Telewerk blijft heikel punt voor grensarbeiders, maar specialist stelt oplossing voor

Waarover ging het ook alweer? Bij het begin van de coronapandemie, toen werknemers verplicht thuis moesten werken, rees voor grensarbeiders meteen een probleem. Die betalen immers belastingen in het land waar ze werken. Als voltijds wordt gewerkt in bijvoorbeeld Nederland, is er niets aan de hand. Als één of meer dagen thuis wordt gewerkt, verschuift voor die dagen de belastingheffing naar het woonland. Als meer dan 25 procent thuis wordt gewerkt, verschuift ook de sociale zekerheid naar het woonland.

Voor de betrokken grensarbeiders kon dat nadelige effecten hebben. Zo moet het loon van een grensarbeider om in aanmerking te komen voor de Nederlandse hypotheekaftrek voor minstens 90 procent in Nederland belast worden. Om dat soort effecten te voorkomen sloot de Belgische overheid een aantal akkoorden met de buurlanden, waardoor de thuisgewerkte dagen gewoon worden geteld als dagen die in het grensland werden gewerkt. De regeling werd gedurende de pandemie telkens verlengd, maar op 30 juni van dit jaar was het definitief gedaan.

Jos Poukens, verantwoordelijk voor de dienst Grensarbeid van ACV Limburg, wil een definitieve oplossing. “Thuiswerken is iets wat blijft, zeker in Nederland. Belgen die in Nederland werken, dreigen nu uit de boot te vallen. In sommige gevallen is thuiswerken fiscaal nadelig, in andere gevallen is de werkgever niet geneigd om thuiswerk toe te staan omdat het administratief te complex is. Grensarbeiders worden bijgevolg gediscrimineerd.”

LEES OOK: Aantal grensarbeiders is de voorbije jaren gedaald en dit is waarom

Sociale zekerheid

Toch toverden België en Nederland nog een wit konijn uit de hoek. De Nederlandse Sociale Verzekeringsbank en de Belgische Rijksdienst voor Sociale Zekerheid kwamen overeen om de maatregel, althans voor de sociale zekerheid, te verlengen tot het einde van het jaar. “Dat is een goede en verstandige beslissing, zowel voor werknemers als voor werkgevers”, vindt Jos Poukens. “Op die manier wordt ruimte gemaakt om structurele oplossingen te creëren.”

Poukens komt bovendien met een eigen voorstel: “Een regeling waarbij men tot 45 procent mag telewerken, op voorwaarde dat dit stelselmatig gebeurt en niet occasioneel. Het verhogen van de huidige grens van 25 procent naar 45 procent heeft als voordeel dat men op die manier twee dagen kan thuiswerken, terwijl een lichte overschrijding geen gevolgen zou hebben.”

Belastingen

De verlenging is er nu voor de sociale zekerheid, voor de belastingen is er die niet. “Een gemiste kans”, vindt Jos Poukens. “In plaats van de regeling naar analogie met de sociale zekerheid met zes maanden te verlengen en in gesprek te gaan met onze buurlanden, wordt de hete aardappel doorgeschoven naar de OESO en wordt de grensarbeider het fiscale bos in gestuurd zonder een duidelijk kompas.”

Voor de grensarbeider ontstaat daarmee een complexe situatie, aldus Poukens. “Wie thuiswerkt zal een duidelijke kalender moeten bijhouden van dagen gewerkt in Nederland, dagen gewerkt in België en dagen gewerkt in een derde land. In de Nederlandse en Belgische belastingaangifte zal hier vervolgens rekening mee moeten gehouden worden: de thuiswerkdagen moeten in Nederland vrijgesteld worden van inkomstenbelasting, terwijl in België geen vrijstelling mag gevraagd worden.” Poukens pleit daarom voor een regeling waarbij twee dagen per week zou kunnen thuisgewerkt worden zonder fiscale repercussies.

Fiscale split

Op de vraag of de fiscale split al dan niet nadelige gevolgen heeft, is er geen eenduidig antwoord. “Wie in Nederland niet meer in aanmerking komt voor de hypothecaire aftrek, kan misschien in aanmerking komen voor de woonbonus. Een fiscale split hoeft niet perse nadelig te zijn”, legt Jos Poukens uit. “Waar het kantelpunt ligt, is voor iedereen anders. Heel voorzichtig zou men kunnen stellen dat een verhouding van 60 procent werkland en van 40 procent woonland er in principe niet toe leidt dat per saldo minder wordt overgehouden.”