Wat is de ‘herfstbooster’ en wie komt vanaf september in aanmerking voor het extra coronavaccin?

Wanneer mag je de uitnodiging precies verwachten?

Lien Thoelen van het Agentschap Zorg en Gezondheid: “In de vaccinatiecentra worden de laatste opleidingen deze week gegeven. Onmiddellijk daarna worden de uitnodigingen verstuurd. De eerste brieven zullen in de week van 22 augustus in de bus vallen. Het is de bedoeling om alle Vlamingen die ouder zijn dan 18 jaar de kans te geven zich te laten vaccineren voor 1 november. Naar schatting zijn dat 1,8 miljoen vaccinaties in september en 2,7 miljoen in oktober.”

Mensen die in de zorg werken, mensen met een verzwakte immuniteit en 65-plussers komen eerst aan de beurt. Daarna wordt de leeftijdsgroep van 50 tot 64 jaar actief uitnodigd, in dalende leeftijd.

Hoe zal je uitgenodigd worden?

Lien Thoelen: “Dat gebeurt op dezelfde manier als tijdens vorige vaccinatiecampagnes. Als je aan de beurt bent voor je gratis prik, krijg je ongeveer twee weken op voorhand een persoonlijke uitnodiging. De brief sturen we per post naar je officiële domicilieadres. Als de overheid je mailadres kent, krijg je ook een digitale versie van de uitnodiging.”

Welk vaccin zal je krijgen?

Thoelen: “De vaccins van Pfizer en Moderna kunnen als boostervaccin toegediend worden. Welk vaccin je zal krijgen, hangt af van de beschikbaarheid. We wachten nog op bevestiging van de leveringen.”

Wanneer zullen de eerste prikken van deze herfstcampagne gezet worden?

Vaccinoloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen): “De vaccinproducenten hebben aangepaste vaccins ontwikkeld die ook tegen de Omikron BA1-variant gericht zijn. In het Verenigd Koninkrijk is het aangepaste vaccin van biofarmabedrijf Moderna al goedgekeurd. Het is het eerste land dat dit deed. We verwachten dat Europa de aangepaste vaccins van Moderna en Pfizer eind augustus zal goedkeuren. Als dat gebeurd is, zullen we vanaf half september ook in ons land inentingen geven met deze vaccins. Dat is plan A.”

“Maar we hebben ook een plan B. Stel dat de goedkeuring van de aangepaste vaccins door het Europees Geneesmiddelenagentschap later gebeurt of dat de productie van deze vaccins vertraging oploopt, zullen we de herfstcampagne starten met de huidige vaccins”, legt Van Damme uit. In dat geval zouden de eerste prikken al vanaf 5 september in de vaccinatiecentra gezet worden.

Heeft het zin je te laten inenten met een vaccin dat niet aangepast is aan de omikronvariant?

Professor Van Damme: “Uit studies, die vooral in Israël en het Verenigd Koninkrijk gebeurden, blijkt dat zo’n tweede booster - voor de meeste mensen is dat dan hun vierde dosis - zeker zin heeft. Ook als je een vaccin krijgt dat nog niet is aangepast aan de omikronvariant, beschermt het goed tegen ernstige ziekte, hospitalisatie en overlijden. We zullen alleszins moeten roeien met de riemen die we hebben, maar de kans is groot dat we in september over de aangepaste vaccins zullen beschikken voor de grote herfstcampagne.”

Waar zal je ingeënt worden?

Thoelen: “De meeste inentingen zullen gebeuren in de vaccinatiecentra. Wie daar niet geraakt - bijvoorbeeld om gezondheidsredenen - kan het vaccin ook thuis krijgen. Hierover moet je met je huisarts overleggen. De bewoners en personeelsleden van voorzieningen zoals ziekenhuizen, woonzorgcentra en gevangenissen zullen in hun voorziening een prik kunnen krijgen.”

Waarom krijgen niet alle volwassen Vlamingen een uitnodiging?

Tussen twee inentingen tegen het coronavirus moet minimum drie maanden liggen. Mensen die in mei of juni hun booster kregen, zullen dus opnieuw in aanmerking komen voor een vaccin. Maar wie na 1 augustus ingeënt werd, krijgt geen uitnodiging meer omdat de tijd tussen twee vaccins dan te kort is. Hier zal ook een interval van drie maanden moeten gerespecteerd moeten worden, om een aangepaste booster te krijgen.

Waarom krijgt wie jonger is dan achttien jaar, geen uitnodiging?

Voor de kinderen en jongeren wordt nog gewacht op bijkomende wetenschappelijke gegevens. “De herfstbooster is enkel voorzien voor die jongeren die tot de risicogroepen behoren en dus meer kans hebben op een ernstige vorm van Covid-19. Ook jongeren die stage lopen in de zorgsector, krijgen een uitnodiging”, zegt Thoelen.

Alle anderen die jonger zijn dan 18 jaar, kunnen op dit moment geen herfstbooster krijgen. Professor Van Damme: “Het Verenigd Koninkrijk heeft het aangepaste Moderna-vaccin goedgekeurd voor 18-plussers. Ik vermoed dat dit in Europa ook zo zal zijn. Vandaar dat jongeren onder de 18 jaar momenteel niet in aanmerking komen voor de aangepaste booster. Het is nog wachten op meer wetenschappelijke gegevens en verdere goedkeuringen.”

Waarom zou je nog een tweede booster halen als je al drie inentingen hebt gehad en ook al eens besmet bent geweest?

Thoelen: “Na een aantal weken en zeker maanden begint de werkzaamheid van de vaccins geleidelijk aan af te nemen. Een vaccinatie aan het begin van de herfst zorgt ervoor dat de bescherming die de inentingen bieden, opnieuw versterkt wordt.”

Van Damme: “De herfstbooster zal een tijdelijk effect hebben op een milde infectie met het coronavirus. Maar de bijkomende prik zal je vooral beschermen tegen verwikkelingen: ernstige ziekte, hospitalisatie en overlijden. Intussen hebben we toch geleerd dat Covid-19 helemaal geen onschuldige ziekte is. Denken we onder andere maar aan alle Vlamingen die vechten tegen langdurige Covid.”