Live. EU-top beslist om humanitaire hulp aan Oekraïne op te schroeven • De Croo waarschuwt voor Russische pogingen tot inmenging in verkiezingen
Lees de belangrijkste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne hieronder in de liveblog. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.
Analyse. De val van Tsjasiv Jar kan de ‘ruggengraat van de Oekraïense defensie’ breken
• Nieuws. Oekraïne heeft een tekort aan munitie, manschappen en luchtverdediging, Duitsland levert Patriot
• Interview. ‘We hadden kunnen weten wat Poetin van plan was’: professor oorlogsstudies over het gevaar van valse stabiliteit en de impact van schokken
Live
EU-top beslist om humanitaire hulp aan Oekraïne op te schroeven
De EU-landen hebben op de Europese top in Brussel besloten de humanitaire hulp aan Oekraïne op te schroeven. De levering van onder meer elektriciteitsgeneratoren en stroomwisselaars voor publieke voorzieningen als ziekenhuizen moet omhoog.
Deze aanvullende praktische hulp voor de burgerbevolking komt bovenop de eerdere voornemens van militaire steun. De EU-landen "onderstrepen de noodzaak tot het dringend leveren van luchtafweer aan Oekraïne", staat er nog in de conclusies van de EU-top te lezen. De EU-leiders zijn het hierover woensdagavond eens geworden op de eerste dag van een tweedaagse EU-top.
Zelensky bedankt Scholz op EU-top voor sturen Patriot-systeem
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft via een videoboodschap op de EU-top in Brussel de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bedankt voor het sturen van nog eens een Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne. Scholz zelf riep op de top andere Europese regeringsleiders op om ook meer Patriot-luchtdoelraketten te sturen.
'Bedankt Olaf, voor je efficiëntie. Dit zal zeker helpen. Maar we hebben meer nodig', aldus Zelensky. Hij wees daarbij niet alleen op luchtafweersystemen, maar ook op andere wapens, artilleriemunitie, legervoertuigen en drones. 'Alles wat helpt om de frontlinie te houden.'
Zelensky begon de boodschap met het benoemen van de Russische raketaanval op de noordelijke Oekraïense stad Tsjernihiv woensdag. Bij die aanval vielen zeventien doden en raakten meer dan zestig mensen gewond. "En dit gebeurt elke dag. Het onderstreept onze belangrijkste noodzaak, de behoefte aan luchtverdediging", zei de president.
De Oekraïense president Volodymyr ZelenskyyBeeld Photo News Duitsland kondigde de levering van het nieuwe Patriot-systeem zaterdag aan. Berlijn leverde eerder al twee Patriot-systemen. Oekraïne wordt zwaar bestookt met raketten en drones door Rusland en heeft grote moeite om zich tegen die aanvallen te weren.
'Dit is onmiddellijk nuttig en we willen anderen aanmoedigen om hetzelfde te doen', verklaarde Scholz bij aankomst op de EU-top. 'Het gaat er nu om het snel te doen en niet ergens in de toekomst.'
Eerder op de dag zei NAVO-chef Jens Stoltenberg dat hij niet precies kon zeggen hoeveel volledige Patriot-systemen er in Europa zijn. Maar het zijn er 'minder dan honderd in Europa. Of eigenlijk, aanzienlijk minder dan honderd in Europa', aldus Stoltenberg. Maar omdat de Verenigde Staten wel veel van deze systemen hebben, is er volgens Stoltenberg "natuurlijk een aanzienlijk aantal Patriot-systemen in de alliantie als geheel".
Demissionair premier Mark Rutte heeft gezegd dat het kabinet toch nog eens gaat onderzoeken of het extra Patriot-systemen naar Oekraïne kan sturen.
De Croo waarschuwt voor Russische pogingen tot inmenging in verkiezingen
Premier Alexander De Croo zal donderdagavond op een Europese top in Brussel de aandacht van zijn collega's vestigen op Russische pogingen om de nakende Europese verkiezingen te beïnvloeden. "We hebben ernstige aantijgingen dat ze (Rusland, red.) een actieve rol speelden om te proberen om onze democratie te beïnvloeden", verklaarde De Croo voor aanvang van de top. "Die pogingen zijn onaanvaardbaar. We moeten alles doen om onze democratie te verdedigen", klonk het.
Premier De Croo staat de pers te woord. Beeld BELGA In de aanloop naar de top stuurde De Croo samen met zijn Tsjechische collega Peter Fiala al een brief naar zijn collega's om hen te informeren over de onderzoeken van de veiligheidsdiensten in beide landen naar het bestaan van een pro-Russisch netwerk dat onder meer probeert om de verkiezingen voor het Europees Parlement te beïnvloeden. De premier had vorige week al bekendgemaakt dat het federaal parket een onderzoek heeft geopend.
De Croo en Fiala pleiten onder meer voor een nieuw Europees regime van sancties om deze Russische activiteiten te bestrijden. Ook moet er volgens hen bekeken worden of het mandaat van de Europese openbare aanklager toelaat om deze pogingen tot inmenging te vervolgen. Is dat niet het geval, dan mag een uitbreiding van dit mandaat niet uitgesloten worden, aldus de twee leiders.
Aangezien het gaat om de laatste top voor de verkiezingen van 6 tot 9 juni, zal De Croo het thema op tafel gooien tijdens de gedachtenwisseling met parlementsvoorzitter Roberta Metsola. Zij verzekerde dat haar instelling op dat vlak blijft samenwerken met alle autoriteiten. "Nu we een hectische campagneperiode gaan aanvatten, is het uiterst belangrijk om voorzichtig te zijn, vooral wanneer er wetten worden overtreden."
Minstens 17 doden bij aanval op Tsjernihiv
Bij de drievoudige Russische raketaanval op Tsjernihiv, een stad in het noorden van Oekraïne, zijn zeker zeventien mensen omgekomen. Dat blijkt woensdagavond uit een nieuwe balans, die is meegedeeld door burgemeester Oleksandr Lomako.
Naast de zeventien doden, vielen er ook 78 gewonden, van wie er veertig werden opgenomen in het ziekenhuis, meldt Lomako via de berichtendienst Telegram.
Volgens de autoriteiten werden sociale infrastructuur, een onderwijsinstelling, een ziekenhuis en een twintigtal residentiële gebouwen beschadigd.
Beeld ANP / EPA Oekraïense inlichtingendienst claimt aanval op vliegtuigfabriek in Russische deelrepubliek Tatarstan
Oekraïne heeft vanochtend een droneaanval uitgevoerd op een vliegtuigfabriek in de Russische deelrepubliek Tatarstan. Dat zegt een bron bij de Oekraïense militaire inlichtingendienst GOeR tegen het Oekraïense persbureau RBK. Het gaat om een fabriek van vliegtuigfabrikant Toepolev, waar volgens de Oekraïners onder meer Russische bommenwerpers worden geproduceerd en onderhouden.
Het is niet voor het eerst dat Oekraïne een droneaanval uitvoert in Tatarstan, op zo’n 1.000 kilometer van de Oekraïense grens. Begin deze maand troffen drie Oekraïense drones een wapenfabriek en een olieraffinaderij in Tatarstan. Niet eerder wist Oekraïne zo diep in Rusland toe te slaan.
Het is onduidelijk of de vliegtuigfabriek bij de aanval van vanochtend beschadigd is geraakt. De Russische autoriteiten noch de Oekraïense inlichtingenbron spreken van schade of slachtoffers. Lokale nieuwskanalen uit Kazan, waar de fabriek staat, maakten vanochtend melding van explosies in de buurt van de vliegtuigfabriek. Even daarvoor schreven zij dat het luchtalarm afging en dat medewerkers van de fabriek werden geëvacueerd. Een uur later meldde het Russische ministerie van Defensie dat de luchtverdediging een Oekraïense drone uit de lucht had geschoten boven Tatarstan.
