Science, een van de meest gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften ter wereld, heeft ontdekt dat iedereen de afgelopen 16 jaar het verkeerde idee had over de oorzaak van Alzheimer. Volgens wetenschappers zou een belangrijke studie over de ziekte uit 2006 namelijk vervalst zijn.

Die studie was het werk van Sylvain Lesné, een neurowetenschapper en hoofddocent aan de Universiteit van Minnesota. In zijn onderzoek wordt er verwezen naar een specifieke chemische verbinding - Aβ*56, of “amyloïde beta ster 56” - als oorzaak van geheugenverlies bij ratten.

In het artikel werd vervolgens een direct verband gelegd met de ziekte van Alzheimer bij de mens. De studie bevestigde zo de vele hypothesen die al jaren de ronde deden. De wetenschappelijke wereld baseerde zich dan ook voor verder onderzoek en de ontwikkeling van medicatie op die studie.

Science zegt nu meer dan twintig “verdachte” papers van Lesné te hebben gevonden en er zou met meer dan 70 beelden in de studie geknoeid zijn waardoor de oorzaak van de ziekte dus niet correct zou zijn. Uit een studie van Harvard uit 2008 blijkt zelfs dat Aβ*56 niet eens terug te vinden valt in het menselijk weefsel.

LEES OOK. Waarom gezond leven niet alleen goed is voor je hart, maar ook voor je brein (+)

“Schandalig”

Het was klokkenluider dr. Mathew Schrag, neurowetenschapper aan de Vanderbilt Universiteit, die vorig jaar als eerste zijn bezorgdheid uitte over een mogelijke manipulatie van de beelden. “Schandalig”, klinkt het nu in de wetenschappelijke wereld, aangezien de studie decennialang een basis vormde voor veel onderzoekers en de behandeling van de ziekte.

Indien het bedrog even omvangrijk is als het op het eerste gezicht lijkt, dan zijn de implicaties veel groter dan alleen het misleiden van tientallen miljarden aan financiering en miljoenen uren onderzoek gedurende de afgelopen twee decennia. Want sinds 2006 worden veel patiënten behandeld volgens de studie, wat wil zeggen dat patiënten die aan de ziekte overleden mogelijk ten onrechte gediagnosticeerd zijn als patiënten met een andere ziekte. Diegenen bij wie dementie door andere oorzaken werd veroorzaakt, kregen misschien onterecht te horen dat ze Alzheimer hadden.

Studie intrekken

Karen Ashe, neurowetenschapper en professor aan de Universiteit van Minnesota die tevens co-auteur is van de studie, wil de studie liefst in zijn geheel laten intrekken. “Na tientallen jaren te hebben geprobeerd om de ziekte te begrijpen, zodat patiënten behandeld kunnen worden, is dit verwoestend nieuws dat een collega mij en de wetenschappelijke gemeenschap heeft misleid door beeldmateriaal te bewerken”, vertelt ze aan NBC.

De universiteit zelf liet weten zich ervan bewust te zijn dat er heel wat vragen zijn. “De universiteit zal doen wat nodig is om een antwoord te vinden op de vele vragen”, klinkt het in een verklaring. Ook het magazine Nature reageerde op de bezorgdheid die er momenteel heerst rond de studie: “Er zal zo spoedig mogelijk een redactionele reactie volgen.”