Spinnen eten jaarlijks dubbel zo veel insecten als mensen vlees en vis eten

Doctor Martin Nyffeler, een bioloog aan de universiteit van Basel in Zwitserland, had de leiding over de studie en hij werd er toe geïnspireerd door een boek uit 1958 van de Britse spinnendeskundige Willan Bristowe. In het boek "The World of Spiders" speculeerde Bristowe dat het totale gewicht van de insecten die jaarlijks door de Britse spinnenpopulatie gedood werden, hoger zou kunnen liggen dan het totale gewicht van alle inwoners van Groot-Brittannië. 

Sinds hij daar voor het eerst over was beginnen denken, heeft de Zwitserse spinnendeskundige honderden uren onderzoek gedaan in het veld naar het gedrag van spinnen, en heeft hij talloze ecologische studies over spinnen uit de hele wereld verzameld.

"Die 40 jaar van ervaring opdoen - duizenden uren doorbrengen met het doorploegen van de succeskans van spinnen bij het vangen van prooien, en van de selectie van hun prooien - was nodig om deze studie te kunnen schrijven over de wereldwijde jaarlijkse vangst van prooien door spinnen", zo zei Nyffeler in een e-mail aan de BBC. 

Spinnen eten niet uitsluitend insecten, ook andere spinnen staan op hun menu, en de grotere exemplaren eten ook gewervelde dieren. Hier doet een Australische zijdespin zich tegoed aan een manakin-vogel die in haar sterke web is terechtgekomen.

Na die 40 jaar van verzamelen van gegevens, analyseerde Nyffeler die massa gegevens samen met bioloog Klaus Birkhofer van de Lund Universiteit in Zweden en de Brandenburgische Technische Universität Cottbus-Senftenberg. 

Het eerste wat ze moesten proberen vast te stellen, was hoe groot de biomassa van de wereldwijde spinnenpopulatie wel was. Ze baseerden zich op bestaande schattingen van de gemiddelde biomassa van spinnen in verschillende leefgebieden - bossen, graslanden, landbouwgebied en andere gebieden -, en kwamen tot de conclusie dat er op dit ogenblik 25 miljoen ton spinnen leven op aarde.

Vervolgens combineerden ze dat resultaat met tellingen van het aantal prooien, met de verschillende dichtheid van de spinnenpopulaties in verschillende leefgebieden, en met de voedselbehoefte van een spin per eenheid lichaamsgewicht,  en ze kwamen tot de schatting dat spinnen elk jaar tussen 400 en 800 miljoen ton aan prooien opeten. 

Meer dan 90 procent daarvan zijn insecten en de aan insecten verwante springstaarten, en 95 procent van die prooien worden gevangen en opgegeten door spinnen in bossen en graslanden.

Ter vergelijking: geschat wordt dat alle mensen ter wereld jaarlijks zo'n 400 miljoen ton vlees en vis opeten, en alle walvissen ter wereld eten naar schatting 280 tot 500 miljoen ton voedsel per jaar.

Spinnen vormen op hun beurt voedsel voor andere dieren, vooral insecten en vogels. Hier heeft een winterkoninkje een spin gevangen. 

Mensen met een spinnenfobie rijzen de haren waarschijnlijk te berge als ze horen dat er 25 miljoen ton spinnen rondkruipen op de planeet, maar de onderzoekers hopen dat door hun studie mensen zich bewust zullen worden van het belang van spinnen in het wereldwijde voedselweb. Hun bevindingen zullen onderzoekers in de toekomst ook helpen om te berekenen in welk mate spinnen bijdragen tot de wereldwijde voedselketen, zowel door wat ze eten als door het feit dat ze zelf gegeten worden.

"Onze schattingen benadrukken de belangrijke rol die predatie door spinnen speelt in natuurlijke en semi-natuurlijke leefgebieden, aangezien vele economisch belangrijke plagen en ziekteoverbrengers broeden in die bossen en graslanden", zei Nyffeler in "ScienceAlert". "We hopen dat deze schattingen, en hun aanzienlijke grootte, het publiek meer bewust maakt en maakt dat men meer waardering heeft voor de belangrijke rol die spinnen spelen in de voedselwebben op het land."

"Spinnen doden grote aantallen plantenetende insecten, en daardoor helpen ze de planten beschermen tegen schade", zo zei hij aan de BBC. "Bovendien dienen ze als voedsel voor duizenden van dieren die zich voeden met geleedpotigen - naar schatting zo'n 8.000 tot 10.000 gespecialiseerde insectensoorten en vele zangvogels, naar schatting zo'n 3.000 tot 5.000 soorten, voeden zich met spinnen."

De studie over de spinnen is gepubliceerd in het tijdschrift "Science of Nature".

Een spinnendoder brengt een verlamde spin naar haar nest. Een spinnendoders is een gespecialiseerde sluipwesp die spinnen aanvalt en verlamt met een steek. Ze voert daarop de verlamde spin naar haar nest en legt er een ei in. De larve die uit het ei kruipt, eet vervolgens de spin op, en vermijdt daarbij zorgvuldig de vitale organen van de spin, zodat die zo lang mogelijk levend en dus vers blijft. (Foto: Tony Wills via Wikimedia)