Daan de Vries
Amerikaans Huis van Afgevaardigden stemt zaterdag over hulp voor Oekraïne en Israël
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stemt zaterdagavond teksten die financiële hulp vrijmaken voor Oekraïne, Israël en Taiwan. Dat heeft Mike Johnson, voorzitter van het Huis, woensdag gezegd. In een opiniestuk in de Wall Street Journal voert president Joe Biden nog eens de druk op de parlementsleden op: de wetsvoorstellen "moeten dringend goedgekeurd worden", schrijft Biden.
"Hoewel beide landen perfect in staat zijn om hun eigen soevereiniteit te verdedigen, zijn ze daarvoor afhankelijk van Amerikaanse hulp, inclusief wapens", aldus Biden. "En we bevinden ons op een cruciaal moment." Zowel Oekraïne als Israël worden aangevallen door "brutale vijanden die uit zijn op hun vernietiging", schrijft de Amerikaanse president.
De Amerikaanse president Joe Biden. Beeld AP In totaal gaat het om vier teksten, kondigde Johnson maandag al aan: een over hulp aan Oekraïne, een voor Israël, een over de "versterking van onze bondgenoten in de Indo-Pacifische regio" en een laatste om "extra maatregelen aan te nemen om onze tegenstanders te bestrijden en onze nationale veiligheid te versterken".
De Amerikaanse Senaat schaarde zich in februari al over een pakket met 60 miljard dollar aan economische en militaire steun voor Oekraïne. In het Huis weigerden de Republikeinen echter om die tekst te overwegen, onder meer vanwege een conflict over immigratie.
De maandag aangekondigde teksten zullen, na hun goedkeuring in het Huis, in de Senaat belanden. Als ze daar ook goedgekeurd worden, komen ze op Bidens bureau terecht.
Een goedkeuring in het Huis is echter nog niet zeker, want enkele van zijn Republikeinse collega's spraken zich woensdag al snel uit tegen de aankondiging door Johnson. Dat doet de vrees ontstaan over een nieuwe motie van wantrouwen en een nieuwe crisis rond het leiderschap van het Lagerhuis.
BBC: 50.000 Russische soldaten dood sinds begin van oorlog in Oekraïne
De oorlog in Oekraïne heeft volgens de BBC aan ten minste 50.000 Russische militairen het leven gekost. De Russische afdeling van de Britse nieuwsorganisatie houdt de dodentallen sinds februari 2022 bij en denkt dat het dodental in het tweede jaar van de oorlog zo'n 25 procent hoger was dan in jaar één.
De cijfers van de BBC zijn gebaseerd op informatie die openbaar toegankelijk is, waaronder mediaberichten, en op tellingen op begraafplaatsen. Daarvoor wordt samengewerkt met het Russische medium Mediazona en vrijwilligers. De Russen zelf publiceren geen actuele cijfers en reageren ook niet bij de BBC.
Volgens de nieuwe cijfers zijn in het tweede jaar ruim 27.300 Russische militairen gesneuveld. De doden in de bezette gebieden Donetsk en Loehansk in het oosten van Oekraïne zijn niet meegeteld, waardoor het werkelijke aantal waarschijnlijk veel hoger ligt. De grote dodentallen maken Oekraïne voor Russische militairen volgens de BBC een "gehaktmolen".
Onder de doden zijn ten minste 9000 militairen die uit gevangenissen werden gehaald. Van ruim 1000 van hen is uitgezocht hoe lang zij het volhielden op het slagveld. De gevangenen die door het voormalige huurlingenleger Wagner werden gerekruteerd overleefden gemiddeld drie maanden. Zij die door het Russische ministerie van Defensie werden ingeschakeld, kwamen gemiddeld binnen twee maanden om. Het verschil is mogelijk te verklaren door de beperktere training en gebrekkig materieel.
Verschillende arrestaties wegens 'hoogverraad' en steun aan 'terrorisme' in Rusland
De Russische veiligheidsdienst FSB heeft verschillende Russen opgepakt voor "hoogverraad" en betrokkenheid bij een "terroristische organisatie" ten voordele van Oekraïne. Dat heeft de FSB woensdag meegedeeld aan Russische nieuwsagentschappen.
In de regio Tomsk, in het westen van Siberië, zijn twee inwoners gearresteerd omdat ze geld zouden hebben overgemaakt aan de Oekraïense strijdkrachten. Ze worden beschuldigd van hoogverraad, zo meldt het lokale FSB-kantoor aan het staatsagentschap Tass.
In de regio Mordovië, in het centrum van het land, werden ook twee negentienjarige Russen opgepakt wegens het filmen van "strategische infrastructuur" in de regionale hoofdstad Saransk. De twee "waren van plan om naar Oekraïne te vertrekken om deel te nemen aan de gevechten tegen de Russische strijdkrachten", zegt de FSB. Er is een onderzoek opgestart naar "betrokkenheid bij de activiteiten van een terroristische organisatie".
Daarnaast is in de regio Brjansk, aan de grens met Oekraïne, een inwoner gearresteerd die verdacht wordt van het plannen van een aanslag op een militair commissariaat. Hij zou gehandeld hebben in opdracht van een "pro-Oekraïense terroristische organisatie", zo is meegedeeld aan de Russische nieuwsagentschappen.
Russische journaliste
Tot slot is woensdag ook de Russische journaliste Zalina Marshenkulova op de Russische opsporingslijst geplaatst. Marshenkulova, die volgens de Russische media momenteel in Duitsland woont, wordt beschuldigd van het "rechtvaardigen van terrorisme". Volgens Moskou verdedigde ze op de berichtendienst Telegram de bomaanslag op een café in Sint-Petersburg in april 2023. De prominente pro-Kremlinblogger Vladlen Tatarski kwam bij die aanslag om het leven.
Sinds de Russische inval in Oekraïne, in februari 2022, worden in Rusland fors meer mensen beschuldigd van hoogverraad of spionage. Volgens critici worden die beschuldigingen ook gebruikt om tegenstanders de mond te snoeren.
NAVO-chef roept op om eigen wapenvoorraad aan Oekraïne te leveren
Secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg. Beeld AFP NAVO-landen moeten nu al uit eigen voorraad wapens aan Oekraïne leveren, zelfs als hiermee de eigen voorraad niet meer voldoet aan de NAVO-afspraken. Dat heeft NAVO-chef Jens Stoltenberg gezegd tijdens een persconferentie in Brussel.
De 32 NAVO-lidstaten hebben niet alleen afgesproken dat ten minste twee procent van hun begroting aan defensie wordt uitgegeven, maar hebben daarnaast ook afspraken gemaakt welk land bepaald gevechtsmateriaal aankoopt en op voorraad houdt.
Wat Stoltenberg betreft nemen de NAVO-landen nu dus enig risico met die afgesproken NAVO-voorraad en luistert de NAVO-afspraak daarover even iets minder. Zoveel mogelijk weggeven aan Oekraïne "is nu de juiste beslissing", aldus Stoltenberg.
De NAVO-baas zei wel dat dit een nationale afweging is. "Er moet een balans zijn" tussen Oekraïne beveiligen en "de toegenomen risico's die we dan lopen voor onze eigen nationale gebeurtenissen". Maar volgens Stoltenberg is "de realiteit dat Oekraïne ondersteunen en helpen om het Russische gevechtsmateriaal onklaar te maken ook onze eigen veiligheid versterkt."
Luchtverdedigingssystemen
Stoltenberg maakte ook bekend dat de Oekraïne-NAVO-raad op vrijdag zal samenzitten over de levering van bijkomende luchtverdedigingssystemen aan Kiev. De Oekraïense president Zelensky is vragende partij voor een bijeenkomst van de raad. Kiev heeft te kampen met een tekort aan munitie en aan luchtverdedigingssystemen omwille van de geblokkeerde Amerikaanse militaire steun. Europese lidstaten slagen er vooralsnog niet in om tijdig voldoende munitie te leveren aan Kiev.
