“De ouders vroegen me om hen in contact te brengen met de kerk vlak bij hun woonplaats, in het centrum van Wemmel. Maar de pastoor wil hen niet in de kerk, omdat ze niet Nederlandstalig zijn”, schreef Olivier Vandenhoute van Dignity Funeral Services op zijn Facebookpagina.

Volgens de begrafenisondernemer wilden de ouders van het meisje de dienst laten doorgaan in de Sint-Servaaskerk in Wemmel, de kerk waar ze volgens hem gewoonlijk naartoe gaan. “Maar de pastoor zei dat ze niet mochten komen, omdat hij geen Franstalige diensten kan laten doorgaan”, klinkt het. “Hij zou anders problemen kunnen krijgen met de gemeente.”

“Het was trouwens niet eens de bedoeling dat de priester de dienst zou leiden. Ze wilden gewoon de kerk afhuren – wat kan – zodat iemand van de familie die priester is de dienst kon leiden in het Frans. Ik wil niet veralgemenen, maar het is een familie die naar hier geëmigreerd is en zich helemaal geïntegreerd heeft. Dat ze dit moeten meemaken, is heel heftig”, zegt Vandenhoute nog.

Op de vingers kijken

Volgens burgemeester Walter Vansteenkiste zijn de regels nochtans duidelijk. “Er zijn afspraken gemaakt die sinds 1963 van toepassing zijn: de Nederlandse diensten vinden plaats in Sint-Servaas – waar ook het kerkhof ligt –, en in Sint-Engelberthus gebeurt het in het Frans. Die regeling wordt door de bisschop ook opgelegd”, zegt Vansteenkiste. Ook pastoor Jean-Paul Guilliams haalt de regels van de bisschop aan. “Er zijn afspraken gemaakt die rekening houden met taalgevoeligheid en de historiek van Wemmel. Ik hou mij hier gewoon aan.”

Volgens kerkjurist en voormalige rector van de KU Leuven Rik Torfs is het inderdaad mogelijk dat er in het verleden instructies gegeven zijn en er interne regels vastgelegd werden. “Maar het is de pastoor die de eindverantwoordelijkheid draagt over de parochie. Het kan zijn dat er regels rond taal zijn uitgewerkt omdat het de organisatie van de zondagsmis vergemakkelijkt, maar dat wil niet zeggen dat er geen uitzonderingen mogelijk zijn. Het staat niet in het kerkelijk wetboek, zulke regels zijn allemaal op lokaal vlak geregeld, maar ze zijn ook soepel.”

Ook Guilliams zegt dat de regels niet in steen gebeiteld zijn: “Ik kan een zekere vrijheid nemen, maar het ligt niet alleen daaraan. Ik zit hier met een Nederlandstalige gemeenschap die op mijn vingers zit te kijken. De Kerkfabriek is ook Nederlandstalig én ik heb een Franstalige collega die dat kan overnemen in een andere kerk. En ik heb uiteindelijk gehoord dat ze het toch met die pastoor zullen doen, en niet met hun eigen pastoor.”

”Geen botte taalweigering”

Volgens burgemeester Vansteenkiste zou er ook een andere reden zijn voor de weigering: er was al een dienst ingepland op het gewenste tijdstip. “Het kon dus ook echt niet. En voor Franstalige diensten kunnen ze naar Sint-Engelberthus, dat slechts enkele honderden meters verder ligt van het kerkhof dan Sint-Servaas.” Volgens de burgemeester is er dus geen sprake van een “botte weigering op taalniveau”.

Wel zegt hij de frustratie van de ouders te begrijpen. “Het is al heel erg moeilijk om zo iets te verwerken en dan heb je zeker geen zin om te botsen op zulke regelgevingen. Maar daar kon het gewoon niet, in de andere kerk wel.”

Pastoor Jean-Paul Guilliams hoopt dat dit voorval ervoor zorgt dat er misschien een verandering komt in Wemmel op het vlak van taal. “Ik voer nu loyaal uit wat het bisdom zegt. Maar ik zie zelf ook dat de gemeenschap in Wemmel aan het veranderen is. En waarschijnlijk zullen we moeten bekijken of het misschien opportuun is om wijzigingen te brengen aan de huidige richtlijnen. Dat is ook wat ik tegen de bisschop zei: Ik heb er geen probleem mee, maar jullie zijn diegenen die de richtlijnen maken.”