekerd is van voldoende elektriciteit."

Het "princiepsakkoord" waarvan sprake legt het kader of de krijtlijnen vast waarover de komende maanden zal worden onderhandeld. Binnen dat kader is het het doel om de reactoren van Doel 4 en Tihange 3, die normaal in 2025 dicht zouden gaan, tegen november 2026 weer van start te laten gaan en dat voor 10 jaar. Dat alles natuurlijk enkel na goedkeuring door het FANC, de nucleaire waakhond van ons land.

De Belgische staat wordt geen uitbater van de kerncentrales. Wel zouden de regering en Engie Electrabel in de toekomst de winsten en de risico's samen delen, via een nieuw op te richten vennootschap, waarin zowel de staat als Engie de helft van de aandelen hebben.

"Dit is een cruciale stap om energiebevoorradingszekerheid te garanderen, om meer grip te krijgen op de energiesector", stelt De Croo op een persconferentie. "Het geeft ons meer vaste grond onder de voeten en dat is een goede zaak." 

Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) spreekt van een "kwestie van nationale veiligheid", nu Rusland een oorlog voert op het Europese continent. "Energie is de levensader van onze economie. Je ziet dat ook in de negatieve zin: onze economie heeft het moeilijk door de energiecrisis. Als je daar meer grip op wilt hebben als overheid, moet je kunnen evolueren naar een vorm van partnerschap. Dat is niet nieuw, want dat hebben we bijvoorbeeld ook bij onze windmolens op zee."

Het gaat dus om een strategische participatie van de overheid. "Dit heeft dus niks te maken met wanneer of hoe je aan de knoppen draait, de dagelijkse uitbating van de kerncentrale", herhaalt Van der Straeten nog eens. "Het voordeel is dat ook de opbrengsten zullen worden gedeeld."

De kosten voor de ontmanteling van centrales en het nucleair afval zouden voor rekening van Engie zijn. Een studie door bevoegde overheidsdiensten moet de kosten van het beheer van het afval en de gebruikte splijtstof "finaal" vastleggen. "Dat creëert een bepaalde zekerheid voor de Belgische staat", argumenteert Van der Straeten. "Want je wilt daarover geen erfenis die niet geregeld is." Nadien zal er wel nog worden onderhandeld over een plafond waarboven Engie nooit zal moeten gaan en over een risicopremie voor het bedrijf.

De Croo wijst erop dat de energiesector - in dit geval Engie en voor een deel ook Luminus - zo ook duidelijkheid krijgt. "Het principe is: het is voor u. Maar op het vlak van afvalberging heeft ons land nooit gezegd hoe dat moet gebeuren. Alle regeringen zijn daar in het verleden met een grote boog omheen gelopen. Het is tijd om dat eindelijk te doen, tegen eind dit jaar."

Opmerkelijk detail: als het gaat om het nucleaire afval, zegt De Croo het volgende: "Iedereen moet zijn deel daarin nemen, ten opzichte van de activiteit die er effectief geweest is. Voor de reactoren die niet verlengd worden, is het zeer duidelijk: dat is voor de exploitant. Voor de 2 reactoren die verlengd worden, zal enkel voor het deel dat betrekking heeft op de toekomst ieder zijn deel moeten doen." Met andere woorden: de Belgische staat wordt wel degelijk ten dele verantwoordelijk voor de berging van het toekomstige nucleaire afval dat de kerncentrales vanaf 2026 zullen produceren.

In een persbericht bevestigt uitbater Engie het nieuws alvast. Het bedrijf stelt wel nog eens duidelijk dat het een "niet-bindende intentieverklaring" heeft ondertekend met de Belgische staat "om de haalbaarheid en de voorwaarden van een verlenging van de twee meest recente kerncentrales, Doel 4 en Tihange 3, te evalueren".

Er gaan nu werkgroepen van experts aan de slag. Tegen het einde van het jaar zou er een finaal akkoord moeten zijn. De Europese Commissie zal daar dan nog haar zeg over moeten doen.