Afgelopen week raakte bekend dat Duitsland alvast één extra Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne zal sturen. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba zegt vijf tot zeven extra Patriot-systemen nodig te hebben.
Een NASAMS-luchtafweersysteem.Beeld Creative Commons 2.0 Oekraïne roept Westen op om rechtstreeks in defensie-industrie te investeren
Oekraïne vraagt westerse landen om rechtstreeks in de defensie-industrie van het land te investeren. Dat heeft de Oekraïense minister van Strategische Industrieën, Oleksandr Kamysjin, woensdag gezegd tijdens een defensietop in Brussel. Volgens hem werkt Oekraïne hard om zich aan te passen aan de Europese industriële basis voor bewapening.
Kamysjin sprak de European Defence and Security Summit in Brussel toe via een videoverbinding. Hoewel hij de Europese inspanningen om zijn land te steunen erkende, riep hij op om meer te doen. De minister vroeg met name om directe steun voor de Oekraïense defensie-industrie.
De Oekraïense minister van Strategische Industrieën, Oleksandr Kamysjin.Beeld REUTERS Daarom spoorde Kamysjin westerse landen aan om wapens die bedoeld zijn voor het Oekraïense leger, bij de lokale industrie aan te kopen. "Onze wapenindustrie biedt competitieve prijzen en produceert simpel en efficiënt materiaal", aldus de minister. "Een ander voordeel is dat de wapens snel naar de frontlinie gestuurd kunnen worden."
Om zijn voorstel te ondersteunen, vermeldde hij dat Denemarken dinsdag een fonds van 200 miljoen Deense kronen (bijna 27 miljoen euro) vrijmaakte om te investeren in de Oekraïense defensie-industrie. Dat bedrag is bestemd vor de aankoop van wapens en munitie op Oekraïense bodem.
Beroep van Russische opposant Kara-Moerza voor onbepaalde tijd uitgesteld
De behandeling van de beroepsprocedure die de opgesloten Russische opposant Vladimir Kara-Moerza had ingesteld tegen zijn veroordeling, is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Het Russische Hooggerechtshof eist dat Kara-Moerza de hoorzitting persoonlijk bijwoont, hoewel zijn gezondheidstoestand volgens zijn advocaat "zorgwekkend" is.
"Het Hof heeft de zitting uitgesteld omdat het de argumenten van Kara-Moerza, die op 18 maart werden opgestuurd, nog altijd niet ontvangen heeft", zegt advocaat Maria Eïsmont woensdag na afloop van een zitting achter gesloten deuren. "Het Hof dringt er nu op aan dat hij naar Moskou komt" om zelf zijn standpunt toe te lichten, vervolgt Eïsmont.
Vladimir Kara-Moerza in een rechtbank in Moskou in 2023.Beeld AFP De advocaat zegt dat een overbrenging naar Moskou momenteel niet mogelijk is wegens de "zorgwekkende gezondheidstoestand" van het oppositielid. De overplaatsing van de strafkolonie in de regio Omsk naar Moskou, over een afstand van ongeveer 2.700 km, zou "tot een maand" kunnen duren, zo stelt ze. Dergelijke gevangenentransporten vinden doorgaans per trein plaats.
Het is al de tweede keer dat het Hooggerechtshof de behandeling van het beroep van Vladimir Kara-Moerza uitstelt. Het oppositielid werd in april vorig jaar tot 25 jaar cel veroordeeld voor onder andere "verraad" en het verspreiden van "valse informatie" over het Russische leger. Het is de zwaarste straf die is opgelegd aan een opposant in de recente geschiedenis van Rusland. Zijn advocaat vraagt dat die veroordeling wordt geschrapt wegens een gebrek aan materieel bewijs.
Volgens zijn aanhangers verkeert de 42-jarige Kara-Moerza in zeer slechte gezondheid als gevolg van twee vergiftigingen waarvan hij eerder het slachtoffer werd en waarvoor met de beschuldigende vinger wordt gewezen naar de Russische autoriteiten.
▶ Raketaanval op Russische luchtmachtbasis op Krim: 30 soldaten omgekomen
Er is een grote raketaanval uitgevoerd op een Russische luchtmachtbasis op de bezette Krim. Beelden die gedeeld werden op sociale media tonen verschillende inslagen.
Beeld rv Dodentol Tsjernihiv loopt op tot 14, meer dan 60 gewonden
Bij de Russische raketaanval op de Noord-Oekraïense stad Tsjernihiv zijn nu al 14 doden geteld. Ook meer dan 60 mensen raakten gewond toen een raket een appartementsgebouw in de stad ten noorden van Kiev raakte. In totaal zouden drie raketten op de stad zijn afgevuurd. Omdat er nog vermiste personen zijn, gaan de zoek- en reddingsoperaties ondertussen door.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft ook gereageerd op de aanval. Hij hekelt het gebrek aan munitie voor luchtafweer, dat deels het gevolg is van het uitblijven van nieuwe militaire hulp van de Verenigde Staten. Daar wacht een steunpakket van ongeveer 60 miljard dollar al enkele maanden op goedkeuring van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden.
De schade aan het appartementsgebouw in Tsjernihiv is immens.Beeld REUTERS Reddingswerkers halen het lichaam van een omgekomen burger in Tsjernihiv weg.Beeld REUTERS Beeld REUTERS Beeld REUTERS Denemarken kondigt militair steunpakket aan van 313 miljoen dollar voor Oekraïne
Het Deense ministerie van Defensie heeft dinsdag een nieuw militair steunpakket van 2,2 miljard Deense kronen (313 miljoen dollar) voor Oekraïne aangekondigd. Het is de zeventiende Deense levering van militaire steun sinds de volledige invasie van Oekraïne door Rusland twee jaar geleden. In maart maakte het Scandinavische land ook al 336 miljoen dollar aan Oekraïne over.
De middelen van het laatste hulppakket zullen worden besteed aan de ontwikkeling van de Oekraïense marine, evenals de productie van drones en raketonderdelen. Een deel van het bedrag - 28,4 miljoen dollar - zal rechtstreeks gaan naar de aankoop van wapens en munitie.
Denemarken is langzamerhand uitgegroeid tot een van Oekraïnes loyaalste bondgenoten tijdens de oorlog. Het NAVO-lid heeft Oekraïne vanaf het begin gesteund en is in verhouding met zijn eigen economie de op een na grootste leverancier van militaire hulp. Afgelopen zomer beloofde Denemarken - net als Nederland, België en Noorwegen - ook F16-gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne. De eerste leveringen daarvan zouden nog voor de zomer moeten plaatsvinden.
Volgens het Duitse Kiel Institute for the World Economy, dat bijhoudt hoeveel internationale hulp naar Oekraïne gaat, geeft Denemarken na de Verenigde Staten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk de meeste militaire steun aan Oekraïne. Nederland volgt meteen daarna, op de vijfde plek.
Sebas van Aert
Minstens 10 doden en 20 gewonden bij raketaanval op Tsjernihiv, zegt gouverneur
Bij Russische raketaanvallen op de Oekraïense regio Tsjernihiv ten noorden van Kiev zijn meerdere doden en gewonden gevallen, zo meldt de gouverneur van de oblast, Vjatsjeslav Tsjaoes, op berichtenplatform Telegram.
Volgens de gouverneur ging het om drie raketaanvallen op een woonwijk in de stad Tsjernihiv, in de gelijknamige oblast. Volgens de burgemeester van de stad, Oleksandr Lomako, zijn al minstens 10 doden en 20 gewonden geteld. Bij de aanval zou een appartementsgebouw geraakt zijn. De reddingswerken zijn volop aan de gang.
Tsjernihiv ligt ongeveer 150 kilometer ten noorden van Kiev nabij de grens met Wit-Rusland en Rusland en telt ongeveer 250.000 inwoners.
