Zeg niet single, maar ‘self-partnered’: “Niet alle vrijgezellen zijn op zoek naar onbezonnen plezier”

Sinds de Britse actrice Emma Watson drie jaar geleden haar relatiestatus omschreef als ‘self-partnered’, kwam de single positivity ­movement in een stroomversnelling. Terwijl het vrijgezellenbestaan vroeger nog gezien werd als een mistroostige situatie waar je (heimelijk) tegen wil en dank in bent beland, is het vandaag een krachtige ­uiting van zelfverwezenlijking. Woorden als ‘vrijgezel’, ‘alleenstaand’ en ‘ongetrouwd’ leggen de ­nadruk op het feit dat er iets mist. We noemen het liever ‘solo’, ‘bewust single’, of ook: ‘sologaam’.

_{(Lees verder onder de foto.)}

“Het gezin als hoeksteen van de samenleving verkruimelt”, zegt relatietherapeut Barbara Veldt. “En dat heeft vooral gevolgen voor vrouwen. Van een positief zelfbeeld tot kinderen opvoeden: het besef groeit dat je geen gezin nodig hebt om te slagen in het leven. Oude vrijsters zijn nu happy singles, waardoor vrouwen durven los te ­breken uit die traditionele kaders. Maar aangezien de samenleving altijd sneller evolueert dan onze geïnternaliseerde overtuigingen, zijn veel vooroordelen over het vrijgezellenbestaan helaas nog niet van de baan.”

_{(Lees verder onder de foto.)}

Harvard-professor Bella DePaulo, auteur van Singled Out en zelf bewust single, doet al decennialang onderzoek naar die stereotypering en stigmatisering van singles. Haar meest opvallende conclusie? In tegenstelling tot wat veel mensen denken, lopen getrouwde personen een ­grotere kans om geïsoleerd en teruggetrokken te leven dan vrijgezellen: “Koppels kijken vooral naar elkaar, omdat ze denken dat dat zo hoort: ze dragen vaak oogkleppen en leven in een bubbel.”

_{(Lees verder onder de foto.)}

Volgens gedragswetenschapper Paul Dolan, die Happy Ever After schreef, zijn mannen wel degelijk gelukkiger in een huwelijk, maar geldt dat niet voor vrouwen. Vrouwelijke singles leven bovendien langer dan getrouwde moeders. Het singlesleven blijkt dus vrijgezellig. “Cijfers staven dat singles niet allemaal op zoek zijn naar onbezonnen plezier, maar dat ze net vaker vrijwilligerswerk en avondles volgen en ook heel zorgzaam zijn”, zegt Bella DePaulo.

Ze stelde vast dat bewuste singles betekenisvol werk meer waarderen dan getrouwde mensen, en dat ze een hechtere band hebben met hun ouders, broers en zussen, vrienden, buren en collega’s. Vrijgezellen maken anno 2023 meer kans om ‘een gevoel van voortdurende groei en ontwikkeling als persoon’ te ervaren. Al is het niet allemaal rozengeur en maneschijn: volgens Paul Dolan durven verwachtingen over het huisje-boompje-beestje-ideaal het geluk van single vrouwen weleens in de weg te staan.

Sommige sologamisten treden trouwens wel degelijk in het huwelijksbootje, maar dan met zichzelf. Zo ook een cliënte van Barbara Veldt. “Je belooft tijdens zo’n niet-wettelijk erkend zelfhuwelijk dat je jezelf nooit in de steek zal laten en dicht bij jezelf zal blijven. Tijdens die symbolische ceremonie vier je jouw grenzen, je zelfrespect en het ­geloof in jezelf.”

Maar is trouwen met jezelf echt de ultieme daad van zelfliefde, of is het een verregaand voorbeeld van onze individualistische samenleving? Critici zijn alvast niet mals voor sologamisten: ze noemen het zelfhuwelijk egoïstisch, een product van een groeiende narcistische cultuur.

Dat het een vorm van empowerment zou zijn, slaan ze in de wind. “Zelf geloof ik in sologamie als bewuste keuze”, zegt Veldt. “Maar het risico bestaat dat sommigen zich achter het begrip verschuilen, terwijl ze eigenlijk gewoon bang zijn om zich aan iemand te binden. Er is een groot verschil tussen een ‘ja’ omdat je jezelf wil beschermen tegen pijn en verdriet, en een volmondige ‘ja’ tegen jezelf uit liefde.”

OPROEP. Ben jij tussen de 25 en 35 jaar oud, nog single en woon je (opnieuw) bij je ouders?

Mama Katrien (43) en Phisanou (35) hadden nog nooit penetratie­seks. “Ik wil niet tot de dood maagd blijven” (+)

Een datingapp die je meteen op date stuurt? Onze redactrice probeerde Breeze. “Er is zelfs gekust geweest” (+)