Mysteries ontrafeld - slapen op doodskist en frieten bakken onder de grond: wie woonde ooit op een kerkhof in Gent?

Al jaren doet er een vreemd verhaal de ronde in Gent over een kerkhof dat er ooit bewoond zou zijn. VRT Radio2 besluit de "urban legend" uit te zoeken. Is er iets van aan of niet? Een oproep op de radio levert meteen tips én bizarre getuigenissen op van mensen die in de jaren '70 in Ledeberg woonden. 

De getuigen vertellen dat er vreemde dingen gebeurden in de buurt van het kerkhof. "Er verdween melk en brood dat geleverd werd, ook de was werd van de wasdraad gestolen", vertelt luisteraar Anne-Marie Van Hoorde. "Ik zag als kind vaak vanuit mijn slaapkamerraam licht branden op het kerkhof, niemand geloofde me in het begin", vertelt Carine De Vroe. "Het rook er soms ook zo erg naar frieten, terwijl er geen enkele frituur in de buurt was." 

Volgens de getuigen haalde de politie op een bepaalde dag een man van het kerkhof die eerder in de gevangenis had gezeten, hij zou er gewoond hebben. 

Meteen wordt de naam "Sylvain Dhoest" getipt als mogelijke kerkhofbewoner. "Hij was echt de schrik van de regio, want hij ging heel driest te werk. In 1958 vermoordde hij aan de snelweg drie mensen. Hij werd in 1961 opgepakt en vastgezet, maar hij bleek een echte ontsnappingskoning", verklaart Stefaan De Groote van de heemkundige kring "Het Land van Nevele". Dhoest vluchtte verschillende keren. "Een keer kreeg hij zelfs de hulp van zijn moeder die een vijl had binnengesmokkeld in de gevangenis, zoals in een stripverhaal." Er was veel angst, maar toch ook wel wat bewondering voor de man. 

De Groote acht het mogelijk dat Dhoest de kerkhofbewoner is. "Ze noemden hem de tarzan van de bossen, hij dook overal onder. Het is niet onwaarschijnlijk dat hij zich ook op een kerkhof zou verschuilen." 

Een bezoek aan het kerkhof in Ledeberg brengt opheldering. VRT Radio2 kan er met Frank Dick spreken. De man werkt al decennia op de kerkhoven in Gent. Hij maakt en repareert er grafzerken. Hij herinnert zich de kerkhofbewoner nog als gisteren. De man had zich verstopt in een grafkelder die hij helemaal had omgebouwd tot een soort ondergronds appartement. 

Dick wijst de grafkelder aan waar de kerkhofbewoner is uitgehaald door de politie. "Het is eigenlijk hallucinant hoe die man hier een heel appartement heeft gebouwd onder de grond. Hij heeft eerst een soort wiel onder de arduinen dekplaat gestoken, zodat hij die makkelijk kon verdraaien. Daarna heeft hij een gat in het beton gemaakt om in de grafkelder te komen. Hij sliep in één kelder, via tunnels maakte hij ook verbindingen met de grafkelders ernaast die hij inrichtte als keuken en als bibliotheek", verklaart Dick. 

De bewoner had zelfs elektriciteit onder de grond. "Hij zat niet in het donker, hij tapte elektriciteit af van de fabriek hiernaast. Zo had hij verlichting en verwarming. Hij bakte er zelfs frieten." Volgens Dick heeft de man er maandenlang ondergedoken geleefd. 

De politie en het gerecht willen voorlopig geen commentaar geven. Maar Frank Dick brengt VRT Radio2 op een ander spoor. Op de naam van de betroffen grafkelder staat immers de familienaam Lammens-Dhont.

 Een oproep op de radio brengt ons bij dochter Jacqueline Lammens. Zij herinnert zich levendig hoe zij te horen kreeg dat de kelder bewoond was. 

Lammens kreeg tijdens de begrafenisdienst van haar moeder te horen dat de familiegrafkelder bewoond was. "Dat was een schok, maar intussen hebben we het een plaats gegeven." Ze vertelt dat haar moeder altijd verward terugkwam van een bezoek aan het graf van haar vader. "Ze hoorde er geluiden", zegt Lammens. "Ik ben een keer mee geweest en merkte niets, pas na haar dood is gebleken dat ze altijd gelijk had." 

