De regering onderhandelt al sinds maart 2022 met Engie over de verlenging met tien jaar van de uitbating van kernreactoren Doel 4 en Tihange 3 – de twee jongste reactoren van ons land, die normaliter in de zomer van 2025 definitief gesloten zouden worden. “Die gesprekken verlopen constructief”, klinkt het nu. “In een gezamenlijk princiepsakkoord hebben de Belgische staat en Engie afspraken vastgelegd over de verdere aanpak, timing en kader van de onderhandelingen.”

LEES OOK. Kerncentrales blijven tien jaar langer open: wat staat er precies in het princiepsakkoord met Engie? En draaien wij nu op voor kosten en kernafval? (+)

In een persbericht bevestigt uitbater Engie dat het een “niet-bindende intentieverklaring” heeft ondertekend met de Belgische staat “om de haalbaarheid en de voorwaarden van een verlenging van de twee meest recente kerncentrales, Doel 4 en Tihange 3, te evalueren”.

“Gezinnen en bedrijven kunnen op beide oren slapen”

Het princiepsakkoord bestaat uit drie delen: “de verlenging van de uitbating van Doel 4 en Tihange 3”, “een stabiele en duurzame structuur waarbij de Belgische staat en Engie zowel risico’s als winsten delen via een nieuw op te richten vennootschap”, en een deal waarbij “de kosten van de ontmanteling van de kerncentrales, het beheer van de splijtstoffen en van het radioactief afval voor rekening van de exploitant (Engie, red.) zijn”.

LEES OOK. MR-voorzitter Bouchez: “En nu kijken of we meer dan twee kernreactoren kunnen verlengen”

Het akkoord geeft ons “meer vaste grond onder de voet om grip te krijgen op de energiesector in zeer cruciale tijden”, aldus premier De Croo op een persconferentie vrijdagochtend. Die sprak over een “goede deal” voor ons land en een evenwichtig akkoord, dat moet toelaten dat “gezinnen en bedrijven op beide oren kunnen slapen”.

De Belgische staat wordt geen exploitant van de twee centrales. “Dat zal Engie doen. Een centrale uitbaten is niet de kerntaak van de staat”, aldus De Croo. Wel zullen risico’s en winsten worden gedeeld via een nieuw op te richten vennootschap, waar beide partijen elk voor de helft in zullen participeren. Op die manier zal ons land “over strategische beslissingen kunnen meespreken”, verzekerde De Croo.

LEES OOK. “Meer principe dan akkoord”: oppositie niet onder de indruk van deal over verlenging kerncentrales

Bij Engie zelf wil men niet reageren op de details. Het bedrijf spreekt over een niet-bindende intentieverklaring tussen Engie en de Belgische staat en zegt constructief te willen deelnemen aan het overleg. “Het werk is nog niet gedaan”, klinkt het. “We willen een faire en evenwichtige verdeling van de kosten en baten.”

Afval

De kosten voor de ontmanteling van de kerncentrales, het beheer van de splijtstoffen en van het radioactief afval zijn voor rekening van Engie. Die kosten zullen na studie finaal worden vastgelegd, “waarbij dan gesprekken zullen starten rond een te definiëren cap en risicopremie”, klinkt het bij de regering. Ons land hanteert daarbij een model zoals in Duitsland wordt gehanteerd, luidt het. “Engie neemt de kosten voor rekening, maar de staat zegt hoe dat moet gebeuren en om welk bedrag het gaat.”

LEES OOK. Regering moet plooien voor Engie en mee opdraaien voor risico’s verlenging kerncentrales (+)

De extra kost die de verlenging zal meebrengen voor de nucleaire afvalfactuur, zal echter mee worden betaald door de Belgische overheid. “Het beheer van het afval is voor rekening van de exploitant. De kosten voor het beheer van het afval en de splijtstof zullen worden vastgelegd”, zei minister van Energie Tinne Van der Straeten daarover. “Dat zorgt voor zekerheid voor de Belgische staat”.

Toch lijkt ook de overheid een deel te moeten betalen. Dat liet premier De Croo uitschijnen bij een vraag over afvalberging. “Voor de vijf reactoren die niet worden verlengd, is het duidelijk. Dat is voor rekening van de exploitant. Voor de twee reactoren die wel worden verlengd, zal enkel voor het deel dat betrekking heeft op de toekomst ieder zijn deel moeten doen”, klonk het op de persconferentie. Dat zal in een 50/50-verhouding gebeuren, bevestigde het kabinet van de premier vrijdag.

Een verlenging van de kerncentrales voor tien jaar zorgt immers voor extra kernafval en bijgevolg extra kosten voor het tijdelijk stockeren van de splijtstof, de verwerking en de definitieve opslag.

Akkoord tegen 31 december

Beide partijen zullen nu onderhandelen over een akkoord “dat de belangrijkste voorwaarden van deze verlenging vastlegt en over een gemeenschappelijke ontwikkelingsovereenkomst met betrekking tot de verdeling van de kosten van deze verlenging”, klinkt het bij Engie. Bedoeling is om uiteindelijk tegen 31 december 2022 een bindende overeenkomst te hebben.

Volgens de regering is de beslissing nodig, gezien “de context van een sterk gewijzigde geopolitieke situatie in Europa, met name de oorlog in Oekraïne, de impact van de oorlog op de gasbevoorrading in de buurlanden, de ongeplande onbeschikbaarheid van verschillende Franse kerncentrales, en de impact van dit alles op de Belgische elektriciteitsvoorziening”.

De bewuste reactoren zouden in november 2026 weer van start gaan, “onder voorbehoud van goedkeuring door de veiligheidsautoriteiten”. Er gaan ook werkgroepen met experts aan de slag, “met het oog op een definitief akkoord tegen het einde van dit jaar”.