Trumps aartsvijand Liz Cheney verliest Republikeinse voorverkiezing in thuisstaat Wyoming

Cheney (56) had het al vaak gezegd: als haar kritiek op Donald Trump haar ondergang als Congreslid zou betekenen, dan was dat maar zo. En dinsdag was het inderdaad zover. Tijdens de Republikeinse voorverkiezingen in Wyoming verloor Cheney met 31 procent van de stemmen. Tegenstander Harriet Hageman won met 65 procent.

Terwijl het Cheneys missie is geworden om Trump nooit meer terug te zien in het Witte Huis, werd het de afgelopen maanden zijn missie om haar te weren uit het Congres. In de Republikeinse voorverkiezingen van dinsdag schaarde hij zich daarom achter Cheneys tegenkandidaat Hageman. Dat zij Trump in het verleden ‘racist’ en ‘xenofoob’ had genoemd, maakte niet uit – zij had Trump nodig en hij haar.

Hoewel de kansen van Cheney dinsdag verwaarloosbaar waren, leek er wat hoop te gloren vanuit de hoek van Democratische en onafhankelijke kiezers. Aanhangers hoopten dat het optreden van het Congreslid tijdens de hoorzittingen, uitgebreid te zien op tv, misschien Democratische en onafhankelijke kiezers kon verleiden om lid te worden van de Republikeinse Partij om haar aan een zege te helpen. Dat is naar verluidt ook gebeurd, maar het mocht niet baten - het percentage niet-Republikeinen in Wyoming is immers zeer laag.

Tegen een achtergrond van Amerikaanse vlaggen, hooibalen en een uitgestrekt weiland hield Cheney nadat haar verlies vaststond een vurige toespraak. “Ik houd van onze partij, maar nog meer van mijn land”, zei ze. “Als we de samenzweringen en de leugens niet veroordelen, dan zullen de verantwoordelijken ermee wegkomen.” Dan zal “Amerika nooit meer hetzelfde zijn”, aldus Cheney.

Cheney is een van de prominentste critici van oud-president Donald Trump binnen de Republikeinse partij. Zij sprak zich uit tegen zijn leugens na verlies van de verkiezingen, stemde na de Capitoolbestorming van 6 januari voor afzetting, en is tevens vicevoorzitter van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar wat zich op die dag in Washington afspeelde. Daar werd ze dinsdag door de Republikeinse kiezer voor gestraft.

Conservatieve staat

Sinds 2016 vertegenwoordigt Cheney de kiezers van het dunbevolkte Wyoming in het Huis van Afgevaardigden. Wyoming is een van de meest conservatieve staten van de Verenigde Staten, waar veel kiezers idolaat zijn van Trump: 70 procent van de kiezers stemde in 2020 op hem. Steeds wanneer Cheney minder van Trump ging houden, hielden de kiezers minder van haar.

De verhoudingen lagen een paar jaar geleden nog een stuk minder gecompliceerd. Toen was Cheney zelf ook fan van Donald Trump. Als Congreslid stemde ze met 90 procent van zijn voorstellen mee, en ze hielp Trump tijdens zijn herverkiezingen. Ze is net als Trump tegen een grote overheid en voor het recht op wapenbezit en de olie-industrie.

Cheney komt uit een Republikeins nest: haar vader is Dick Cheney, die tweemaal vice-president was onder George W. Bush en wordt gezien als architect van de Irak-oorlog. Zij kan rekenen op de onvoorwaardelijke steun van haar vader. Sinds vorige week was hij in reclamespotjes te zien waarin hij Trump een ‘lafaard’ noemde.

Nadat Trump vorig jaar zonder bewijs bleef volhouden dat de winst van Joe Biden frauduleus was, veranderde Cheneys houding ten opzichte van de oud-president, hoewel ze wist dat ze met kritiek op Trump haar eigen politieke carrière in gevaar bracht. “Als de kosten van het opkomen voor de grondwet het verliezen van de zetel in het Huis zijn”, zei ze vorige maand tegen de New York Times, “dan is dat een prijs die ik bereid ben te betalen”.

Veel Republikeinse politici kozen er de afgelopen jaren voor om Trump door dik en dun te steunen. Meerdere Republikeinen die vorig jaar voor Trumps impeachment stemden, ruimen nu net als Cheney het veld. Haar verlies zal een waarschuwing zijn voor andere Republikeinen die herkozen willen worden bij de tussentijdse verkiezingen in november.

Abraham Lincoln

Hoewel Cheney in november niet meer zal terugkeren in het Huis van Afgevaardigden, is haar politieke carrière naar verwachting niet voorbij. Cheney leek dinsdag zelfs te zinspelen op een gooi naar het Amerikaanse presidentschap, mogelijk als uitdager van Donald Trump. “Nu begint het echt werk”, zei ze tijdens haar speech. “De grote en originele voorvechter van onze partij Abraham Lincoln werd verslagen bij de verkiezingen voor de Senaat en het Huis, voordat hij de belangrijkste van allemaal won.” Al wekenlang gaan de geruchten over een mogelijke kandidaatstelling, hoewel de verkiezingen pas in 2024 plaatsvinden.

Cheney zal de komende maanden hoe dan ook nog veel van zich laten horen als vicevoorzitter van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar de bestorming van het Capitool. Na een serie hoorzittingen wordt er in de herfst een rapport gepresenteerd.

Trump reageerde opgetogen op Cheney’s nederlaag. “Nu kan ze eindelijk verdwijnen in het politieke niets.” Hij richtte zich met een “bedankt, Wyoming” tot de kiezers, waarna hij Cheney’s rivaal Hageman feliciteerde.

Hageman kreeg juist steun van Trump. Ze heeft zijn claim dat de verkiezingen van 2020 gemanipuleerd werden vaak herhaald. De politica neemt het bij de tussentijdse verkiezingen in november op tegen een Democratische kandidaat, maar het is onwaarschijnlijk dat die kan winnen in de traditioneel Republikeinse staat.