Lammens sluit ook de piste van Sylvain Dhoest definitief uit. "De man die er woonde was Jules Roets. Hij deelde zijn voornaam met mijn vader, Jules Lammens. Mijn vader was een bekende voetbalspeler van AA Gent geweest. Misschien heeft Roets daarom voor onze kelder gekozen, ik weet het niet." De VRT Radio2-luisteraars reageren meteen als ze de naam Jules Roets horen. 

Dirk Morel uit Afsnee, bij Gent, bewaart al jaren krantenartikels over Roets en zijn strapatsen. De krantenkoppen van toen noemen Roets de "Reus van Afsnee". "Hij is afkomstig uit de gemeente en begon als jongeling al met onderduiken op vlucht voor de politie", vertelt Morel. "Roets werd gezocht voor kleine inbraken en landloperij. Hij verschuilde zich in Afsnee onder meer in een schuur en in een stromijt. Telkens bouwde hij het om tot een woning."  

Morel heeft een persoonlijke geschiedenis met Jules Roets. "Mijn grootvader heeft Roets nog naar de lagere school gebracht. Ook toen verstopte hij zich onderweg al in een smalle schouw. Ik zag hem als kind ook af en toe lopen. Het was een indrukwekkende verschijning. De mensen kenden hem. De bakker liet bijvoorbeeld brood achter als hij wist dat Roets in de buurt was."

Morel toont ons aan de snelwegbrug in Afsnee ook een gat dat leidt naar een holte waar Roets ooit woonde. "De politie is hem toen op het spoor gekomen omdat er een onverklaarbare frietgeur hing", lacht Morel.  

Roets zwierf in zijn jeugd al rond in Afsnee en blijkt later naar Melle te trekken, om daar opnieuw op allerlei manieren onder te duiken. Pas later is hij naar Ledeberg getrokken. Dat blijkt uit documenten van een voormalig politiecommissaris Oscar De Backer uit de gemeente. De Backer maakte er zo'n beetje zijn levenswerk van om Roets te vatten. Hij schreef er zelfs een soort onuitgegeven portret over. Buurman David Slosse kreeg de documenten na de dood van De Backer en deelt ze met VRT Radio2. 

"We komen heel wat over Roets te weten, er is ook enorm veel fotomateriaal. De Backer heeft een hele levensgeschiedenis neergeschreven", verklaart David. Jules Antoine Roets is geboren in Gent op 17 april 1932, zijn ouders gaan al uit elkaar wanneer hij amper 2 was. Roets werd door zijn grootouders opgevoed, in Afsnee. Hij volgt een technische opleiding metaalbewerking. In 1953 wordt hij al voor een eerste keer opgesloten in de gevangenis voor een hele reeks kleine diefstallen. Als hij vrijkomt, vervult hij zijn legerdienst. Hij wordt er vliegtuigtechnieker", vertelt Slosse. 

"Na de legerdienst gaat Roets even wonen en werken in Antwerpen, waar ook zijn vader verblijft. In 1958 vliegt hij opnieuw de cel in voor diefstal. Vijf jaar later komt hij vrij en trekt hij in bij zijn moeder in Gent. Twee jaar later zit hij al opnieuw vast. Dat patroon herhaalt zich. Even verblijft hij ook in een instelling op de Hundelgemsesteenweg in Gentbrugge, in 1970, vlakbij het kerkhof van Ledeberg", legt Slosse uit terwijl hij door de documenten en de foto's bladert.  

In 1973 ontsnapt Roets uit een instelling met valse sleutels.  Hij vlucht, verstopt zich in een bos, lift naar Antwerpen en neemt dan uiteindelijk een taxi naar Gent. Hij trekt te voet naar Afsnee en daar begint hij aan een leven in het verborgene met onder meer de schuilplaatsen waar ook Dirk Morel het eerder over had: een schuur en een snelwegbrug. De Backer schrijft ook dat Roets een tijd onder het dak van een zomerhuisje woonde, zonder dat de bewoners het beseften. "Hij sliep overdag en leefde 's nachts." 