Twitter bericht wordt geladen...
Oekraïens president Zelensky zegt dat er nog mensen onder het puin liggen en de dodentol dus nog kan oplopen. "Dit had niet hoeven te gebeuren indien Oekraïne een voldoende groot aantal luchtverdedigingssystemen had gekregen en als de wil van de wereld om de Russische terreur tegen te gaan voldoende groot was geweest."
Twitter bericht wordt geladen...
Twitter bericht wordt geladen...
500.000 artilleriegranaten voor Oekraïne dankzij Tsjechisch plan
Dankzij een Tsjechisch plan om munitie te leveren voor Oekraïne moeten er later dit jaar zeker een half miljoen artilleriegranaten worden geleverd. Twintig landen, waaronder België, hebben zich bij het initiatief aangesloten om de munitie buiten Europa te kopen, zei de Tsjechische premier Petr Fiala gisteren tijdens een bezoek aan Washington.
EU-landen beloofden een miljoen granaten voor Oekraïne tegen eind maart, maar bleven ver achter bij de leveringen omdat de Europese productiecapaciteit beperkt is. De Tsjechen zeiden dat ze een aanzienlijke hoeveelheid wapentuig, in totaal zo'n 800.000 granaten, buiten het continent kunnen inzamelen.
Artilleriefabriek in de VS.Beeld AFP "Ik ben blij dat op dit moment al zo'n twintig landen zich bij ons initiatief hebben aangesloten, van Canada, Duitsland en Nederland tot Polen," zei Fiala in een toespraak. "Dankzij hen kunnen we nu 500.000 artilleriegranaten leveren." Hij voegde eraan toe te geloven dat er in het komende jaar in totaal 1,5 miljoen artilleriegranaten geleverd kunnen worden.
Volgens Fiala is het doel om "een langdurig systeem van munitievoorraden voor zware wapens te creëren". Eerder zei hij dat Oekraïne in juni de eerste granaten zou kunnen krijgen.
Zeker 37.000 Oekraïners vermist geraakt, zegt ombudsman
Sinds het begin van de oorlog zijn zeker 37.000 Oekraïners vermist geraakt. Dat betreft militairen, maar ook minderjarige burgers. Dat stelt de Oekraïense ombudsman Dmytro Lubinets. Het gaat om de mensen van wie de autoriteiten de verdwijning kunnen registreren; het werkelijke aantal vermisten ligt mogelijk nog veel hoger, benadrukte Lubinets.
De ombudsman stelt ook dat tot dusver zo’n 1.700 Oekraïners zijn ten onrechte worden vastgehouden door Rusland. Al sinds 2014 – het jaar dat Rusland de Krim annexeerde – ontvoert het land burgers, stelt Lubinets, maar sinds de invasie gebeurt dit veel vaker. Dat de oorlog grote gevolgen heeft voor de burgerbevolking van het land, is al langer bekend. Niet alleen zijn vele burgers gedood; volgens de ombudsman zijn bijna 6 miljoen Oekraïners naar andere Europese landen uitgeweken.
Twitter bericht wordt geladen...
Vorige week bleek uit een maandoverzicht van de Verenigde Naties dat sinds februari 2022 ruim 10.000 Oekraïense burgers zijn gedood en er ruim 20 duizend gewond zijn geraakt. Die aantallen liggen in werkelijkheid waarschijnlijk nog hoger, omdat de lichamen van burgers in de door Rusland bezette stad Marioepol niet zijn meegeteld.
Maartje Geels
Duitse kanselier probeert Xi tevergeefs toezeggingen over Oekraïne te ontlokken
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft met de Chinese leider Xi Jinping gesproken over de oorlog in Oekraïne. Scholz wil dat Xi diplomatieke druk uitoefent op Rusland om de oorlog te beëindigen, maar kreeg nul op het rekest. Xi benadrukte dat China altijd ‘op zijn eigen manier vredesgesprekken heeft aangemoedigd’.
Daarnaast beschuldigt hij het Westen ervan ‘olie op het vuur’ te gooien, verwijzend naar westerse wapensteun aan Oekraïne. China presenteert zich sinds het begin van de Russische invasie als neutrale partij, maar heeft de banden met Rusland ondertussen verder aangehaald.
De Duits bondskanselier Olaf Scholz en de Chinese leider Xi Jinping tijdens Scholz' bezoek aan Peking Beeld ANP / EPA De twee leiders troffen elkaar op de laatste dag van Scholz’ vierdaagse bezoek aan China. De bondskanselier reisde de afgelopen dagen met een delegatie van politici en vertegenwoordigers van het Duitse bedrijfsleven door China.
Liever dan over Oekraïne wilde Xi het met Scholz over economische zaken hebben. Hij waarschuwde de kanselier voor de gevaren van ‘protectionisme’ en benadrukte dat China voor Duitsland ‘geen bedreiging vormt voor de veiligheid’.
De Europese Unie heeft, zeker sinds de Russische invasie van Oekraïne, maatregelen genomen om de Europese economie minder afhankelijk te maken van China, tot onvrede van Xi. In plaats van ‘de-risking’, zoals dit beleid wordt genoemd, kan Europa volgens Xi profiteren van ‘een enorm potentieel voor win-win-samenwerking’.
Daan de Vries
Litouwen maakt afspraken met wapenfabrikant Rheinmetall voor nieuwe munitiefabriek
Litouwen heeft met de Duitse wapenfabrikant Rheinmetall afspraken gemaakt voor de bouw van een nieuwe munitiefabriek in het land. Dat heeft de Litouwse minister van Economie, Ausrine Armonaite, bekendgemaakt. De komende tijd zullen de partijen onderhandelen over een investeringsovereenkomst.
Vanwege de oplopende munitietekorten van het Oekraïense leger, presenteerde de Europese Commissie onlangs plannen om de Europese defensieindustrie aan te jagen. Volgens de Commissie moet Europa overgaan tot een ‘oorlogseconomie’. De mogelijkheid van een Amerikaans presidentschap van Donald Trump, die zich herhaaldelijk sceptisch heeft uitgelaten over de trans-Atlantische defensiesamenwerking, speelt ook een rol bij.
Een van de obstakels bij het opvoeren van de wapenproductie is de terughoudendheid bij wapenfabrikanten om nieuwe investeringen te doen. Zij zeggen zekerheid nodig te hebben van de afname van hun goederen op de langere termijn. Met investeringsgelden probeert de Europese Commissie daaraan tegemoet te komen. Onder meer Rheinmetall is daar een belangrijke afnemer van. Hoeveel Litouwen zelf van plan is om bij te leggen voor de bouw van de nieuwe fabriek, kon minister Armonaite nog niet zeggen.
Thom Canters
‘Oekraïne zou Olympische wapenstilstand gebruiken om te hergroeperen’, zegt Rusland
Rusland heeft sceptisch gereageerd op het Franse idee voor een wapenstilstand tijdens de Olympische Spelen. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei vandaag dat Oekraïne zo’n wapenstilstand zou gebruiken om te hergroeperen en te herbewapenen. "Dit bemoeilijkt het overwegen van dergelijke voorstellen", aldus Peskov.
De Franse president Macron haalde gisteren het aloude idee van een Olympische wapenstilstand van stal voor bij de Spelen van deze zomer in Parijs. In de Griekse oudheid legden strijdende partijen in aanloop naar de Spelen de wapens neer om veilige doorgang te garanderen voor deelnemende sporters. Het Internationaal Olympisch Comité maakt zich de laatste decennia opnieuw hard voor zo’n wapenstilstand, alhoewel landen die in oorlog zijn zich daar doorgaans weinig van aan trekken.
Macron zei desalniettemin samen te willen werken met andere landen om een wapenstilstand te kunnen sluiten. Daarvoor zou hij onder meer om de hulp van China vragen, dat goede banden met Rusland onderhoudt.
