Gletsjers in de Alpen smelten in recordtempo: 2022 op weg om meest rampzalige jaar te worden
De gletsjers in de Alpen hebben nu al evenveel ijs en sneeuw verloren als normaal op het einde van de zomer. Dat blijkt uit tussentijdse metingen die het persagentschap Reuters kon inkijken. De meeste gletsjers zijn al tientallen jaren aan het krimpen, maar 2022 is volgens glaciologen op weg om het meest rampzalige jaar te worden. "Wat we nu meemaken, is echt buiten alle verwachtingen."
De Morteratschgletsjer in de Zwitserse Alpen wordt op dit moment elke dag 5 centimeter kleiner. Zo blijkt uit de metingen van GLAMOS, dat de gletsjers in de Zwitserse Alpen monitort. De gletsjer is er op dit moment erger aan toe dan normaal gezien op het einde van september.
Ook de nabijgelegen Silvrettagletsjer heeft al 1 meter meer ijs en sneeuw verloren dan op hetzelfde moment in 1947, het ergste jaar sinds de start van de metingen in 1915. In het Zwitserse bergdorp Zermatt, op 1.600 meter hoogte, werd deze maand een recordtemperatuur van 30 graden Celsius gemeten.
BEKIJK - Belgische toeriste: “Ik was hier 15 jaar geleden en nu is de sneeuw weg en er zijn geen bergrivieren meer”:
De uitzonderlijk hoge temperaturen zorgen ervoor dat de gletsjers in de Alpen in een recordtempo smelten. Er is de voorbije winter ook minder sneeuw gevallen dan gemiddeld, waardoor er maar een dun isolerend deken over de gletsjers ligt dat eerst kan smelten.
Op de gletsjer van Grand Etret (3.150 meter hoog), in het noordwesten van Italië is de voorbije winter amper 1,3 meter sneeuw gevallen, zo'n 2 meter minder dan gemiddeld.
"De situatie is echt dramatisch", zegt de Belgische glacioloog Harry Zekollari van de technische universiteit van Zürich (ETH) in Zwitserland. "We weten dat gletsjers kleiner worden en dat merken we elk jaar, maar dit jaar is toch echt zeer uitzonderlijk. Het ziet er naar uit dat het zelfs erger wordt dan in 2003, het slechtste jaar in de metingen."
Tegen 2050 zullen de gletsjers in de Alpen al met de helft zijn gekrompen
"Het enige dat dit nog enigszins kan goedmaken, is een pak verse sneeuw. Dat zou het smelten tijdelijk vertragen, maar de kans is toch wel zeer groot dat we op een recordjaar afstevenen."
Door de klimaatverandering zijn zowat overal ter wereld gletsjers aan het krimpen. "Volgens de verwachtingen zullen gletsjers in de Alpen tegen 2050 ongeveer met de helft zijn gekrompen", zegt Zekollari.
"Tegen 2100 zal, afhankelijk van het scenario waar we mee rekening houden, twee derde tot 90 procent van het volume van gletsjers zijn afgenomen. Maar wat we vandaag zien, is echt buiten alle verwachtingen. Dit is wat we voorspeld hadden op het einde van de eeuw."
Zo zou de Zwitserse Aletschgletsjer, de grootste gletsjer in de Alpen, kunnen evolueren in de 21e eeuw bij een gemiddelde opwarming:
Gevaar voor bergtochten
Dat het een rampjaar is voor de gletsjers in de Alpen laat zich ook voelen. Berggidsen begeleiden voorlopig geen bergtochten meer naar de Matterhorn, de bekendste berg op de grens tussen Zwitserland en Italië. Het risico op steenlawines en kloven is te groot geworden.
Er wordt bergbeklimmers sinds deze week ook afgeraden om de top van de Mont Blanc nog te beklimmen, omdat grote rotsblokken kunnen losraken. Ook op verschillende andere plaatsen zijn bergroutes afgesloten deze zomer.
Op de berg Marmolada, in het noorden van Italië, is begin deze maand ook nog een groot stuk gletsjer afgebroken, met 11 doden tot gevolg. Ook in Kirgizië, in Centraal-Azië, is deze maand nog een deel van een gletsjer ingestort.
En nog opvallend: een berghut op de Theodulgletsjer, op de grens tussen Zwitserland en Italië, lag oorspronkelijk in Italië. Maar door het smelten van de gletsjer is de berghut de voorbije jaren lichtjes opgeschoven en ligt ze intussen voor twee derde op Zwitsers grondgebied. Volgens de Britse krant The Guardian zouden de diplomatieke onderhandelingen over in welk land de berghut nu officieel ligt, vorig jaar zijn afgerond, maar blijven de details geheim.
