CHECK- Neen, Britse biologe Jane Goodall stelt niet voor om bevolking met 90 procent in te krimpen 

Op verschillende socialemediakanalen gaat al enkele dagen een fragment rond waarin Jane Goodall op een bijeenkomst van het World Economic Forum overbevolking aanvecht. Volgens sommige mensen wil de Britse biologe de wereldbevolking met 90 procent inkrimpen. Maar dat is niet wat ze in het inmiddels al twee jaar oude filmpje zegt. 

"We kunnen ons niet verstoppen voor de menselijke bevolkingsgroei want het ligt aan de basis van zoveel andere problemen", zegt Jane Goodall in een micro terwijl we op de achtergrond het logo van het World Economic Forum (WEF) zien. Goodall is een Britse biologe en antropologe die wereldwijde faam vergaarde met haar studies naar en reportages over het gedrag van primaten zoals chimpansees. 

Vervolgens spreekt ze de woorden uit die in internetkringen voor veel ophef zorgen: "Alle zaken waarover we nu spreken, zouden geen probleem zijn als we de bevolkingsgrootte van vijfhonderd jaar geleden hadden."

2019 Getty Images

"Gekke Jane Goodall suggereerde op het WEF dat al onze problemen zouden opgelost zijn als de wereldbevolking met 90 procent werd verminderd", schrijft de Canadese activist Keean Bexte in een tweet die al meer dan 8.000 keer gedeeld werd. Ook andere Twitteraars, maar evengoed Facebookgebruikers delen het fragment met de boodschap dat Goodall van plan is de wereldbevolking te reduceren tot een tiende. Sommigen spreken zelfs over genocide of maken de vergelijking met Thanos, een fictief strip- en filmpersonage dat de helft van de wereldbevolking wil uitroeien in de Marvelreeksen.  

Het bericht lijkt bovendien veel aftrek te vinden bij mensen die zich verzetten tegen wat zij The great reset noemen. Volgens hen heeft een globale elite met het World Economic Forum op kop een plan om het kapitalisme te ontmantelen en radicale sociale verandering op te dringen. Onder andere het coronavirus en de vaccins daartegen zouden een strategisch onderdeel van The great reset zijn. 

Geen woord over inkrimping

Het videofragment dat de laatste dagen opduikt, komt uit een panelgesprek dat op 22 januari 2020 tijdens de WEF-bijeenkomst in Davos werd gehouden. Naast Goodall waren ook voormalig Amerikaans vicepresident Al Gore, BBC-journaliste Mishal Husain, de Braziliaanse wetenschapper Carlos Nobre en Colombiaans president Ivan Duque aanwezig. 

In het gesprek maakt de Britse biologe en VN-ambassadrice zich vooral zorgen om het behoud van de regenwouden. Na iets meer dan een half uur somt ze een aantal zaken op die volgens haar bijdragen aan de vernietiging van ecosystemen. Zo stelt ze dat miljarden stukken vee voor onze intensieve landbouw belangrijke lappen grond van de regenwouden innemen. Even later volgt de uitspraak over overbevolking die nu weer het internet rondgaat.

Bekijk het volledige panelgesprek hieronder*. Rond 31:37 komt haar uitspraak die uit de video werd geknipt. 

(*Om dit fragment te kunnen bekijken, moet u mogelijk adblockers uitschakelen) 

Waarom het twee jaar oude fragment net nu weer viraal gaat, is moeilijk te achterhalen. Wat wel zeker is, is dat Goodall in de rest van het hele gesprek met geen woord rept over een vermeende wens om de wereldbevolking te reduceren met 90 procent. Ze stelt enkel dat er met een kleiner bevolkingsaantal minder problemen zouden zijn. 

In een interview met The National, een Engelstalige krant uit de Verenigde Arabische Emiraten, geeft Goodall enkele weken na het gesprek in Davos al aan dat ze verkeerd geciteerd wordt als het over haar uitspraak gaat. 

