Het Godshuis in Sint-Laureins wordt een asielzoekerscentrum, en dat beangstigt de dorpelingen

“Jaja, Debby Pfaff. Die is er getrouwd, in het Godshuis. Tien jaar geleden intussen, maar het lijkt alsof we in een andere wereld leven. Eerst corona, dan de oorlog in Oekraïne, en nu dit.”

In eetcafé De Roeland denkt uitbater Luc Verhofstede (63) de mening van nagenoeg alle 2.000 dorpelingen in Sint-Laureins te vertolken. “Ik heb niks tegen asielzoekers, echt niet, maar 240 is te veel. Dat is tien procent van iedereen. Er is hier vier keer op een dag een bus naar Eeklo. Wat gaan die mannen hier de godganse dag doen? Op de voor onze bejaarden uit het rusthuis bestemde bankjes zitten?”

Boze burgemeester

Een bordje voor de ingang van het Godshuis evoceert zijn geschiedenis: “Pastoor en kanunnik Jozef Andries (1796-1886) werd in zijn jeugd geconfronteerd met de onmenselijke manier waarop de zieken in de streek werden vervoerd naar het Brugse Sint-Janshospitaal. Velen stierven onderweg. Samen met pastoor Van Den Berghe van Sint-Laureins en de financiële hulp van juffrouw Antonia Van Damme (1787-1879) realiseerde hij tussen 1843 en 1849 de bouw van dit imposante godshuis. Het doel van de vrome weldoeners was een thuis te bezorgen aan wezen, ouderen, zieken en gehandicapten.”

Rond de eeuwwisseling onderging het toen al tien jaar leegstaande Godshuis een totale make-over. “Er was elke zaterdagavond iets”, weet een buurvrouw. “Huwelijken, bedrijfsfeesten. Dure wagens met vips die kwamen voorgereden. In het hotel was er een wellness.”

Eind 2016 ging de nv Godshuis failliet, sinds 2019 staat het gebouw opnieuw leeg. In het dorp wordt melding gemaakt van krakers en graffiti –  voorbode van een al aangekondigde brandstichting – maar daar is binnenin niks van te merken. Twee Poolse elektriciens zijn stopcontacten aan het vervangen.

Begin dit jaar raakte bekend dat Fedasil een overeenkomst heeft afgesloten met huidig eigenaar nv Vago voor de opvang van 240 asielzoekers. Burgemeester Franki Van de Moere (Open Vld) liet weten dat daar niks van in huis kon komen, en dat hij niet van plan was deel te nemen aan wat voor vorm van overleg ook, hetzij met het Rode Kruis of met Fedasil. “Wij zijn ook tegen”, zegt cd&v-oppositieleider Patrick De Greve. “De verhoudingen zitten fout. Maar hoe ga je dat overbrengen? Toch niet door elk gesprek te weigeren?”

Fake news

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) laat weten dat er geen weg terug is. Niet in Berlaar, waar Vlaams Belang ging manifesteren tegen een centrum voor 400 asielzoekers, en ook niet in Sint-Laureins.

Nicole de Moor: “Aan de ene kant hangen ons land dwangsommen boven het hoofd omdat er een algemene nood is aan opvangplaatsen. Aan de andere kant uiten gemeenten hun bezorgdheden, en dat begrijp ik. Enkel door samen te werken gaan we er komen, anders betalen we collectief dwangsommen en dat kan niet de bedoeling zijn. Ik ga er ook van uit dat niemand wil dat mensen op straat moeten slapen.”

Dat Sint-Laureins klein is en het Godshuis groot, is volgens Joachim Deman van het Rode Kruis een vaker gehoord argument waar een ander tegenover staat: “In steden krijg je te horen: ‘Wij doen al zoveel voor de opvang van die mensen.’ Het is voor een groot stuk schrik van het onbekende. Wij staan open voor dialoog, maar als de burgemeester elk gesprek weigert is dat natuurlijk een beetje lastig.”

Fedasil liet vorig jaar een enquête uitvoeren bij 62 burgemeesters van gemeenten met asielcentra. “Daaruit bleek dat 95 procent van de lokale besturen geen noemenswaardige problemen zegt te ondervinden”, meldt het kabinet-De Moor. “Wel geven vier op de tien burgemeesters aan dat ze veel fake news moeten wegwerken.”

In eetcafé De Roeland toont Luc Verhofstede zijn buitenterras, met fietsenparking. “In 2018 is er een mountainbikeparcours gekomen. Wielertoeristen parkeren voor het Godshuis en schroeven daar hun fiets los. Gaan die daar straks nog parkeren? Ik denk het niet. Mijn vrouw en ik zitten op een jaar of zo van ons pensioen en waren al van plan om te stoppen. Ga ik een overnemer vinden? Wat denkt ge zelf?”