Elektrische fietsen, steps, speedpedelecs. Bakfietsen, om kinderen of zelfs vracht te vervoeren. Scootmobiels, monowheels. De bezetting van Vlaamse fietspaden is de voorbije jaren heel wat diverser geworden. Én drukker: intussen neemt 1 op de 6 mensen de fiets om naar het werk te gaan, in 2013 was dat nog maar 1 op de 8.

En dus vond de Vlaamse overheid de tijd gekomen om de richtlijnen voor fietsvoorzieningen grondig te actualiseren. De vorige versie dateerde alweer van 2005. Het resultaat: een reeks fiches van in totaal 163 bladzijden met technische voorschriften, gaande van afwatering tot type ondergrond – “minstens het comfort van automobilisten evenaren, bij voorkeur asfalt”.

Belangrijkste aanpassing: een fietspad voldoet voortaan pas aan de norm als het twee meter breed is. Eenrichtingsverkeer. Tot nu toe was dat nog anderhalve meter, maar door de grotere snelheidsverschillen en de bakfietsen was dat niet meer genoeg. Er zijn ook richtlijnen voor meer wachtruimte aan verkeerslichten, en voor ruimere bochten.

Twee meter in elke rijrichting en daarbij nog de bufferzone tussen rijweg en fietspad? Dat is op smallere wegen natuurlijk niet evident. Er is daarom een uitzondering voor rustige plattelandswegen. Zolang er minder dan 3.500 auto’s per dag voorbijrijden en er minder dan 10 procent bus- en vrachtverkeer is, kunnen de gemotoriseerde voertuigen in een zone 50 nog wel de weg delen met fietsers.

“Geen hinderpaal”

En zelfs als aan die regel niet voldaan is, is er geen garantie dat fietsers zo veel plaats zullen krijgen. Want de nieuwe standaarden zijn niet-bindend: als er simpelweg geen plaats is, kan een heraanleg afwijken van de richtlijnen. “Want die richtlijnen mogen vooral niet gebruikt worden als een alibi om iets niet te doen of als basis om geen goedkeuring te verlenen bij lopende processen”, zegt Vlaams minister van Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld). “Gemotiveerde interpretatie of afwijking moet kunnen.”

Maar ze hoopt wel degelijk dat stadsbesturen, studiebureaus en aannemers de richtlijnen ernstig zullen nemen. “Het is de bedoeling om bij nieuwe ontwerpen de aanbevelingen ter harte te nemen om toekomstbestendige fietspaden te gaan aanleggen”, zegt Peeters. “Maar het mag niet gezien worden als een hinderpaal of een weigeringsgrond.”