‘Als Oekraïne de bruggen bij Cherson kan vernietigen, zitten de Russen als ratten in de val’: keren de kansen?

“We kunnen zeggen dat de regio tegen september definitief bevrijd zal zijn en dat alle plannen van de bezetters zullen mislukken.” Het was een bijzonder optimistische en zelfzekere Sergiy Khlan, adviseur van de chef van het militaire bestuur van Cherson, gisteren op de Oekraïense televisie. “We kunnen spreken van een ommekeer van de situatie op het terrein. Bij de recente operaties waren het onze troepen die de overhand hadden. We boeken echt vooruitgang en gaan van een defensieve fase naar een tegenoffensief.”

Het Oekraïense leger won de afgelopen weken effectief terrein aan het front in het zuiden van het land. In en rond de gelijknamige hoofdplaats, die al op 3 maart door Rusland werd ingenomen, worden bovendien steeds meer munitiedepots en andere belangrijke logistieke centra gebombardeerd. De laatste Oekraïense wapenfeiten zijn precisiebombardementen op de enige drie bruggen die Cherson met de rest van het zuiden verbinden, eind vorige week. Beelden op sociale media van zowel de Antonivsky- als de Adiivki-brug tonen een rij gaten in het wegdek op ongeveer 10 meter van elkaar. De bruggen worden nu in sneltempo door de Russen gerepareerd.

Afsnijden

De bombardementen van de bruggen lijken een bewuste tactiek van de Oekraïners om Cherson op te delen in kleinere gebieden. Zo komt het Russische leger vast te zitten en raakt het afgesneden van de rest van de troepen, oordeelt Philips O’Brien, professor Strategische Studies aan de Schotse universiteit van St. Andrews. “De Oekraïners lijken te wachten op een grootschalig tegenoffensief. Ondertussen laten ze de Russen extra troepen sturen, die ze dan opdelen met kleinere aanvallen langsheen het front.”

“Als Oekraïne de bruggen rond Cherson kan vernietigen, zit het Russische leger ten noorden van de Dnjepr (de rivier die Zuid-Oekraïne in twee snijdt, red.) als ratten in de val”, bevestigt oud-kolonel Roger Housen. "De Himars (Amerikaans raketsysteem, red.) zijn daarvoor van zeer groot nut. Tegelijkertijd zit Oekraïne wel met een groot dilemma: als ze de bruggen helemaal kapotschieten, kunnen ze er zelf natuurlijk ook niet meer over.”

Weinig beweging in Donbas

Naast de Oekraïense claim over een tegenoffensief in Cherson valt zowel westerse analisten als Russische militaire bloggers nog iets anders op: hoe weinig er de laatste weken nog gebeurt in de Donbas, in het oosten. Na de verovering van de steden Severodonetsk en Lysytsjansk laste het Russische leger wel een ‘operationele pauze’ in. Minister van Defensie Sergej Sjojgoe verklaarde die rustperiode op 16 juli voor beëindigd en gaf zijn troepen de opdracht de aanvallen opnieuw op te drijven.

Maar ook sindsdien schoof de frontlijn in de Donbas amper op. Satellietdata van de NASA tonen aan dat het aantal branden en rookpluimen in de regio fors verminderd is tegenover enkele weken geleden, een mogelijk teken dat Rusland niet langer in staat is om de resterende steden in Donetsk die nog in Oekraïense handen zijn, plat te bombarderen met artillerie. Eerder was dat wel de tactiek in de rest van de Donbas.

Wie zoekt naar de redenen voor al dat Oekraïense optimisme, komt telkens weer bij één type wapen uit: de Amerikaanse Himars- en Britse MLRS-raketsystemen. Rusland lijkt bijna een maand nadat die wapens op het slagveld verschenen nog altijd geen antwoord te hebben voor de gps-geleide raketten die bijzonder secuur wapendepots, commandocentra, spoorwegen, en nu dus ook bruggen in de as leggen.

De Russische aanvoerlijnen raken daardoor zwaar verstoord. In de Donbas claimde een bataljoncommandant van de 93ste Oekraïense brigade tegenover The Washington Post bijvoorbeeld dat “de Russische bombardementen nog maar een tiende zijn van wat ze ooit waren” sinds een Himars-aanval op een munitiedepot nabij Izjoem enkele weken geleden. 

Te weinig

Toch waarschuwt ex-kolonel Housen voor al te veel optimisme. “Ja, de Himars-raketten en andere moderne westerse wapens doen de Russen pijn en vertragen hun opmars. Maar om de Russen helemaal tegen te houden, zijn er gewoonweg te weinig. Oekraïne kreeg tot nu toe twaalf Himars, drie Britse MLRS en dan ook nog eens een 125-tal houwitsers. Maar het hele front, van Charkiv in het noorden tot Cherson in het zuiden, is 1.200 kilometer lang. De Verenigde Staten beloofden de Oekraïners vorige week nog vier extra Himars, maar die gaan het verschil ook niet maken. Eigenlijk hebben ze er vijf keer zo veel nodig, en drie keer zoveel houwitsers.”

Volgens Housen vergeten we in het Westen ook te snel dat al die moderne wapens moeten worden onderhouden. “We spreken hier over zeer gespecialiseerde systemen, met een lange logistieke staart waar Oekraïne op dit moment niet over beschikt. Mijn inschatting is daardoor nog altijd dat de Russische machine langzaam voort gaat malen, en mogelijk tegen eind augustus de rest van de Donbas in handen gaat hebben.”

Bluf

Een tegenoffensief in Cherson lijkt Housen dan ook vooral bluf. “Het zuiden is voor zowel Oekraïne als Rusland van levensbelang. Maar Oekraïne is er op dit moment niet voldoende sterk voor en heeft minstens 20.000 tot 30.000 extra troepen nodig, samen met militair materieel. Die kunnen ze niet zomaar van ergens anders halen zonder die plek te verzwakken. Vergeet ook niet dat Rusland Cherson de afgelopen maanden defensief heeft kunnen versterken.” 

De factor tijd is cruciaal, besluit Housen, “maar ik zie de komende zes tot negen maanden nog altijd in het voordeel van Rusland”. “In november zijn er de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten met een grote kans dat de Republikeinen de Senaat weer in handen krijgen, en staat de winter bij ons voor de deur. Hoe groot gaat de westerse bereidheid voor het leveren van meer wapens dan nog zijn?”