De Chinese president Xi Jinping zei tijdens een bezoek van de Duitse Bondskanselier Olaf Scholz vandaag dat China "op zijn eigen manier vredesgesprekken" aanmoedigt. China is uitgenodigd voor een vredesconferentie in Zwitserland deze zomer, maar heeft nog niet laten weten of het meedoet. De conferentie wordt op initiatief van Oekraïne georganiseerd en is daardoor door Rusland afgedaan als "zinloos".
Thom Canters
Zelensky: grote energiecentrale verwoest door tekort aan raketten
Oekraïne stond vorige week machteloos bij een Russische aanval op een belangrijke energiecentrale door een groot tekort aan luchtafweerraketten. Dat zegt president Volodymyr Zelensky in een interview met een Amerikaanse zender PBS.
Rusland verwoestte vorige week de belangrijkste energiecentrale bij Kiev, Trypilska. Dat was een klap voor Oekraïne, erkent Zelensky via een tolk. "De energievoorziening in de regio Kiev was ervan afhankelijk."
De Russen konden volgens de president profiteren van munitietekorten aan Oekraïense zijde. Het Oost-Europese land vraagt internationale bondgenoten al langer om meer ondersteuning voor de eigen luchtverdediging.
"Er waren elf raketten onderweg. Daarvan hebben we er zeven neergehaald. De resterende vier hebben Trypilska verwoest", zei Zelensky. "Waarom? Omdat we nul raketten hadden. Ze waren allemaal op."
De centrale van Trypilska werd volledig verwoest.Beeld X Zelensky hamerde ook nog eens op het acute tekort aan munitie voor artilleriesystemen. "Vandaag hebben we één granaat tegen tien (Russische). Kunnen wij zo standhouden?"
Volgens Zelensky is het noodzakelijk een evenwicht te bereiken in de artillerie, om aan de Russische druk te kunnen weerstaan. Daarbij waarschuwde hij ook voor de gevolgen van het uitblijven van de Amerikaanse militaire hulp. "Ik zeg het jullie klaar en duidelijk, zonder deze hulp hebben wij geen kans op een overwinning", aldus Zelensky. In het Amerikaanse Congres blokkeren de Republikeinen al geruime tijd een nieuw ondersteuningspakket voor Kiev, al komt daar mogelijk deze week verandering in.
Duitse bondskanselier bespreekt Oekraïne met Xi Jinping
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft de hoop uitgesproken dat zijn land en China kunnen bijdragen aan het bereiken van een "rechtvaardige vrede" in Oekraïne. Hij gaf tijdens een ontmoeting met president Xi Jinping aan daar verder over te willen praten.
Scholz is met een grote delegatie van ministers en topfiguren uit het bedrijfsleven bezig met een meerdaagse rondreis door China. Xi ontving hem dinsdag in Peking. Scholz greep dat aan om de oorlog in Oekraïne te bespreken. China presenteert zich in dat conflict als neutrale partij, maar heeft de afgelopen jaren de banden met Rusland steeds verder aangehaald.
De bondskanselier zei tegen Xi dat "de Russische agressieoorlog in Oekraïne" een zeer negatieve impact heeft op de veiligheidssituatie in Europa. Scholz sprak ook over mogelijkheden voor verdere samenwerking tussen zijn land en China, zoals bij de aanpak van klimaatverandering en bij het organiseren van de groene transitie.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz.Beeld AFP Huis van Afgevaardigden VS stemt deze week over hulp aan Oekraïne, Israël en Taiwan
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stemt deze week over afzonderlijke steunpakketten voor Oekraïne, Israël en Taiwan. Dat heeft Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, maandag gezegd tegen verslaggevers.
De Amerikaanse Senaat keurde in februari al een steunpakket goed voor Oekraïne, Israël en Taiwan ter waarde van 95 miljard dollar (89,55 miljard euro).
Johnson, die een minimale Republikeinse meerderheid in het Huis heeft, stelde een stemming over het hulppakket steeds uit. Hij zei pas over het pakket te willen stemmen als de Democratische president Joe Biden hard optreedt tegen illegale grensovergangen.
Johnsons plotselinge ommekeer is ingegeven door de aanval van Iran op Israël van afgelopen weekend. Meteen daarop beloofde hij onmiddellijke Amerikaanse steun. "We weten dat de wereld ons in de gaten houdt om te zien hoe we reageren."
Het Huis zal echter niet stemmen over de hulp in de vorm van het pakket dat de Senaat eerder goedkeurde, zei Johnson maandagavond. "We zullen over elk van de maatregelen afzonderlijk stemmen." Dat kan mogelijk vrijdagavond gebeuren, aldus Johnson.
Of alle voorstellen een meerderheid zullen halen, is dan ook nog onduidelijk. Zowel Republikeinen als Democraten willen de voorstellen eerst in detail bestuderen.
Oekraïne onderschept negen Russische drones
De Oekraïense luchtverdedigingssystemen hebben alle negen drones vernietigd die vannacht door het Russische leger werden gelanceerd. Dat heeft de Oekraïense luchtmacht dinsdag gezegd.
De aanvalsdrones werden vernietigd boven verschillende regio's in zowel het oosten als het zuiden van het land, aldus de luchtmacht op berichtenapp Telegram.
Reuters: Rusland en Oekraïne sloten bijna deal over export via Zwarte Zee
Oekraïne is op het laatste moment weggelopen bij onderhandelingen met Rusland over scheepvaart uit Oekraïne via de Zwarte Zee. Dat meldt persbureau Reuters op basis van bronnen die aanwezig waren bij de onderhandelingen. De twee landen in oorlog zouden al twee maanden onder bemiddeling van Turkije onderhandeld hebben en op het punt hebben gestaan een deal te tekenen.
Een vrachtschip op de Zwarte Zee.Beeld AFP De deal zou een veilige corridor over de zee vanuit Oekraïense én Russische havens mogelijk moeten maken. Voor beide landen is de Zwarte Zee belangrijk voor de export van producten als graan, zonnebloemolie en kunstmest. De twee landen kwamen in juli 2022 overeen dat Oekraïne vanuit de haven van Odessa graan mocht exporteren via de Zwarte Zee, maar Rusland trok na een jaar een stekker uit die deal.
De drie betrokken landen reageren niet officieel tegenover Reuters. Het is onduidelijk waarom Oekraïne zich op het laatste moment uit de deal zou hebben getrokken.
Dylan van Bekkum
Oekraïense leger heeft dit jaar al veel meer drones geleverd gekregen dan vorig jaar
Het Oekraïense leger heeft in de eerste vier maanden van het jaar al drie keer zo veel drones ontvangen als in het hele vorige jaar. Dat heeft de Oekraïense commandant Vadym Soecharevsky dit weekend gezegd op een militair congres. Het bevestigt het toegenomen belang van drones in de oorlog tegen Rusland.
Met name bij nachtelijke luchtaanvallen gebruikt zowel Oekraïne als Rusland voornamelijk aanvalsdrones. Sinds vorig jaar voert Oekraïne ook droneaanvallen uit op Russisch grondgebied.
Volgens Soecharevsky zal Oekraïne alleen maar meer drones ontvangen in het komende jaar. Een Europese samenwerking onder leiding van Letland en het Verenigd Koninkrijk, zegde in februari een miljoen drones toe.
De Europese landen, waartoe Nederland ook behoort, gaan de drones grotendeels zelf produceren en willen ze over een klein jaar aan Oekraïne leveren. Nu gebruikt Oekraïne vooral nog drones die het land zelf produceert, aldus Soecharevsky.
Dylan van Bekkum
Aanval op dorpje in regio Charkiv doodt twee burgers
Rusland heeft vanmiddag een luchtaanval uitgevoerd in de regio Charkiv. Dat meldt de gouverneur van de regio op Telegram. Een geleide bom raakte een onderwijsinstelling in het dorpje Loekjantsi en doodde daarbij twee burgers. Het gaat om mannen van 63 en 65 jaar oud. Er raakten ook vier mensen gewond.
