In Russisch verhaal over dodelijk bombardement op gevangenkamp zitten veel gaten

Russische media toonden vrijdag beelden van een uitgebrande barak in het Russische detentiekamp Olenivka, met verkoolde lijken ­erin. Het golfplaten dak vertoont scheuren. Volgens de woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie, luitenant-generaal Igor Konasjenkov, ging het om een "moed­willige aanval van het ­regime in Kiev, met gebruik van ­Himars-raketten die door de VS zijn geleverd". "Alle politieke, criminele en morele ­verantwoordelijk­heid" ligt bij de ­Oekraïense regering en haar Amerikaanse bond­genoot, aldus Konasjenkov.

In de Russische versie heeft het Oekraïense leger bewust met zijn zware Amerikaanse precisieraketten op de barak geschoten. Volgens sommige commentatoren gebeurde dat als waarschuwing aan ­Oekraïense soldaten om zich niet over te geven, volgens anderen omdat de krijgsgevangenen "bezwarende informatie" over Oekraïne gingen lossen aan Rusland.

Iedereen is het erover eens dat vrijwel alle vijftig doden behoorden tot het radicaal-rechtse ­Oekraïense Azov-bataljon, dat van eind februari tot midden mei drie maanden lang standhield in de ­belegerde stad Marioepol. Vooral hun hardnekkige laatste weerstand in de Azovstal-staalfabriek maakte hen in Oekraïne tot nationale helden. Zo’n 2.500 soldaten en burgers gaven zich uiteindelijk over, onder begeleiding van het ­Internationale Rode Kruis, dat ­beloofde over hun lot te waken.

Dat de gevangenen in Olenivka zaten, wisten hun familieleden en dus ook de Oekraïense regering. De locatie van het detentiekamp, op slechts 15 kilometer van de frontlijn, lijkt al meteen tegen de Geneefse Conventies in te gaan, die bepaalt dat krijgsgevangenen "ver genoeg van de krijgszone" moeten worden ondergebracht "om buiten gevaar te zijn".

Geen "Himars-schade"

Volgens Rusland heeft Oekraïne Amerikaanse Himars-raketten ­gebruikt, wat het Russische verhaal meteen een knauw geeft. Het Russische leger is erg gefrustreerd over die tuigen, waarmee Oekraïne sinds midden juni Russische ­munitiedepots, commandocentra en bruggen tot 80 kilometer achter de frontlijn raakt. Dat Oekraïne die Amerikaanse precisieraketten zou gebruiken op een afstand van slechts 15 kilometer, om eigen ­nationale helden te doden, klinkt vreemd.

Dat Oekraïne Amerikaanse precisieraketten zou gebruiken op een afstand van slechts 15 kilometer, om eigen nationale helden te doden, klinkt vreemd.

De schade in de geraakte barak is evenmin typische ‘Himars-schade’. In de voorbije week door­boorden de hoogexplosieve ­Himars-raketten bijvoorbeeld de strategische Antonivski-brug bij de stad Cherson. Videobeelden tonen ­grote gaten waar het harde asfalt van de brug werd doorboord. In de ­barak in Olenivka, met zijn dunne golfplaten dak, zou er minstens een impactkrater op de grond ­moeten zijn. Die is er niet op de Russische beelden. Zelfs gammele metalen stapelbedden bleven na de ­"explosie" gewoon overeind. ­Bovendien is er vooral veel brandschade.

Toch toonde het Russische persagentschap Ria/Novosti vrijdag een foto van een bankje waarop fragmenten van de Himars-raket van Olenivka te zien zou zijn. Later op de dag schreef Ria/Novosti zelf dat het ging om een archiefbeeld van een eerdere raketaanval in de ­provincie Zaporizja – nog later op de avond werd dat opnieuw "gecorrigeerd".

Heeft de Oekraïense artillerie dan, misschien per ongeluk, met een ander kanon een andere ­granaat op de barak afgeschoten? Volgens Kiev werd die nacht niet geschoten in de richting van ­Olenivka. De kans is alvast klein dat het detentiecentrum "per ongeluk" zou zijn geraakt. De gevangenis is goed bekend in Oekraïne en staat eenzaam in weidse velden, zonder andere doelwitten in een ­kilometersbrede omtrek.

Het Internationale Rode Kruis (ICRC), dat betrokken was bij de overgave van de Oekraïense soldaten in mei, vroeg vrijdag meteen toegang tot het getroffen kamp. De "uitnodiging" van Moskou kwam pas zondagochtend. Dat er internationaal niet veel geloof wordt ­gehecht aan het Russische verhaal, komt dan niet helemaal als een ­verrassing.