35,83 ton cocaïne, 2,2 ton hasj en 1,27 ton heroïne. Dat is het aantal drugs dat de douane in de eerste zes maanden van 2022 in beslag kon nemen. Hallucinante cijfers, die wel lager liggen dan het eerste halfjaar van 2021.

“Toen werd bijna 58 ton cocaïne in beslag genomen als gevolg van Operatie Sky”, legt Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van de douane uit. Hij voegde daaraan toe dat de samenwerking tussen de Antwerpse federale politie, de douane en het parket goed zit. “Een voorbeeld voor andere landen”, zegt Vanderwaeren.

De douane wijst er dan ook op dat de cijfers best vergeleken worden met 2020 en 2019, toen er van de cryptofoonkraak nog geen sprake was. In 2020 klokte de douane na zes maand af op 24,69 ton cocaïne, in 2019 stond de teller op 23,42 ton.

“De vaststelling is dan ook dat de cijfers dit jaar opnieuw gestegen zijn”, zegt Vanderwaeren. “Fundamenteel betekent dat dat we met Operatie Sky een goeie slag hebben uitgedeeld aan de kartels, maar dat de ketting van drugstrafiek niet doorbroken is. Toch blijven deze inbeslagnames belangrijk, want zulke hoeveelheden cocaïne vertegenwoordigen een enorme omzet.”

Vanderwaeren plaatst ook nog een kanttekening bij de cijfers. “Als ik kijk naar de prijs van cocaïne, ben ik ontgoocheld. Die prijs is in Europa namelijk dezelfde gebleven. Dat betekent dat we nog niet voldoende disruptief zijn en de drugskartels hun handel kunnen voortzetten.”

Nog opmerkelijk: Europa blijkt een interessantere afzetmarkt voor cocaïne dan de Verenigde Staten, omdat er niet moet samengewerkt worden met de Mexicaanse mafia. De winstmarges in Europa liggen ook hoger.

Modus operandi

Algemeen wordt aangenomen dat zo’n 10 tot 20% van de cocaïne die binnenkomt in de haven van Antwerpen onderschept kan worden. Momenteel worden nog niet alle zogenaamde risicocontainers uit herkomstlanden als Panama, Ecuador, Paraguay, Colombia en Brazilië gescand, maar op termijn wil de douane wel degelijk richting de 100% van die risicogroep.

Criminele groepen blijven ook nieuwe manieren vinden om de drugs voorbij de haven te smokkelen. Zo merkte de douane het voorbije halfjaar een toename van drugs die verstopt zaten in de constructie van containers. De meest voorkomende, maar ook riskantste modus operandi blijft die van de rip off, waarbij de drugs fysiek worden uitgehaald op kaaien of op terminals, al merkte de douane daar een serieuze terugval.

108 extra douaniers

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) benadrukt dat de strijd tegen de criminele drugshandel een prioriteit is van de federale regering. Daarvoor zijn uiteraard investeringen nodig. “We gaan de komende jaren 70 miljoen euro extra investeren”, bevestigt Van Peteghem. “Dat gaat enerzijds over materiaal zoals nieuwe scanners, maar ook over versterkte IT-infrastructuur zodat we artificiële intelligentie kunnen toepassen op de beeldvorming.”

Er komen ook nieuwe werknemers. “Volgende maand start de aanwerving van 108 extra douaniers”, zegt Van Peteghem. “Op die manier doen we een aanzienlijke inspanning die we blijven leveren in de strijd tegen de drugscriminaliteit.”