Het dorp ligt in Oost-Oekraïne op enkele kilometers van de Russische grens. Rusland heeft nog niet gereageerd op de vermeende aanval en doet dat eigenlijk haast nooit.
Dylan van Bekkum
Vier burgers gedood bij Russische aanval in Oost-Oekraïne
Bij een Russische raketaanval op de stad Siversk in het oosten van Oekraïne zijn zeker vier mensen gedood. De slachtoffers waren mannen tussen 36 en 86 jaar, zo meldt de gouverneur van de regio Donetsk Vadym Filasjkin maandag via Telegram.
Hij riep de overgebleven burgers op om het gebied dicht bij de frontlinie te verlaten. Het front tussen de Russische en Oekraïense soldaten ligt ongeveer 10 kilometer ten oosten van het stadje, dat voor de oorlog ongeveer 10.000 inwoners telde.
Oekraïne verdedigt zich al meer dan twee jaar tegen de Russische invasie. Rusland heeft de hele Donetsk-regio ingelijfd, maar heeft niet de controle over het volledige gebied.
Zaterdag liet de opperbevelhebber van het Oekraïense leger nog weten dat de situatie aan het oostfront in Oekraïne de voorbije dagen "aanzienlijk verslechterd" was. Dat was volgens hem een gevolg van "een significante opvoering van het offensief door de vijand sinds de Russische presidentsverkiezingen".
Recordstijging aluminiumprijs na nieuwe sancties tegen Rusland
De prijs van aluminium heeft maandag een recordstijging laten zien. De opmars volgde op nieuwe sancties van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk voor de handel in Russische metalen. In Rusland geproduceerd aluminium, koper en nikkel mag daardoor niet meer worden verhandeld aan de twee grootste beurzen voor metalen ter wereld, die in Londen (LME) en Chicago (CME).
Beide landen hopen met die maatregel een belangrijke inkomstenbron voor Rusland af te snijden, met de bedoeling de oorlogskas van het Kremlin af te remmen. Rusland is een belangrijke metaalproducent, goed voor 6 procent van het wereldwijde aanbod van nikkel, 5 procent van aluminium en 4 procent van koper. Het verbod geldt voor metalen die na 13 april zijn geproduceerd. De handel in voorraden Russische metalen die al genoteerd stonden aan de beurzen in Chicago en Londen, blijft toegestaan.
De prijs van aluminium steeg maandag met 9,4 procent in Londen. Dat is de grootste prijsstijging sinds de lancering van het metaalcontract in 1987. De stijging stuwde de prijs van aluminium naar het hoogste niveau sinds juni 2022. Ook nikkel werd bijna 9 procent duurder. Koper liet een gematigde prijsstijging zien, nadat de prijs vorige week al was gestegen tot het hoogste niveau sinds begin vorig jaar.
'Bijna alle inspanningen om te herstellen tenietgedaan'
Rusland heeft zijn aanvallen op Oekraïense energie-infrastructuur de laatste weken fors opgedreven. En daar betaalt Oekraïne een zware prijs voor, zegt de Oekraïense viceminister van Energie Svitlana Hryntsjoek.
“In zo’n korte periode – een paar weken van massale Russische aanvallen – zijn bijna al onze inspanningen om te herbouwen en te herstellen tenietgedaan”, aldus Hryntsjoek bij CNN. Volgens haar zijn "de Russen van tactiek veranderd, en dat is niet in ons voordeel".
Het Oekraïense energiesysteem was in de eerste twee jaar van de oorlog al een belangrijk doelwit voor Rusland, maar de laatste weken lijkt Moskou de aanvallen op de infrastructuur nog verder te hebben opgedreven. Afgelopen donderdag werd de grootste energiecentrale in de buurt van Kiev vernietigd met kruisraketten en Shahed-drones van Iraanse makelij.
Volgens Oleksandr Chartsjenko, de directeur van het Energy Industry Research Center (EIRC) in Kiev, is Rusland eind maart begonnen met “een nieuwe aanvalsstrategie”. Op 22 maart lanceerde het Russische leger een van zijn grootste raket- en droneaanvallen op Oekraïense infrastructuur. Zeker tien regio’s werden getroffen en meer dan 1 miljoen huishoudens kwamen zonder elektriciteit te zitten.
Een arbeider bij een vernietigde Oekraïense elektriciteitsfaciliteit in Charkiv.Beeld Photo News “Rusland bestookt een beperkt aantal doelen met massaal veel drones en raketten”, aldus Chartsjenko. “Deze strategie is al lang in de maak. De Russen hebben dit heel zorgvuldig voorbereid”, klinkt het.
Afgelopen winter was de Oekraïense energie-infrastructuur beter beschermd. Kiev had immers verwacht dat de Russen vooral aanvallen zouden lanceren tijdens de koude maanden, zoals in de winter van 2022-2023 gebeurde. Maar laat dat nu net de reden zijn waarom Moskou tot de lente heeft gewacht. “Na de winter zijn verschillende luchtafweersystemen verplaatst naar de frontlinie”, zegt Olena Pavlenko, voorzitster van de Oekraïense energiedenktank DiXi Group. Daardoor zijn de energiesystemen nu gemakkelijker te bereiken.
De Oekraïense regio Charkiv, in het noordoosten van het land, is op dit moment het zwaarst getroffen. Omdat Charkiv dicht bij de grens met Rusland ligt, kunnen raketten de stad in amper enkele seconden bereiken.
Lees ook. Rusland hanteert nieuwe strategie om de Oekraïense energiesector te ondermijnen
Zelensky vraagt 'verenigd' antwoord op 'terreur' van Iran en Rusland
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt dat de wereld "vastberaden en verenigd" optreedt tegen "de terreur" van Iran en Rusland. Dat stelt hij in een reactie op de nachtelijke aanval van Iran op Israël.
"Oekraïne veroordeelt de aanval van Iran op Israël met Shahed-drones en raketten", zo reageerde Zelensky op X. "In Oekraïne kennen wij de horror van gelijkaardige aanvallen van Rusland, dat dezelfde Shahed-drones en Russische raketten gebruikt, en dezelfde tactiek van massale luchtaanvallen", stelde hij.
Volgens Zelensky bedreigen de daden van Iran de hele regio en de wereld, "net zoals de daden van Rusland de dreiging vormen voor een breder conflict". "En de evidente samenwerking tussen de twee regimes om hun terreur te verspreiden, moet vastberaden en verenigd beantwoord worden door de wereld", besloot de Oekraïense leider, die de VS nogmaals opriep om meer militair materiaal te leveren voor de oorlog tegen Rusland.
"Retoriek beschermt onze lucht niet. Gedachten beperken de productie van de raketten en drones van de terroristen niet."
Twitter bericht wordt geladen...
Oekraïne start met de bouw van twee nieuwe kernreactoren
In het westen van Oekraïne is in het bijzijn van de minister van Energie, Herman Haloesjtsjenko, de eerste steen gelegd van twee nieuwe kernreactoren. Het gaat om een uitbreiding van de kerncentrale van Chmelnytsky. De ceremonie vond donderdag plaats, maar er werd uit veiligheidsoverwegingen pas zaterdag over gecommuniceerd.
De reactoren moeten binnen vier tot vijf jaar voltooid zijn en hebben een verwachte levensduur van zestig jaar. Ze worden gebouwd met de hulp van het Amerikaanse bedrijf Westinghouse Electric Company. Als de nieuwe reactoren klaar zijn, zou de centrale van Chmelnytsky de grootste van Europa zijn.
Volgens Petro Kotin, het hoofd van de Oekraïense operator voor nucleaire energie, zullen de nieuwe reactoren bijdragen aan een veilige en betrouwbare energieleverantie in het land. Bestaande reactoren in Oekraïne draaien grotendeels op Russische technologie.