Toen in 1974 het zomerhuis ontmanteld werd, vond de politie meer dan 400 gestolen zaken. Roets had de zolder zelf versterkt om al het materiaal te kunnen bewaren zonder dat zijn schuiplaats zou instorten. De politie vond er: kookgerei, butaangasflessen, een gasvuur, tientallen bakken melk, andere dranken, aardappelen, inbrekersgerief, een matras en kleren.  Hij werd gevat en gaf 50 diefstallen toe. Hij ging opnieuw naar de gevangenis. 

Roets komt vrij en keert terug naar zijn verborgen leven. Deze keer in Melle en omstreken, in 1976, waar commissaris De Backer meldingen krijgt van kleine diefstallen. Hij maakt jacht op de landloper, neemt voetafdrukken maar slaagt er niet in om hem ook echt te vatten. Op een dag vindt hij een hoop aarde vlakbij een spoorweg, het lijkt onduidelijk hoe die daar kon terechtkomen. "Later wordt duidelijk dat Roets er een sleuf van honderd meter heeft gegraven om elektriciteit af te tappen uit een duiventil verderop, om stroom te hebben in zijn schuilplaats", zegt Slosse.  Roets blijkt een duiker naast de spoorweg omgebouwd te hebben tot een woonst. 

Opnieuw haalt de politie een massa spullen uit de schuilplaats. Roets zelf wordt niet gevat en verschuift zijn werkveld naar Merelbeke. De politie daar neemt contact op met De Backer. 

In de winter van 1976-1977 vindt De Backer voetsporen van Roets op het kerkhof in Ledeberg en licht zijn Gentse collega in. Het gebied valt buiten zijn politiezone. Hij mag er niet tussenkomen. In april ligt de politie in een hinderlaag op het kerkhof van Ledeberg. Ze vatten Roets maar die weigert te vertellen waar hij slaapt. Onder de dekstenen van enkele graven vinden de politieagenten wel gestolen materiaal: kleren, aardappelen, een frietketel... De geheime schuilplaats van Roets ontdekt niemand. 

Roets komt vrij en laat maandenlang niets van zich horen. Op 8 augustus 1979 wordt hij dan toch gevat nadat een begrafenisondernemer de politie meldt dat er iets heel erg vreemds aan de hand is met de grafkelder van familie Lammens-Dhont. De Backer schrijft in zijn portret dat de politie er onder meer een gasfornuis, een frietketel, een radio, een naaimachine, een elektrisch koffiezetapparaat, een scheermachine en een Frans woordenboek terugvindt. Roets wordt opgepakt en naar een instelling gebracht. Daarna loopt elk spoor dood. 

Op de documenten van De Backer plakt een post-it met een enigmatische boodschap met daarop ook een adres in de Gloriantlaan in Antwerpen, op linkeroever. Er staat ook een jaartal bij: 2013. Dat wijst er mogelijk op dat Roets naar Antwerpen is verhuisd. Hij kende de stad een beetje en zijn vader heeft er ook gewoond. Het adres verwijst naar een sociale woning. De woonmaatschappij kan niet verder helpen. Ook het OCMW weet niets meer. Dus gaat VRT Radio2 met de buren praten. "We wonen hier nog niet zo lang, ik ken geen meneer Roets, ik heb geen tijd", reageren ze.  Geen succes. 

Of Roets nog leeft, is onzeker. De man zou 90 jaar zijn. Het Antwerpse bevolkingsregister kan geen privégegevens doorspelen. In Afsnee gaat de ronde dat Roets weldegelijk in Antwerpen is beland en daar ook vader is geworden. Er kunnen dus nog nabestaanden zijn. 

Een anonieme mail aan de VRT-klantendienst bevestigt het vermoeden. "Er zijn nog familieleden van de betrokkene in leven, omwille van hun privacy wil en kan ik niet meer vertellen", staat er.  Of de anonieme briefschrijver gelijk heeft, valt niet te achterhalen. Het mysterie van Roets blijft dus bestaan...