"Veel mensen citeren me fout, waarschijnlijk expres", zegt ze. "Er zijn 7,2 miljard mensen op onze planeet vandaag (interview uit 2020, red.) en ze zeggen dat dat er 9,7 miljard tegen 2050 zijn. Dat is gewoon basiswiskunde en alles wat jullie zich afvragen is wat de natuur kan doen?"

Wereldpopulatie: van miljoenen naar miljarden

Momenteel zijn we met net iets minder dan 8 miljard mensen op deze planeet, al zullen we dat getal wellicht nog voor het einde van dit jaar halen

Die 8 miljard staat in schril contrast met hoe de wereld er vijfhonderd jaar geleden uitzag. Volgens historici telde de aarde rond 1500 'slechts' 461 miljoen mensen. Dat is nog geen zes procent van de huidige wereldbevolking. 

Het is pas rond het einde van de achttiende eeuw dat de wereldbevolking sterk begint te stijgen. Doorbraken in de wetenschappen, en dan vooral de medische, en een toenemende welvaart zorgen voor een steeds hogere levensverwachting. Vooral in Europa en de steeds sterker geïndustrialiseerde steden groeit de bevolking aanzienlijk. Later volgen ook andere werelddelen.

"Politiek incorrect"

Het is zeker niet de eerste keer dat Goodall zich uitspreekt over de wereldbevolking en haar zorgen omtrent overpopulatie. Al in 2010 kaartte ze in een kranteninterview samen met haar al even beroemde collega-bioloog David Attenborough de ecologische gevolgen van overbevolking aan

In 2017 werd haar in een gesprek met klimaatforum Climate One opnieuw gevraagd naar haar standpunten omtrent de wereldbevolking. Daar gaf ze toe dat het lange tijd 'politiek incorrect' was om over het thema te beginnen. Goodall legde uit dat het naar haar vernoemde instituut in verschillende ontwikkelingslanden 'family planning'-programma's had lopen waarbij gezinnen begeleid worden om minder kinderen te krijgen.  "Omdat het zo politiek incorrect was, noemde ik het 'vrijwillige populatie optimalisatie'", aldus de biologe. 

samxmeg

Los van Goodalls boodschap zijn statistici en demografen het nog altijd niet unaniem eens over de term 'overbevolking'. Volgens een studie die in 2020 in het toonaangevende wetenschapsblad The Lancet verscheen, daalt de fertiliteit terwijl de bevolking veroudert. Nadat we in 2050 inderdaad een piek van 9,7 miljard mensen zullen zien, zou dat aantal volgens de onderzoekers tegen het einde van deze eeuw opnieuw zakken tot 8,8 miljard.  

Conclusie

  • De Britse biologe Jane Goodall zei in een panelgesprek van het WEF in Davos in 2020 dat we veel problemen niet zouden hebben als we de wereldbevolking van 500 jaar geleden (461 miljoen mensen) hadden. Dat fragment duikt nu opnieuw op met de boodschap dat Goodall de bevolking met 90 procent wil inkrimpen. 
  • Goodall rept in de hele 40-minuten durende paneldiscussie (waarin ook vier andere mensen zetelen) met geen woord over een concrete wens om de bevolking te reduceren tot het aantal van 500 jaar geleden. Ze zei in een interview ook vaak verkeerd geciteerd te worden.
  • Goodall sprak zich in het verleden wel al vaker uit over overbevolking en de effecten daarvan op onze planeet. Het naar haar genoemde Jane Goodall Instituut heeft in ontwikkelingslanden ook familieplanprogramma's lopen om het aantal borelingen te beperken.
  • We beoordelen de claim dat Jane Goodall op een WEF-bijeenkomst voorstelde om de wereldbevolking met 90% in te krimpen dan ook als niet waar
Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Meer informatie over de factchecks van VRT NWS lees je in dit artikel

Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties. 

Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be of vul het je vraag in bij deCheckers.

Meest gelezen