Hoewel Rusland sinds de invasie in Oekraïne in 2022 met regelmaat energiecentrales aanvalt, heeft het voorlopig geen schade toegebracht aan nucleaire centrales. Wel is het onrustig in het gebied rond de centrale van Zaporizja in het oosten van Oekraïne. Die wordt bezet door Rusland.
Rusland voert nieuwe droneaanvallen uit op Charkiv
Het Russische leger heeft in de nacht van zaterdag op zondag opnieuw droneaanvallen uitgevoerd op de Oost-Oekraïense stad Charkiv. Dat heeft burgemeester Ihor Terechov meegedeeld op de berichtendienst Telegram. Er waren verscheidene explosies te horen, maar voorlopig zijn er geen meldingen van slachtoffers.
Volgens de Oekraïense luchtmacht konden tien Russische gevechtsdrones boven de regio Charkiv worden neergeschoten. De aanval was gericht tegen de energie-infrastructuur van de stad, zegt gouverneur Oleh Synjehoebov. Lokale media maken melding van elektriciteitspannes in sommige wijken.
Charkiv ligt slechts een veertigtal kilometer van de Russische grens. Sinds het uitbreken van de oorlog, meer dan twee jaar geleden, wordt de stad regelmatig met raketten en bommen bestookt. Zowat een maand geleden heeft Rusland de aanvallen nog verder opgevoerd. De vrees bestaat dat de stad geleidelijk onbewoonbaar zal worden.
Volgens de Oekraïense autoriteiten is zaterdag in de regio Charkiv ook het grensdorp Vesele onder vuur genomen. Een man en een vrouw zijn dood onder het puin van een huis aangetroffen.
Het Russische ministerie van Defensie meldt dan weer dat er tien Oekraïense gevechtsdrones zijn onderschept boven de Zuid-Russische regio Krasnodar.
Oekraïne krijgt op ‘cruciaal moment’ nieuw Patriot-systeem van Duitsland voor luchtverdediging
Duitsland levert Oekraïne onmiddellijk een nieuw Patriot-luchtafweersysteem. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie. Oekraïne zit ernstig verlegen om geavanceerde luchtafweer om Russische aanvallen af te kunnen slaan. In de laatste weken heeft de Oekraïense energievoorziening grote klappen gekregen door aanhoudende Russische luchtaanvallen.
Op dit moment beschikt Oekraïne over drie Patriot-systemen, die van Amerikaanse makelij zijn. Nederland heeft een deel van een van die systemen geleverd. Om alle belangrijke doelwitten te kunnen beschermen, heeft Oekraïne er volgens eigen berekeningen 25 nodig.
Het land heeft ook Duitse Iris-T-systemen en Frans-Italiaanse Samp/T’s in gebruik, maar de Patriot kan op grotere afstand raketten uit de lucht schieten. Dat is onder meer nodig om hypersonische raketten te kunnen afweren. Met de huidige luchtverdediging lukt het Oekraïne wel goed om zich tegen drones te beschermen.
De Oekraïense president Zelensky bedankt Duitsland voor het nieuwe systeem op een ‘cruciaal moment’. Op korte termijn hoopt Oekraïne nog vijf tot zeven Patriot-systemen te kunnen ontvangen van westerse landen.
Een Patriot-luchtafweersysteem.Beeld AFP Joram Bolle
Situatie aan het oostelijke front in een paar dagen tijd veel slechter geworden, zegt hoogste baas Oekraïens leger
De situatie aan het oostelijke front in Oekraïne is in de afgelopen dagen sterk verslechterd. Dat zegt de Oekraïense opperbevelhebber Oleg Syrsky. Volgens Syrsky heeft Rusland zijn aanvallen sinds de herverkiezing van president Vladimir Poetin flink opgevoerd.
Oekraïens opperbevelhebber Oleg SyrskyBeeld AFP Daar komt bij dat Oekraïne kampt met ernstige tekorten aan munitie. Russische aanvallen kunnen om die reden minder goed worden afgeslagen. Zowel Oekraïne als westerse bondgenoten maken zich ernstige zorgen over de situatie op het slagveld.
Syrsky, die momenteel aan het front is, zegt dat Rusland grote verliezen lijdt, maar ook lichte terreinwinst boekt. De Russen maken melding van de verovering van Pervomaiske, een dorp in de regio Donetsk. Ook het dorp Bohdanivka in de buurt van Bachmoet zou in handen van de Russen zijn gevallen. Oekraïne heeft het terreinverlies nog niet erkend.
Wat bij de Russische opmars ook meespeelt, is het warme en droge weer, aldus Syrsky. Dat stelt Russische tanks in staat om makkelijker open terrein te doorkruisen. De Russen zouden met tientallen tanks proberen op te rukken in de richting van Pokrovsk.
Joram Bolle
Russische leger zegt dorp in buurt van Avdiivka te hebben ingenomen
Het Russische leger claimt dat het zaterdag opnieuw een dorp in de buurt van de Oost-Oekraïense stad Avdiivka heeft ingenomen. Rusland is bezig aan een geleidelijke opmars in de regio.
Volgens een mededeling van het Russische ministerie van Defensie werd het dorp Pervomajske door soldaten "bevrijd". Het dorp bevindt zich ten zuidwesten van de stad Avdiivka, die in februari al door Rusland werd ingenomen.
Rusland maakt regelmatig melding van nieuwe veroveringen in het oosten van Oekraïne. Het Oekraïens leger kampt met een tekort aan munitie en worstelt met de rekrutering. (Belga)
Britse generaal: Oekraïne kan dit jaar mogelijk verslagen worden
De gepensioneerde Britse generaal Sir Richard Barrons heeft gewaarschuwd dat er een 'serieus risico' is dat Oekraïne dit jaar de oorlog verliest. De reden is volgens hem dat 'Oekraïne het gevoel kan krijgen dat het niet kan winnen'. Dit vertelde de oud-militair tegen de BBC.
'En als het zover is, waarom zullen mensen dan nog langer willen vechten en sterven, alleen maar om het onverdedigbare te verdedigen?' zei Barrons. Hoewel Oekraïne nog niet op dat punt is aanbeland, kampt het Oekraïense leger met een gebrek aan munitie, troepen en luchtverdediging. Ook het tegenoffensief van vorig jaar faalde in het terugdringen van de Russen, zei hij verder.
Het is volgens Barrons verder duidelijk dat het komende offensief van de Russen zal plaatsvinden met een overmacht aan artillerie, munitie en troepen, plus de inzet van nieuwere wapens zoals een zweefbom.
Het Russische offensief begint volgens de oud-generaal ergens deze zomer. 'En als dat gebeurt, lopen we het risico dat Russische troepen doorbreken', aldus Barrons tegen de BBC. (ANP)
Rusland: 'Zes doden bij Oekraïense beschietingen in regio Zaporizja'
Een door Rusland aangestelde functionaris in de zuidelijke regio Zaporizja in Oekraïne heeft vrijdag gezegd dat bij beschietingen door het Oekraïense leger in de stad Tokmak zes mensen zijn gedood.
Onder de dodelijke slachtoffers was ook een kind, schreef Vladimir Rogov in de berichtenapp Telegram. Ook meldde hij dat minstens twintig mensen gewond zijn geraakt. Rogov plaatste foto's van beschadigde huizen, waarvan er één vrijwel tot puin was verwoest.
Persbureau Reuters kon het verslag van de gebeurtenissen niet onafhankelijk verifiëren.
