Clandestiene huishoudhulpjes of illegale krachten in bouw: er is centraal meldpunt voor slachtoffers mensenhandel
Er is voortaan een centraal meldpunt in de strijd tegen mensenhandel. Zowel slachtoffers, getuigen als betrokkenen kunnen daar terecht. In ons land zijn er naar schatting 23.000 mensen het slachtoffer van moderne slavernij, maar veel gevallen blijven onder de radar.
Vrouwen en meisjes die in de prostitutie gedwongen worden en seksueel worden uitgebuit, mannen die illegaal in de bouwsector of de horeca moeten werken voor een hongerloon of jongens en meisjes die clandestien als huishoudhulp moeten werken: het zijn maar enkele voorbeelden van mensenhandel. In ons land zijn er volgens de laatste Globale Slavery Index naar schatting 23.000 mensen het slachtoffer van moderne slavernij.
De oorlog in Oekraïne heeft het thema recent nog maar eens op de kaart gezet. Toen het conflict in februari uitbrak, moesten miljoenen mensen - vooral vrouwen en kinderen - halsoverkop vluchten uit hun thuisland. Ze moesten op zoek naar onderdak, en vaak hadden ze niet veel financiële middelen. Het ideale recept voor mensenhandel.
Ook in ons land doken er al gauw twee meldingen op. Zo was er een melding over een Vlaamse man die een Oekraïense vrouw onderdak aanbood in ruil voor seks, en een voorval in een beenhouwerij in Antwerpen, waar Oekraïense vrouwen voor amper 7 euro per uur moesten werken.
Begin maart trok Klaas Vanhoute van hulpcentrum Payoke al aan de alarmbel over de oorlog in Oekraïne:
Eerste signalen van uitbuiting Oekraïense vluchtelingen: “Ze mocht blijven als ze seksuele diensten aanbood”
Maar eigenlijk waren er in ons land amper meldingen. Een verontrustende vaststelling, zeiden hulporganisaties en experten. Zij vreesden dat er een erg groot dark number was, en dat veel misbruik onder de radar bleef - en blijft. Daarom pleitten ze nog maar eens voor een centraal meldpunt, waar iedereen misbruik kan melden.
Dat meldpunt komt er nu, kondigt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) aan. Op de website www.stopmensenhandel.be kunnen slachtoffers, getuigen en betrokkenen terecht om misbruik te melden of om in contact te komen met de gespecialiseerde hulpcentra in Antwerpen, Brussel of Luik. Met het meldpunt wil Van Quickenborne slachtoffers sneller helpen én criminele netwerken sneller blootleggen. "Er was absoluut nood aan. Slachtoffers durven vaak niet naar de politie te stappen of kennen het bestaan van de hulpcentra niet. Vandaar zijn er eigenlijk per jaar heel weinig meldingen, terwijl de cijfers zeggen dat er wel veel slachtoffers zijn."
"Heel wat slachtoffers weten ook niet dat ze uitgebuit worden door mensenhandelaars omdat ze hun rechten en de arbeidswetgeving niet kennen. Anderzijds worden ze in de macht van mensenhandelaars gehouden, kennen ze het hulpaanbod niet of durven ze niet naar de politie te stappen. Het meldpunt moet de drempel om melding te maken, aangifte te doen en contact op te nemen met een hulpcentrum sterk verlagen. Ook het bereik zou veel groter worden."
Heel wat slachtoffers weten niet dat ze uitgebuit worden door mensenhandelaars omdat ze hun rechten niet kennen
Over enkele maanden komt er ook een centraal telefoonnummer bij, dat 24 op 7 bereikbaar zal zijn. Momenteel gebeurt dat wel al door de permanentiediensten van de drie bestaande hulpcentra, maar niet de klok rond. Ook het budget voor de hulpcentra wordt structureel verankerd in de wet, per jaar krijgt elk centrum 279.000 euro. Daar komt nog eens bijna 200.000 euro bovenop, om de werking te versterken en extra personeel aan te nemen.