WHO wil nieuwe naam voor apenpokken: ‘Misleidend en stigmatiserend’

Een internationale groep experts van de WHO heeft al overeenstemming bereikt over een nieuwe benaming voor de twee varianten van apenpokken. Voorheen verwezen die naar de plek waar de varianten voor het eerst opdoken, respectievelijk het Congobassin en West-Afrika, maar voortaan worden ze simpelweg aangeduid met de Romeinse cijfers I en II.

Maar de WHO wil ook voor het virus zelf een nieuwe naam hebben. ‘Het apenpokkenvirus kreeg zijn naam bij de eerste ontdekking in 1958’, schrijft de organisatie in een  verklaring. Het virus dook toen op bij laboratoriumapen in Denemarken, maar het virus gaat vooral rond onder knaagdieren in Afrika. 

In die tijd waren de huidige ‘best practices’ in het geven van namen aan virussen en ziektes nog niet ingevoerd, zo stelt de WHO. Volgens die best practices moeten de namen van nieuwe virussen, ziektes en hun varianten geen belediging vormen voor ‘welke culturele, sociale, nationale, regionale, professionele, of etnische groepen dan ook, en het negatieve effect op handel, reizen, toerisme of dierenwelzijn minimaliseren’.

Dat is bij apenpokken niet het geval, zo stelde een groep epidemiologen al eind juni. De variant die momenteel buiten Afrika rondgaat is de West-Afrikaanse variant, maar het is volgens de wetenschappers te simpel om daarom te zeggen deze uitbraak uit Afrika komt. Ze wijzen op bewijs uit recent onderzoek dat apenpokken mogelijk al langer ongedetecteerd buiten Afrika rondgaat. Andere critici wijzen erop dat ‘aap’ ook als racistisch scheldwoord wordt gebruikt tegen zwarte mensen.

Misleidend

Bovendien is de naam apenpokken misleidend, omdat dus niet apen maar knaagdieren de bron zijn van het virus. Waar dat misverstand toe kan leiden werd vorige week duidelijk in de Braziliaanse stad Sao Jose do Rio Preto. Volgens lokale media vergiftigden de inwoners daar zeker tien apen uit angst voor het virus. Uit andere Braziliaanse steden komen vergelijkbare berichten.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft daarom een groep experts gevraagd om met een nieuwe naam voor het virus op de proppen te komen. Ook leken kunnen meedenken: de groep experts heeft een forum geopend waarop iedereen suggesties in kan brengen.

In ons land zijn tot nog toe 546 bevestigde gevallen geregistreerd. Met uitzondering van de eerste vrouwelijke patiënt, die deze week werd vastgesteld, gaat het om mannen tussen 16 en 71 jaar oud, waarvan de helft ouder is dan 37. Van de bevestigde gevallen werden 28 personen in het ziekenhuis opgenomen, geen enkele patiënt moest echt worden overgebracht naar de dienst intensieve zorg en er is ook nog geen sprake van een overlijden in ons land.

“Het aantal besmettingen lijkt wel af te toppen”, zegt Boudewijn Catry van gezondheidsinstituut Sciensano in een persbericht. “De komende weken zullen moeten uitwijzen of er een stagnatie dan wel een daling is.”