Het verhaal van twee steden: waarom Amsterdam linkser stemt dan Rotterdam

GroenLinks haalde gisteren 14 zetels binnen, een stijging met maar liefst 10 zetels. De partij is daarmee de grootste winnaar van de verkiezingen en staat er na jaren slabakken weer helemaal. Dat heeft alles te maken met de figuur van Jesse Klaver, de jonge, charismatische dertiger die sinds twee jaar fractieleider is van de groenen en de partij een nieuw elan gaf.

Klaver, zoon van een Marokkaanse vader en een Nederlandse moeder met een kwart Indisch bloed in de aderen, wordt nu al de nieuwe Obama genoemd. Dankzij Klaver stijgt GroenLinks in Amsterdam van 5,4 naar maar liefst 19,3 procent. De partij klimt daarmee tot de eerste plaats en geeft daarbij niet enkel PvdA, VVD  en SP maar ook D66 - dat het in Amsterdam traditioneel erg goed doet - het nakijken.

Niet toevallig, het kosmopolitische Amsterdam is dé hipsterhoofdstad van Nederland. En de groene verkiezingsthema's - klimaat, het bestrijden van belastingontwijking - klinken net iets hipper uit Klavers mond.

Veel jongere kiezers vinden geen aansluiting bij de traditionele partijen en hun vaak oudere politici. Klaver, daarentegen, is jong, slim én hij heeft een smoel. Iets wat ook de Rotterdamse (jonge) kiezers weten te waarderen want ook daar schiet de partij spectaculair omhoog, van 2,6 naar 11,1 procent. Waarschijnlijk kon ook als gevolg van het Klaver-effect de winst van de PVV van Geert Wilders in Amsterdam beperkt worden tot een minieme 0,9 procent.

In Rotterdam, het economische hart van Nederland, blijft de liberale VVD op kop. Maar de PVV van Geert Wilders kon er maar beperkte winst boeken. Dat is op zich opmerkelijk. Rotterdam is de stad waar Pim Fortuyn ooit zijn grote successen boekte. De werkloosheid is er groot, net als de ontevredenheid en het onveiligheidsgevoel.

Toch stijgt de PVV maar nipt, van 13,3 naar 16,1 procent. Dat kan te maken hebben met het Klaver-effect, maar ook met Denk, de nieuwe partij die zich vooral richt op migranten. Denk haalt uit het niets 8,1 procent in de havenstad.

Denk (dat overigens ook in Amsterdam een indrukwekkende 7,5 procent haalt) lijkt eveneens de juiste partij op het juiste moment te zijn. Na de Nederlands-Turkse diplomatieke rel van vorig weekend zullen veel inwoners van de moslimgemeenschap zich misschien bewust geworden zijn van hun culturele eigenheid.

Culturele diversiteit kwam de hele campagne trouwens prominent in beeld, waardoor Nederlanders met een migrantenachtergrond het gevoel kregen dat het nu of nooit was.

Denk zal naar alle waarschijnlijkheid veel stemmen weggesnoept hebben bij de PvdA. Dat is dubbel pijnlijk voor die laatste, want Denk is net ontstaan uit een afsplitsing van de sociaaldemocraten.