Vijfde droge zomer op zes jaar tijd: “Neerslagtekort inhalen zal jaren duren”

Vooral het zuiden van West-Vlaanderen heeft te kampen met extreme droogte. Daar is een tekort van zo’n 330 millimeter neerslag, tegenover een tekort van ‘maar’ 200 millimeter neerslag in de Antwerpse Kempen. Gemiddeld is er in Vlaanderen een tekort van zo’n 250 millimeter, dat is dezelfde hoeveelheid regen die normaal gesproken op drie maanden tijd valt. “Dat is niet alleen een tekort aan neerslag, maar eigenlijk ook het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping”, legt weerman David Dehenauw uit. “Die verdamping speelt een grote rol en zorgt ervoor dat het zo droog is.” 

“Een dergelijk tekort deed zich vroeger, in het oude klimaat, maar eens om de dertig à veertig jaar voor”, legt Patrick Willems, hydroloog aan de KU Leuven, uit. “We zien dat het de laatste jaren wel vaker gebeurt. Ook de zomers van 2018, 2019 en 2020 waren heel droog, en ook 2017 was eigenlijk al droog. Dat betekent dat we de laatste zes jaar vijf droge jaren kenden, dat is een signaal van de klimaatverandering", klinkt het.  

Er zijn dan ook structurele oplossingen nodig, vindt Willems. “We moeten bijvoorbeeld veel meer regenwater stockeren, in bekkens, natte natuurgebieden, of door water te gaan hergebruiken.” 

De zomer van 2021 was dan weer extreem nat, al heeft zelfs die er niet voor kunnen zorgen dat het opgebouwde neerslagtekort van zo’n vijf maanden is weggewerkt. “Hoe onvoorstelbaar dat ook is, het duidt nogmaals het feit dat de droogte die we kennen zeer erg is”, vindt Dehenauw. 

Het valt volgens de weerman op dat we de laatste jaren steeds meer extremen zien in het weer. “Dat heeft te maken met de verandering van de straalstroom, die luier wordt. Daardoor krijgen we vaker gedurende langere perioden hetzelfde weer. De ene zomer kan dat natter zijn, met weken aan een stuk slecht weer, of dat kan zoals dit jaar weken aan een stuk goed weer zijn.” 

Ook de komende weken verwacht de weerman niet meteen neerslag van betekenis. “Morgen en overmorgen kunnen er hier en daar een aantal buien vallen, na de hitteperiode van woensdag en donderdag zal het hier en daar eens onweren, maar dat zal op zich onvoldoende zijn. Tot 10 of 15 augustus zal er op de meeste plaatsen geen neerslag van betekenis vallen", voorspelt Dehenauw. 

Het tekort van vijf maanden neerslag inhalen vergt jaren, klinkt het. “Als je even een kleine som maakt: stel dat er elke maand 20 millimeter bij valt - iets wat eigenlijk niet vaak gebeurt - dan nog zouden we voor twee à drie jaar vertrokken zijn. Dat ziet er niet goed uit.”