Direct naar artikelinhoud
InterviewJonathan Holslag

Jonathan Holslag: ‘Het zou kunnen dat China de komende dagen manu militari kleine Taiwanese eilandjes inneemt’

Jonathan Holslag / Nancy Pelosi.Beeld Wouter Maeckelberghe / AP

Het bezoek van Nancy Pelosi aan Taiwan kan tot een gewapend treffen leiden, vreest Chinakenner Jonathan Holslag (VUB). De Taiwanese eilanden voor de Chinese kust zijn dan kansloos. ‘Als er militaire acties komen, dan hebben die zeker gevolgen voor onze economie' 

Hoe kijkt het regime in Peking nu precies aan tegen het bezoek van Pelosi? 

“De Chinese leider Xi Jinping heeft de voorbije weken al duidelijk gemaakt dat hij geen tegenstand duldt tegen de eenmaking van China en Taiwan. In zijn telefoongesprek met Joe Biden heeft hij ook gezegd dat er zware maatregelen zouden volgen als Pelosi naar Taiwan zou reizen. Ook in de Chinese staatsmedia is er al dagenlang tromgeroffel te horen. Voor het regime in Peking is er dus geen weg terug: het zal hard moeten reageren.”

Gevechtsvliegtuigen scheren langs de Straat van Taiwan, oorlogsschepen zijn ook al gesignaleerd voor de kust van een Taiwanees eiland. Wat verwacht u nog van het Chinese spierballengerol?  

“De vraag is nu inderdaad wat die Chinese reactie nog zal betekenen. Halfweg de jaren 90 was er al een stevige crisis toen de president van Taiwan Lee Teng-Hui de VS bezocht (hij hield er een speech voor zijn alma mater, Cornell University, YV). De Chinezen hebben dan verschillende raketten in de zee voor Taiwan laten ontploffen en grootschalige amfibische oefeningen gedaan. Zulke militaire oefeningen zullen we nu opnieuw zien.

“Maar ik vrees dat het deze keer daar niet bij kan blijven, omdat de houding van de Chinese overheid ten aanzien van Taiwan verhard is. De president Xi Jinping zit ook in een transitie en moet benoemd worden voor zijn volgende termijn. Hij kijkt aan tegen binnenlandse problemen zoals het indijken van corona, een economie die niet draait zoals verhoopt. Hij zal hier dus sterk leiderschap moeten tonen.”

Wat verwacht u dan concreet?

“Als China deze keer verder wil gaan, zou het kunnen kijken naar de kleine Taiwanese eilandjes voor hun kust zoals Kinmen, Matsu en Pescadores. Dat zouden plaatsen kunnen zijn die China de komende dagen manu militari inneemt. We zien dat er in het Chinese Xiamen, op enkele kilometers van Kinmen, een kleine eilandengroep, een enorme militaire machtsopbouw bezig is. Er is een maritieme infanteriebrigade die klaar staat in de haven.

“Er zijn ook marinierseenheden aanwezig, dus China kan relatief snel bewegen. Kinmen is ook relatief licht verdedigd. Langs de kust zijn er wel palen gepland als versperring tegen tanks en amfibische voertuigen, maar dat blijft beperkt. Kinmen telt ook maar zo’n 120.000 inwoners en er zijn slechts enkele bataljons aanwezig voor de verdediging." 

Dus volgens u is zo’n invasie voor China een haalbare kaart? 

“Ik denk dat China Taiwan voor een fait accompli  kan zetten. China is best in staat om met een drietal brigades de verdediging van Kinmen onder de voet te lopen. In de haven van Xiamen staan momenteel trouwens echt al heel veel troepen en materieel klaar. Je ziet net als bij het begin van de invasie in Oekraïne de tanks en de munitietreinen arriveren. 

“Ik heb geen glazen bol, natuurlijk, maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat dit verder gaat dan een oefening. Ik ben er ook zeker van dat de Chinezen deze keer verder zullen gaan dan tijdens die crisis in de jaren 90. De Taiwanezen zouden ook weinig kunnen doen, omdat het Taiwanese leger heel zwak staat. Als puntje bij paaltje komt, kunnen zij de eilanden niet verdedigen.” 

Ook de VS moet dan reageren, wat verwacht u daarvan? 

“Amerika heeft een grote militaire aanwezigheid in de regio, maar die zit vooralsnog ten oosten van Taiwan. Een vliegdekschip ter hoogte van Japan, een ter hoogte van de Straat van Luzon. Dan zijn er nog twee amfibische groepen die er middenin liggen.

“Maar ik kan me niet voorstellen dat de VS die capaciteit zou gebruiken om China te stoppen bij een grootschalig conflict. China is er trouwens zelf ook niet klaar voor. Het land nog zou heel wat voorbereidingstijd nodig hebben om een grote campagne tegen Taiwan op te zetten.” 

Lees ook

Vliegtuig Nancy Pelosi geland in Taiwan, China stuurt gevechtsvliegtuigen en kondigt ‘gerichte militaire acties’ aan

‘Terugkrabbelen kan niet meer’: waarom Nancy Pelosi Taiwan bezoekt en China ergert

Taiwan trekt altijd aan het kortste eind, of Nancy Pelosi het land nu wel of niet bezoekt

Ondertussen houdt het Amerikaanse leger zich ook bezig met de oorlog in Oekraïne.

“Ja, maar je ziet dat de VS van het begin af aan de inspanningen in Europa heeft beperkt. Er zijn nu zo’n 80.000 militairen in ons continent. Alle grote capaciteit van Amerika is doorheen de Oekraïnecrisis in Azië gebleven, dus ze hebben er nog heel veel middelen zitten. Natuurlijk zullen Peking en Washington nu alles in het werk zetten om een grootschalige escalatie te vermijden.” 

Biden wilde ook niet dat Pelosi dit bezoek zou brengen, waarom heeft ze toch doorgezet? 

“Biden heeft inderdaad geprobeerd om haar op andere gedachten te brengen. Maar Republikeinse en een aantal Democratische Congresleden hebben haar onder druk gezet om toch te gaan. Je mag niet vergeten dat de stemming binnen het Amerikaanse Congres bijzonder anti-Chinees is. Pelosi is trouwens ooit al eens in Taiwan geweest en toont veel belangstelling voor het land.”

Uit de Oekraïnecrisis hebben we geleerd dat we het wapengekletter zelf ook meteen in de portemonnee voelen. Zal dat ook zo zijn bij een Chinese aanval op Taiwan?

“Als de Chinezen effectief overgaan tot actie, worden de bevoorradingsketens nog veel meer verstoord. Je moet daarvoor gewoon maar naar de kaart kijken. De Straat van Taiwan is de grote aanvoerroute vanuit Shanghai, waar enorm veel koopvaardijschepen passeren. Als er militaire acties komen, dan heeft dat natuurlijk ook grote gevolgen voor onze economie.”