Moet wie zwembad vult nog meer betalen voor water? ‘Veel drinkwater gaat verloren aan luxegebruik’

“Water is een kostbaar goed en daar moet ook een juiste prijs voor betaald worden.” Dat zei Antwerps gouverneur Cathy Berx (cd&v) dinsdagavond op Radio 2. “De basisbehoefte van elk mens moet heel betaalbaar en democratisch blijven. Maar het luxegebruik van water, zoals voor jacuzzi’s en zwembaden of om gazons te besproeien, dat zou toch tegen een ander tarief moeten. Daar gaat heel veel drinkwater verloren.”

Concreet roept Berx de Vlaamse overheid op om het duurdere tarief voor grootverbruikers op te trekken. Er bestaan nu al twee schijven voor het betalen van drinkwater in Vlaanderen. Watermaatschappijen, die drinkwater oppompen en verdelen over Vlaanderen, hanteren twee tarieven: een basistarief voor een eerste schijf aan drinkwater voor de noodzakelijke behoeften en een tweede schijf tegen een zogenaamd comforttarief.

De grens ligt op 30 kubieke meter drinkwater per jaar. Elk huishouden heeft recht op zo’n volume leidingwater tegen het basistarief. Per gezinslid komt daar nog eens 30 kubieke meter water tegen datzelfde basistarief bovenop. “Dat komt neer op ongeveer 82 liter water per dag, per persoon”, zei Carl Heyrman, voorzitter van AquaFlanders, de organisatie die alle watermaatschappijen vertegenwoordigt, in De Ochtend op Radio 1.

Zwembad

Om een idee te geven: gemiddeld verbruiken Vlamingen ongeveer 100 liter drinkwater per dag. Wie met andere woorden een zwembad vult, gaat vlot boven die grens. Voor die mensen geldt het zogenaamde comforttarief, het dubbele van het basistarief.

Het basistarief zelf verschilt van provincie tot provincie. Dat komt omdat elke watermaatschappij zijn eigen tarieven oplegt. Volgens Heyrman betalen Vlamingen tussen de 1,5 euro en 4,5 euro per kubieke meter voor het basistarief.

De duurste van alle watermaatschappijen is Farys, voornamelijk actief in Oost-Vlaanderen. Dat komt omdat Farys zelf geen water oppompt en hoofdzakelijk moet vertrouwen op het importeren van drinkwater uit andere gebieden in Vlaanderen. Daardoor moet de maatschappij ook meer investeren in transportkosten van water. Die extra kosten verhaalt ze op de gebruiker.

Die tarieven zullen meer dan waarschijnlijk stijgen in heel Vlaanderen. Momenteel werken de Vlaamse watermaatschappijen een nieuw tariefplan uit voor de periode 2023-’28. De voorbije jaren hebben ze heel wat extra investeringen gedaan om de langere periodes van droogte op te vangen. Wellicht wordt een deel van die kosten verhaald op de eindgebruiker.

Weinig invloed

Daarbovenop vraagt Berx dus om het comforttarief op te trekken in een poging mensen zuiniger te doen omspringen met water. Heyrman is er niet van overtuigd dat een hoger tarief ook leidt tot zuiniger verbruik. “De prijs van water heeft eigenlijk weinig invloed op het verbruik”, zei hij op Radio 1. “Dat is al in onderzoek naar voren gekomen.”

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wenste niet te reageren op het voorstel van Berx. Wel is de minister van plan om de tariefstructuur - dat is het raamwerk waarmee watermaatschappijen hun tariefplannen opstellen - te hertekenen. Daarvoor bestelde ze een advies bij de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen en bij de SERV. De vraag of het comforttarief naar boven moet, maakt deel uit van dat advies. De minister wenste niet vooruit te lopen op de publicatie daarvan.