Rust keert weer nadat honderden boze Irakezen het parlement in Bagdad hebben bestormd
Na een bezetting van twee uur hebben honderden Iraakse manifestanten het parlementsgebouw van Bagdad opnieuw verlaten. Het ging om aanhangers van de sjiitische imam Muqtada Al-Sadr. Ze hadden het parlement bestormd en ingenomen omdat ze woedend zijn over de aanhoudende politieke crisis en omdat ze de vorming van een pro-Iraanse regering willen verhinderen.
Woensdagavond zijn duizenden aanhangers van Al-Sadr de Groene Zone in Bagdad binnengetrokken. Dat is het afgeschermde gebied waar zich overheidsgebouwen, het parlement en buitenlandse ambassades bevinden.
De ordediensten probeerden hen met de wapenstok, traangas en het waterkanon tegen te houden, maar gaven de strijd uiteindelijk op. Enkele honderden mensen waren het parlementsgebouw binnengedrongen en op beelden was te zien dat politiemannen en militairen aan de kant staan. Nog veel meer mensen stonden buiten aan het parlement.
BEKIJK - Betogers slopen de muur rond de Groene Zone en dringen het parlement binnen:
De boodschap is duidelijk geweest, keer nu veilig terug naar huis
De manifestanten riepen slogans tegen de ontslagnemende regering, maar vooral tegen de nieuwe kandidaat-premier Mohammed Al-Sudani die door een aantal regeringspartijen zou worden aangesteld. Al-Sudani krijgt de steun van pro-Iraanse partijen en sjiitische milities, maar dat is niet naar de zin van de betogers. Zij schelden op de politici in het algemeen en op Iran, dat ze inmenging in de Iraakse politiek verwijten.
Waarnemend premier Mustafa al-Kadhemi riep de demonstranten op om zich onmiddellijk terug te trekken en waarschuwde dat hij de veiligheidsdiensten zou inzetten om de staatsinstellingen en buitenlandse missies te beschermen, en om de veiligheid en orde te waarborgen.
In een tweet riep Al-Sadr zijn aanhangers op om het parlement vreedzaam te verlaten. De sfeer was alleszins vrij gemoedelijk: er werden slogans geroepen, maar er werd ook gedanst en gezongen. Na twee uur begonnen de manifestanten onder het toeziend oog van de veiligheidsdiensten het gebouw te verlaten. In juni waren al eens honderdduizenden aanhangers van Al-Sadr op straat gekomen en nu toont hij dus opnieuw zijn invloed.
Waarom die woede?
Irak zit al bijna tien maanden na de verkiezingen nog altijd zonder een regering. Al die tijd slaagden de partijen er niet in om het eens te worden over een nieuwe regering. Nu zou dat wel het geval zijn en een coalitie van door Iran gesteunde groepen wil nu Mohammed Al-Sudani als premier.
Dat stuit echter op verzet van de aanhangers van de sjiitische imam en politicus Muqtada Al-Sadr, die erg populair is geworden. De groep rond Al-Sadr is na de verkiezingen de grootste fractie in het parlement geworden met 74 zetels. Hij botste echter al die tijd op tegenkanting van de andere fracties. Hij liet eerder deze maand weten het politieke toneel te verlaten en had zijn parlementsleden opgeroepen om massaal ontslag te nemen.
Al-Sadr heeft campagne gevoerd op een erg sociaal programma en zet zich af tegen "het establishment", maar krijgt geen steun van andere partijen. Hij kant zich ook tegen de grote invloed van Iran op de sjiieten in Irak, ook al is hij zelf een sjiitische geestelijke.
Dat alles speelt zich af tegen een achtergrond waarbij grote delen van de bevolking woest zijn op de politieke elite die corruptie, wanbeleid, vriendjespolitiek en samenwerking met het buitenland (Iran) wordt verweten. De infrastructuur in Irak is ook grotendeels kapot met ondrinkbaar kraanwater, stroomonderbrekingen, stijgende kosten voor levensonderhoud en dergelijke meer. En dat terwijl het land recordinkomsten boekt uit de uitvoer van dure olie.
Wie is Muqtada Al-Sadr?
Muqtada Al-Sadr is 47 en komt uit een familie van sjiitische geestelijken. Zijn vader Muhammad Sadiq Al-Sadr was een belangrijk ayatollah die vermoord werd door agenten van voormalig dictator Saddam Hoessein.
Na de Amerikaanse invasie in 2003 en de val van Saddam bouwde Al-Sadr een eigen politieke beweging en militie (het "Mahdi-leger") uit en won hij aanhang door zijn kritiek op de Amerikaanse bezetting, maar ook op de aanhangers van Saddam. In 2004 en ook daarna raakte zijn militie een paar keer slaags met de Amerikanen. Die dwarsboomden de ambitie van Al-Sadr om een op de sharia gebaseerde staat uit te bouwen in Irak.
Al-Sadr was een rivaal van de VS en de opeenvolgende Iraakse regeringen, maar ook van andere sjiitische hoge geestelijken zoals de gematigde en nadien vermoorde ayatollah Abdul-Majid Al-Khoei en de meest gerespecteerde grootayatollah Ali Hoessein Sistani. De voorbije jaren keerde Al-Sadr zich af van de Iraanse invloed op de sjiieten in Irak en werd hij populair door zijn steun voor het spontane volksprotest tegen de politieke janboel in Bagdad.