“Toen we dagenlang in de loopgraven rond Mykolaiv onder vuur lagen, zijn gruwelijke dingen gebeurd. Ik heb kameraden krijgsgevangenen zien verminken. En daarna koelden ze hun frustratie nog eens op de lijken. Het was gruwelijke waanzin die zich tegen ons keerde. Mensen zochten een uitweg, soms extreem. Ik heb kameraden gezien die zichzelf in de voet schoten of een andere lichaamsdeel verminkten om toch maar van het slagveld te worden afgevoerd. Sommigen pleegden zelfmoord in de hoop dat hun nabestaanden dan toch maar de schadevergoeding van drie miljoen roebel (omgerekend 50.000 euro, nvdr) zouden opstrijken.”

Pavel Filatyev verzwijgt weinig in zijn online oorlogsdagboek. Hij was bij de aanvang van de Russische invasie in de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Rusland al annexeerde, gestationeerd en werd vandaar meegestuurd voor de invasie van de havenstad Kherson. “Heb je ooit de schilderijen van de plundering van Rome door de barbaren gezien? Zij beschrijven best wat er om me heen gebeurde toen we begin maart Kherson innamen”, schrijft Filatyev. “We waren allemaal uitgeput en verwilderd. Meteen begonnen we alle gebouwen af te zoeken naar voedsel, water, een douche en een plek voor de nacht. Maten van mijn pakten computers van de bureaus mee.”

In een interview met een reporter van de Britse krant The Guardian lichtte Filatyev die gestolen computers toe. “Zelfs op de Russische tweedehandsmarkt brengen ze nog een paar maanden soldij op. Zelf heb ik geen computers gestolen, wel een hoed, die ik in een vernielde vrachtwagen vond. Want mijn eigen bivaksmuts was te koud.”

“Ik weiger deel te nemen”

Pavel Filatyev ventileert ook zijn frustratie over de oorlog “Ik heb in Oekraïne gevochten, en als ik niet het recht heb om ‘nee tegen oorlog’ te zeggen, waarom heeft iemand anders dan het recht om de oorlog te beginnen? Ik kan ons leger niet naar huis brengen, maar ik kan mijn ervaring en mijn gedachten over deelname aan deze oorlog delen en medeburgers aanmoedigen om voor hun land te zorgen dat al zoveel eigen problemen heeft. Dit is een soort vicieuze cirkel: we treffen allemaal schuld, maar we moeten de juiste conclusies trekken en onze fouten corrigeren. Waar is de breedte van de Russische ziel? Waar is onze adel en spiritualiteit verdwenen? … Onze voorouders hebben zoveel van hun eigen bloed vergoten voor de vrijheid. Het zal misschien niets veranderen, maar ik weiger deel te nemen aan deze waanzin. Ethisch gezien zou het gemakkelijker zijn als Oekraïne ons zou aanvallen, maar de waarheid is dat we Oekraïne zijn binnengevallen en dat de Oekraïners ons niet hebben uitgenodigd.”