Zaporizja is een van de vier Oekraïense regio's die sinds de invasie van februari 2022 gedeeltelijk zijn bezet door Russische troepen en formeel zijn geannexeerd door Moskou. (Reuters)
VS: China helpt Rusland in oorlog door materieel te leveren
China helpt Rusland in de oorlog tegen Oekraïne door het land op grote schaal te voorzien van allerlei materieel. Door Rusland op grote schaal te voorzien van allerlei materieel helpt China Rusland in de oorlog tegen Oekraïne. Dat zeggen hooggeplaatste Amerikaanse bronnen die op basis van anonimiteit met persbureau Reuters spraken. De Amerikaanse president Biden zou zijn zorgen hierover recent hebben aangekaart in een telefoongesprek met de Chinese leider Xi Jinping. Biden sprak hierover ook met Europese bondgenoten, zeggen de bronnen.
China levert volgens de anonieme functionarissen onder meer werktuigmachines die worden gebruikt bij de vervaardiging van ballistische raketten die Rusland inzet op het slagveld. Onder meer het Chinese concern Dalian Machine Tool Group, een van de grootste werktuigmachinefabrikanten van het land, zou aan Rusland leveren.
De Russische president Vladimir Poetin en de Chinese president Xi Jinping tijdens een ontmoeting in oktober 2023.Beeld via REUTERS Vorig jaar zou 90 procent van de Russische import van micro-elektronica uit China zijn gekomen. Dergelijke elektronica wordt door Rusland gebruikt voor de vervaardiging van raketten en tanks, stellen de bronnen. Ook zou het land motortjes voor drones leveren en zouden Chinese en Russische bedrijven samen optrekken in de productie van onbemande vliegtuigjes op Russisch grondgebied.
Sinds het uitbreken van de oorlog in 2022 hanteren veel landen en bedrijven een Russische boycot. Een bron zegt tegen Reuters dat de leveranties vanuit China inmiddels zo omvangrijk zijn, dat ze op dit punt cruciaal zijn voor het Russische oorlogsapparaat. Als China de leveringen zou stoppen, zou Rusland de strijd mogelijk niet meer kunnen volhouden, stelt de bron.
Maartje Geels
‘Oekraïense voormalige inlichtingenofficier gewond bij ontploffing in Moskou’
In Moskou is de auto ontploft van een Oekraïense voormalige inlichtingenofficier die jaren geleden overliep naar Rusland. Volgens de onafhankelijke Russische nieuwssite Meduza zat Vasili Prozorov zelf in het voertuig en is hij met verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht. Het Russische staatspersbureau Tass heeft de ontploffing bevestigd, maar schrijft dat Prozorov zich ‘prima’ voelt.
Volgens Tass werd de explosie veroorzaakt door een apparaatje dat aan de onderkant van de auto was bevestigd. De Russische autoriteiten zijn een onderzoek begonnen waarbij wordt uitgegaan van een aanslag. Op Russische Telegramkanalen circuleren inmiddels beelden waarop te zien is hoe een man, vermoedelijk Prozorov, in de auto in kwestie stapt. Kort daarop vindt een explosie plaats, waarna veel grijze rook van het voertuig opstijgt. De beelden zijn niet geverifieerd door onafhankelijke bronnen.
Tot 2018 werkte Prozorov voor de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe. In 2019 trad de Oekraïner, die toen al naar Rusland was verhuisd, naar buiten door tijdens een persconferentie toe te geven dat hij jarenlang had samengewerkt met Moskou. Hij zei te zijn overgestapt om ‘ideologische redenen’.
Volgens Tass schreef Prozorov verschillende boeken, onder meer over corruptie in Oekraïne. Het staatspersbureau meldt daarnaast dat Prozorov zich recent had uitgesproken over de aanslag op de Moskouse concertzaal Crocus City Hall, waarbij volgens hem een ‘link’ was met Oekraïne. Die lezing is in lijn met het Kremlinnarratief, al is de aanslag opgeëist door een tak van terreurgroep Islamitische Staat.
Maartje Geels
Nederland maakt 1 miljard euro extra vrij voor militaire steun aan Oekraïne, bovenop 2 miljard die al beloofd was
Nederland maakt dit jaar 1 miljard euro extra vrij voor militaire hulp aan Oekraïne. Dat heeft de demissionaire regering aangekondigd in een gesprek met president Volodymyr Zelensky van Oekraïne, twitterde premier Mark Rutte. Daarmee komt het totaal aan militaire steun van Nederland dit jaar op 3 miljard euro.
Verder gaat er ook volgend jaar 3 miljard naar Oekraïne aan militaire steun, zei de premier. Ook wordt er 400 miljoen euro vrijgemaakt voor steun aan de economie en infrastructuur van Oekraïne. Het land lag de afgelopen weken zwaar onder vuur van Rusland. Donderdag werd nog de grootste energiecentrale bij Kiev verwoest.
"Oekraïne wordt dagelijks geteisterd door Russische agressie. Deze week vonden grootschalige aanvallen plaats op energiecentrales. Ook kwamen opnieuw burgers om het leven bij aanvallen op de stad Charkiv. Oekraïne heeft meer nodig om zichzelf te beschermen", aldus Rutte.
Rusland en Oekraïne wisselen lichamen van overleden soldaten uit
Rusland en Oekraïne hebben meer dan 100 lichamen van soldaten uitgewisseld. Dat melden de autoriteiten van beide landen vrijdag.
Oekraïne kreeg 99 lichamen van soldaten terug, van wie er 77 omkwamen in Donetsk, 20 in de regio van Zaporizja en 2 in Charkiv. Zo maakte Kiev vrijdag bekend. Rusland kreeg op zijn beurt 23 lichamen van soldaten terug, meldden de Russische autoriteiten.
Hanna Jarotska (tweede van links), de moeder van de gesneuvelde Oekraïense soldaat Jaroslav Jarotskyi, rouwt bij zijn kist, samen met haar man Vasyl (links), verschillende soldaten en anderen, tijdens zijn begrafenis op de begraafplaats in Boryspil, in het noordoosten van Oekraïne, op 20 november 2023. Beeld MAURICIO LIMA / NYT Oekraïne vecht al meer dan twee jaar tegen een Russische invasie. Hoewel de slachtofferaantallen aan beide kanten geheim zijn, schatte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zijn eigen verliezen medio februari op ruim 31.000 doden. Volgens westerse schattingen ligt het dodental veel hoger.
Het aantal doden aan Russische kant wordt ook geheimgehouden, al zijn er ruim 45.000 gesneuvelde Russische soldaten geïdentificeerd. Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van de Russische website Mediazona en de Russische dienst van de BBC.
De Croo waarschuwt voor Russische inmenging in Europees Parlement, parket opent onderzoek
Het federaal parket van ons land heeft een onderzoek geopend naar Russische inmenging in het Europees Parlement. Dat bevestigt premier Alexander De Croo (Open Vld) op een persconferentie over de eerste 100 dagen van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, al kan hij geen verdere informatie kwijt over de inhoud van dat onderzoek.
Onder meer de liberale en groene fracties in het Europees Parlement hadden eerder al gevraagd dat er een onderzoek zou worden opgestart naar mogelijk door Rusland gefinancierde beïnvloeding van het halfrond.
Eind maart raakte bekend dat de Tsjechische inlichtingendiensten op het bestaan van een netwerk zijn gebotst dat door Moskou wordt gefinancierd en dat via de nieuwswebsite Voice of Europe pro-Russische propaganda over Oekraïne verspreidt. Europese parlementsleden zouden daarbij benaderd, maar ook betaald zijn voor de promotie van Russische propaganda. Over hoeveel parlementsleden en om wie precies het gaat, is niet duidelijk.
De Croo waarschuwt ook voor verdere inmenging bij de komende Europese verkiezingen in juni. Op de Europese top volgende week zal hij de kwestie aankaarten bij de andere regeringsleiders. Hij wil dat de EU "waakzaam blijft" en de ogen openhoudt, en dat er mechanismes komen om dergelijke inmenging tijdelijk op te sporen en ongedaan te maken.
Buitenlandminister Hadja Lahbib en premier Alexander De Croo.Beeld ANP / EPA
