Extra spaarbekken van 3 tot zelfs 4 miljard liter water moet Vlaanderen beter wapenen tegen de droogte

Met de aanleg van een extra spaarbekken vergroot Vlaanderen de strategische waterreserve om langdurige periodes van droogte te kunnen overbruggen: “Het spaarbekken kan een deel van het water uit nattere periodes opslaan om te gebruiken tijdens de droge zomermaanden”, aldus bevoegd minister van omgeving Zuhal Demir (N-VA). De Vlaamse regering kiest er bewust voor om het gebied aan het voormalige Duwvaartdok niet langer als bedrijventerrein te ontwikkelen. Een beslissing die onderdeel is van de zogenoemde Blue Deal: een strategisch actieplan dat in Vlaanderen meer ruimte maakt voor water.

Het extra spaarbekken moet drinkwatermaatschappij Water-link nog minder afhankelijk maken van het waterpeil van het Albertkanaal en de Maas.  Het waterpeil van de Maas staat schrikwekkend laag en schurkt zelfs tegen haar minima aan. Een lager debiet is geleden van 1976. Problematisch, want de Maas staat - via het Albertkanaal - in voor 40 procent van het drinkwater van het hele Vlaams grondgebied. Het nieuwe spaarbekken zal water dat in natte periodes vanuit de Maas en het Albertkanaal richting zee stroomt, worden opgevangen. Bij droogte kan het dan worden ingezet als strategische reserve. 

Water-link heeft al drie spaarbekkens in dienst met een totale inhoud van meer dan 7 miljoen kubieke meter. De extra capaciteit van drie tot vier kubieke miljoen kubieke meter water - omgerekend is dat drie tot vier miljard liter water - is geen druppel op een hete plaat, weet hydroloog Patrick Willems. “Op jaarbasis verbruiken we in Vlaanderen rond de 315 kubieke meter drinkwater, waarvan 40 procent geproduceerd wordt door Water-link. Als Water-link uit de huidige reserves van de twee spaarbekkens moet puren, dan heeft het bij het ene spaarbekken nog vier weken reserve en bij het andere maar 10 dagen. Dat is dus gemiddeld een drietal weken. Met het extra spaarbekken kan je nog eens een extra twee weken gaan overbruggen. In een zomerperiode met aanhoudende droogte kan dat cruciaal zijn”

Door het grote neerslagtekort in Vlaanderen staat het waterpeil van het Albertkanaal nu al zo alarmerend laag dat de sluizen van pompen voorzien zijn zodat niet te veel water verloren te laten gaan telkens de sluis opent. De maand juli was de droogste sinds eind 19de eeuw. De droogte komt niet alleen door de het gebrek aan neerslag, maar ook door het water dat verdampt door de hitte. Het neerslagtekort voegt beide parameters samen. In sommige streken liep dat cijfer al op tot ruim 300 millimeter of 300 liter water per vierkante meter sinds 1 april, het begin van de hydrologische zomer. Vooral West-Vlaanderen en delen van Oost-Vlaanderen zijn er slecht aan toe.

De drinkwatermaatschappijen laten intussen weten dat ook ondanks de huidige droogte de drinkwaterbevoorrading niet in het gedrang lijkt te komen, maar ze houden de vinger aan de pols. “Drinkwaterbedrijven zijn vandaag al beter voorbereid op periodes van aanhoudende droogte. Ze zijn beter aan elkaar geconnecteerd en kunnen dus werken als communicerende vaten. Vroeger werkten ze nogal geïsoleerd. Dankzij de financiering van de Blue Deal hebben ze zich anders georganiseerd en extra verbindingsleidingen gelegd, zodanig dat als er in een bepaalde zone een watertekort is, kan men dat compenseren met water uit een andere regio waar er eventueel nog een overschot is. Zo krijg je schakelmogelijkheden”, klinkt het bij Willems.

Elke maandag bekijkt de adviesgroep Droogte zich of er extra maatregelen nodig zijn. Vaststelling van de adviesgroep is dat de situatie ernstig is, maar niet precair. “Het drinkwaterverbruik is laag op dit moment en er worden geen problemen gemeld met de drinkwaterbevoorrading. De reserves worden bijvoorbeeld door Water-Link nog aangevuld, en er wordt nog geen beroep op gedaan. Toch is het belangrijk dat iedereen spaarzaam blijft met water en dat we de vinger aan de pols houden”, klinkt het bij het kabinet Demir. “Met spaarbekkens alleen gaan we het niet redden. Er is in Vlaanderen niet veel extra ruimte om nog veel extra spaarbekkens aan te leggen.  Voor de 5de keer op 6 jaar tijd hebben we een zeer droge zomer. Je ziet die droogte almaar meer oprukken wat een signaal van klimaatverandering is,” besluit Willems.

INTERVIEW. Hydroloog Patrick Willems over de aanhoudende droogte: “Misschien moeten fabrieken in september productie afschakelen” (+)

Minister Peeters over droogte

Droogte zorgt voor miserie bij de scheepsvaart