Gelukkiger worden op het werk? Dat kan, dankzij ‘anti-goals’. Cognitief gedragscoach Geena Lisa legt uit hoe het werkt
Een to-dolijst of bucketlist? Een duidelijk doel voor ogen en gaan met die banaan? Nogal wat mensen doen precies het omgekeerde. Ze stellen ‘anti-goals’ op: focus op wat je niét wil, en je zal krijgen wat je wél wil. “Soms is het tout court beter om een doel helemaal los te laten”, zegt ook Geena Lisa, die cognitief gedragscoach is.
Anke MichielsLaatste update:27-07-22, 11:08
Een doel najagen doen we allemaal weleens. De ene wil per se een marathon lopen, de andere wil wat kilo’s kwijt. Jongeren willen dat diploma halen, anderen willen een eerste kind vóór hun 35ste. Feit is: al te vaak hebben we één en ander niet zelf in de hand of gooit iets of iemand roet in het eten. Andere keren missen we discipline, raken we halverwege de moed kwijt of moeten we het doel bijstellen. Soms is onze lijst van doelen onhaalbaar. Of eindeloos lang, waardoor we onszelf continu voorbij hollen — wat dan wel weer een goede zaak is voor wie die marathon plande.
De term ‘anti-goals’ komt in oorsprong uit het brein van zakenlui. Charlie Munger, de zakenpartner van de Amerikaanse belegger Warren Buffett — op zijn 91ste één van de rijkste mannen ter wereld — vat het principe mooi samen: “Vertel me waar ik doodga, zodat ik daar nooit heen kan gaan.”
In Canada stelde een ander zakenduo zich dan weer voor hoe hun allerslechtste werkdag er zou uitzien. Op hun lijstje van ‘anti-goals’ stonden te veel meetings, een overvolle agenda, lange dagen op kantoor en vermoeidheid. Automatisch kwamen ze zo bij oplossingen die het werkleven aangenamer maakten: sommige vergaderingen werden vervangen door een telefoontje, er werd vaker van thuis of op een bankje in het park gewerkt en er kwam in geen geval nog een vroege ochtendmeeting in de agenda terecht.
Deze inhoud bevat cookies van social media of andere externe platformen. Omdat je deze cookies uitgeschakeld hebt blijft deze inhoud verborgen. Aanvaard cookies van sociale media om de inhoud alsnog weer te geven.
Dvd in je hoofd
Cognitief gedragstherapeut Gina Peeters (bij het publiek bekend als Geena Lisa) hanteert de methode van ‘anti-goals’ niet zelf. “Omdat ik negatieve taal probeer te vermijden”, zegt ze. Maar als geen ander kent ze de valkuilen van doelen opstellen in het algemeen. “Een doel stellen is één zaak, het doel ook bereiken is iets anders. Dat heeft te maken met je eigen energie, de haalbaarheid van je doel, je geduld, je discipline.”
“Ik werk volgens het principe van ‘DVD’: denken, voelen, doen. Jouw denken heeft impact op je gevoel en jouw gevoel bepaalt jouw gedrag. De vraag is dus: welke dvd speelt zich af in jouw hoofd? Als je iets aan je leven wil veranderen of een doel wil bereiken, maar je zegt elke dag: ‘Morgen begin ik eraan’, om het vervolgens toch weer niet te doen? Tja, dan moet je een andere dvd opzetten. Sowieso is uitstelgedrag eigen aan de mens. Ik probeer mensen aan te leren dat elke kleine stap die je zet er één is op weg naar je doel.”
De omgekeerde benadering — anti-goals opstellen dus — kan wél werken, in sommige gevallen. Geena Lisa: “Het kan nooit kwaad om eens een andere benadering te proberen. Als iemand tegen me zegt: ‘Ik zou gelukkig willen zijn’, raad ik aan om daar een ‘anti-goal’ van te maken: laat het doel los. Laat het vliegen. Richt je niet op dát doel, maar wees vooral eerlijk met jezelf. Wat is jouw realiteit op dat moment? Wat zijn je opties? En hoe groot is je wil om iets te veranderen? Hetzelfde geldt voor mensen die niet meer tevreden zijn op het werk. Durf te benoemen wat je niét fijn vindt. Lijst het op. Stap met die negatieve punten naar je chef. En zo zal er automatisch verandering komen.”
Of we ‘anti-goals’ als norm moeten nemen, is maar de vraag. “Ach, er is zeker niks mis mee. Zelfs als het slechts een modewoord is, is dat een goede zaak. Omdat er dan weer eens gepraat wordt over ons welbevinden en de weg ernaartoe.”
Het is beter om een doel als ‘ik wil een knap, succesvol en trouw lief en dit alles liefst voor mijn 28ste’ volledig los te laten.
In de liefde
Trouwens: in ons liefdesleven is het opstellen van zeer specifieke doelen ook geen aanrader. Het is beter om een doel als ‘ik wil een knap, succesvol en trouw lief en dit alles liefst voor mijn 28ste’ volledig los te laten. Want vaak kom je de liefde tegen — noem het een ongeschreven wet in het amoureuze wetboek — op het moment dat je er net niet (meer) naar op zoek bent. When you least expect it, zoals ze zeggen.
Als het op relaties aankomt, stellen we overigens wél — mogelijk onbewust — veel vaker ‘anti-goals’ op. Wie heeft er geen klein lijstje of uit de kluiten gewassen eisenpakket in het hoofd over wat een partner of relatie vooral niét moet zijn? Van witte kousen tot een te groot ego en alle andere mogelijk afknappers, die een vonk in de weg zitten of iemand tot no relationship material veroordelen. Precies die kieskeurigheid af ten toe ook toepassen in het dagelijkse (werk)leven is het proberen waard.
